برای تمامی سرمایه گذاران در راستای شروع فرآیند سرمایه گذاری ضروری است تا آموزش های ابتدای و پایه ای بازار مورد نظر خود را ببیند تا برای تصمیم گیری در مواقع مهم و حساس، خرید و فروش و حتی رصد کردن بازار، توانایی لازم برای اتخاذ بهترین تصمیم ممکن را داشته باشند. تابلو خوانی بورس از آن دسته از مواردی است که سرمایه گذاران بهتر است قوانین و قواعد آن که بسیار آسان است را فرا بگیرند و از آن جایی که تابلو خوانی در بازار بورس بسیار ساده و کاربردی است، یادگرفتن آن می تواند نقش به سزایی در تصمیمات مهم ما ایفا کند. در این مطلب راهنمای بورسی بنا داریم بگوییم؛ تابلو خوانی چیست ، تابلو خوانی حرفه ای بورس به چه صورت است ، تابلو خوانی بورس چه اثری در تصمیمات ما می گذارد و … و به صورت کلی این مقاله آموزش صفر تا صد تابلو خوانی بورس است و شما عزیزان باید مفاهیم آن را که ساده هم هست، یاد بگیرید. اگر در بورس فعالیت دارید این مطلب راهنما تحت عنوان تابلو خوانی بورس میتواند بهترین راهنمای شما در خرید و فروش های آینده باشد.

تابلو خوانی بورس

به منظور ورود و سودآوری در هر حرفه و شغلی، آموزش و کسب مهارت در آن زمینه، اولین مرحله خواهد بود. ورود به بورس و تبدیل شدن به یک معامله گر حرفه ‌ای و با تجربه هدف هر شخص فعال در باازر مالی به حساب می آید که هر سرمایه گذار به آن فکر می کند و تلاش دارد در این راستا حرکت کند، ولی دستیابی به آن به‌ آسانی ممکن نیست و مستلزم یادگیری مداوم است. همین طور مفاهیمی مثل؛ تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، یکی از مباحث مهم آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار خوانی در بازار سرمایه است که هر سرمایه گذار باید آن ها را مبنای تصمیم گیری های خود در بازار بورس و به صورت کلی بازار های مالی قرار دهد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و …  بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید. 

دریافت کد بورسیسریع و رایگان

در حقیقت موضوع روانشناسی بازار بورس دقیقا همین تابلو خوانی بورس است. یک سرمایه گذار باید بر تابلوی معاملاتی بورس و بازار خوانی مسلط باشد تا توانایی تجزیه تحلیل اتفاقات روی تابلو را داشته باشد و در نهایت خرید و فروشی مطمئن تر و پر سود تری را برای خود رقم بزند. پس میتوان این طور گفت که یکی از احتیاجات یک سرمایه گذار بعد از ورود به بازار بورس و کد معاملاتی در بازار سرمایه این است که به تابلو خوانی در بازار بورس و بازار خوانی به اندازه کافی مسلط باشد تا بتواند اتفاقاتی را که در تابلو معاملاتی بورس می بیند، بررسی کند و با استفاده از اطلاعات به دست آمده، خرید و فروش مطمئن و به مراتب سودده تری را تجربه کند.

در نظر داشته باشید که مبنا و ابزار اصلی ما برای تابلو خوانی سایت tsetmc.com خواهد بود که به تابلو‌‌ی بازار بورس معروف‌‌ است. Tsetmc مخفف عبارت Tehran Securities Exchange Technology Management Co است که به معنی شرکت مدیریت تکنولوژی تجاری امنیتی تهران است. جالب است بدانید که وظیفه این سایت راهبری عملیاتی و فنی سامانه رایانه‌‌ای بورس است و دارای دو کار اصلی تجزیه و تحلیل هسته نرم‌‌ افزار‌‌های معاملات و طراحی و ساخت نرم ‌‌‌‌افزارهای کاربردی روی آن است.

تابلو خوانی بورس چیست؟

تابلوخوانی یعنی بررسی هر نماد، میزان خرید و فروش، نوسانات قیمت، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و موارد مشابه آن که به شناخت وضعیت کوتاه‌ مدت و میان‌ مدت سهم منتهی می ‌شود.

آموزش تابلوخوانی در بورس

1. وضعیت بازار : وضعیت بازار برای روزهای کاری بورس یعنی شنبه تا چهارشنبه به غیر از روزهای تعطیل باز و برای سایر زمان‌‌ ها بسته است. بازار از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ باز است و معاملات در این ساعات انجام می شود. ساعت ۸:۳۰ الی ۹ را زمان سفارش گذاری می ‌‌نامند، بدین معنی که در این زمان تنها سفارش خرید یا فروش گذاشته می‌‌ شود و معاملات از راس ساعت ۹ شروع می شود. البته با توجه به شلوغی سیستم و افزایش تقاضا روی سهام بعضی از شرکتها، بازار بورس معاملات برخی از نمادها را به ساعات دیگری در روز (مثلا ساعت ۲ تا ۳:۳۰) انتقال داده است تا هسته معاملاتی بورس کشش تقاضا و عرضه میلیونی و بعضا میلیاردی برخی از سهام ها را داشته باشد.
2. شاخص کل : در واقع شاخص کل بورس میانگین تغییرات قیمتی تمامی سهام بازار بورس (نه فرابورس) با در نظر گرفتن وزن هر سهم است که در سال ۱۳۶۹ مبنای شاخص کل ۱۰۰ واحد در نظر گرفته شده‌‌ است.
3. شاخص کل هم وزن : شاخص کل هم وزن بورس همان میانگین تغییرات کلیه‌‌ی سهام بازار بورس (نه فرابورس) بدون در نظر گرفتن بزرگی یا کوچکی شرکت است.
4. ارزش بازار : برابر با مجموع ارزش هر کدام از نماد‌‌ها است و ارزش هر نماد از حاصل ضرب تعداد سهام آن شرکت در قیمت حاصل می شود.
5. اطلاعات قیمت : تعیین می کند داده ‌‌های قیمتی که ازآن برای محاسبه‌‌ ارزش بازار و دیگر موارد استفاده می ‌‌شود، مربوط به چه زمانی است.
6. تعداد معاملات : بیانگر تعداد معاملات انجام شده در یک روز مشخص است.
7. ارزش معاملات : بیانگر این مفهوم است که معاملات انجام شده در این روز چه ارزشی از لحاظ ریالی دارند.
8. حجم معاملات : تعداد سهام معامله شده در یک روز معین را مشخص می‌‌‌‌ کند. این نکته را در نظر داشته باشید که حرف B نشان دهنده میلیارد سهم و حرف M بیانگر میلیون سهم است.

• شاخص قیمت (وزنی-ارزشی) : تفاوت عمده‌‌ شاخص قیمت (وزنی-ارزشی) با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، تنها قیمت سهام شرکت های بورسی در فرمول شاخص مورد استفاده قرار می ‌‌گیرند، در حالی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت های بورسی نیز مد نظر قرار می گیرد. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت ها برای محاسبه­ شاخص تاثیرگذار است.
• شاخص آزاد شناور : به میزان سهامی که اغلب در شرکت‌‌ های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار‌‌ دارد و مرتبا در بازار مورد معامله قرار می گیرد، سهام شناور آزاد یا به اختصار سهام شناور می گویند، پس در شاخص آزاد شناور تغییرات قیمتی آن بخشی از سهام سنجیده می ‌‌شود که اغلب به وسیله سهامداران حقیقی و سهامداران حقوقی کوچک مورد معامله قرار می گیرد. شایان ذکر است که نحوه محاسبه شاخص آزاد شناور دقیقا مشابه شاخص کل می باشد، تنها آن قسمت از سهام که در اختیار سهامدار عمده است در نظر گرفته نخواهد شد.
• شاخص بازار اول و بازار دوم : بورس اوراق بهادار طبق مولفه ‌‌هایی مانند؛ میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری سهم، میزان سهام شناور و … شرکت های بورسی را دسته بندی می ‌کند. طبق این تقسیم‌‌ بندی؛ شرکت ‌‌هایی که شرایط بهتری داشته باشند در بازار اول و دیگر شرکت های بورسی در بازار دوم قرار خواهند گرفت. برای هر یک از این دسته بندی‌‌ ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغیرات قیمتی سهام شرکت ‌‌هایی را نشان خواهد داد که در هر یک از این بازار‌‌ها قرار دارند.

مشخصات تابلوی اصلی نماد در تابلو خوانی بورس

• قیمت پایانی : قیمت پایانی در واقع همان میانگین قیمت ‌‌های معامله شده سهم در طول روز طبق حجم معاملات است. قیمت پایانی سهم، قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، بر اساس آن قیمت شروع خواهد شد. اصطلاحا قیمت پایانی صفر تابلوی فرداست. قیمت دیروز بیانگر قیمت پایانی دیروز است.
• بازه‌‌‌ روز : این بازه تعیین می کند که معاملات انجام شده برای این نماد در طول روز در چه محدوده قیمتی انجام شده است.
• قیمت مجاز : این قیمت نشان­ دهنده­­ محدوده قیمتی است که سهم به صورت قانونی مجاز به نوسان در آن محدوده قیمتی است.
• بازه‌‌‌ هفته و بازه‌‌ سال : محدوده قیمتی است که این نماد در هفته و سال گذشته معامله شده است را نشان می‌‌دهد.
• تعداد معاملات : این عدد نشان دهنده تعداد معاملاتی است که انجام شده است و در این خصوص توجه به این موضوع الزامیست که تعداد معاملات با تعداد افرادی که معامله می ‌‌کنند، متفاوت است به این دلیل که ممکن است یک فرد ۲ معامله روی یک نماد انجام دهد.
• حجم معاملات : حجم معاملاتی سهم نشان دهنده این است که معاملات انجام شده بین سهامداران در طول روز شامل چه تعداد سهم‌‌ است.
• ارزش معاملات : ارزش معاملات است که تعیین می کند در یک روز، معاملاتی که انجام شده است چه ارزشی از نظر ریالی داشته است.
• ارزش بازار : این عدد برای هر نماد، از حاصل ضرب کل سهام شرکت در قیمت پایانی حاصل می شود.
• تعداد سهام : بیانگر تعداد کل سهام شرکت می باشد.
• حجم مبنا : مفهومی بنام حجم مبنا بیانگر حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت پایانی سهم بتواند براساس حداکثر دامنه نوسان روزانه بورس، افزایش یا کاهش داشته باشد. حجم مبنا برای هر‌‌شرکت متفاوت است و با توجه به تعداد سهام شرکت محاسبه می ‌‌شود.
• صف خرید و صف فروش : زمانی که حجم عرضه یک سهم بیشتر از تقاضای آن باشد صف فروش و وقتی حجم تقاضای آن نسبت به عرضه ‌اش بیشتر باشد، صف خرید برای آن تشکیل می شود. یکی از علت های تشکیل صف خرید یک سهم، اقبال مردم به آن سهم و از دلایل تشکیل صف فروش عدم استقبال سهام‌ داران نسبت به سهم است.
• P/E : حاصل قیمت سهم بر قیمت سود است. وقتی P/E سهمی از میانگین P/E گروهی که در آن قرار دارد بیشتر باشد، نشانه خوبی نخواهد بود. هر اندازه نسبت P/E بیشتر باشد، ارزندگی بنیادی سهم کم تر خواهد بود. البته استثنائاتی نیز وجود دارد و امکان دارد عکس این مورد نیز اتفاق افتد.
• EPS : این عدد در واقع همان سود پیش‌ بینی شده سهم در طول یک سال مالی سهم است، ولی در نظر داشته باشید که سودی که تقسیم می ‌شود DPS نام دارد که معمولا کم تر از EPS است.

صفحه سفارشات خرید و فروش سهام

در قسمت قبلی در خصوص صف خرید و صف فروش توضیح دادیم، ولی ابتدا بهتر است این را در خاطر داشته باشید که صفحه سفارشات در خرید و فروش سهام مهم ترین بخش تابلو خوانی بورس به شمار می رود. در واقع باید در نظر داشته باشید که خرید و فروش اوراق بهادار در بورس طبق سازوکار حراج صورت می پذیرد. در این حراج اولویت اول قیمت مناسب و اولویت دوم زمان است. برای درک بهتر مفهوم را در قالب یک مثال توضیح داده ایم :

در اولین سطر و بخش تقاضا، یک نفر درخواست خرید ۱۰۰۰۰ سهم را در ۱۶۴۵۰ ریال دارد و در سطر دوم نیز ۳ نفر درخواست خرید ۸۸۴۶ سهم در قیمت ۱۶۴۰۰ ریال و در سطر سوم ۱ نفر درخواست خرید ۳۵۰۰ سهم در قیمت ۱۶۳۵۰ ریال را دارد. اگر به قیمت های خرید توجه کنید می بینید که در هر مرحله قیمت کاهش پیدا کرده است، بنابراین در بخش تقاضا کسی که بالاترین قیمت را پیشنهاد بدهد سفارشش در ردیف اول قرار خواهد گرفت. به این ترتیب درخواست های خرید از بالاترین قیمت به پایین ترین قیمت اولویت بندی می شود.

چنانچه شخصی درخواست خرید در قیمت ۱۶۴۵۰ ریال را داشته باشد و همزمان هم شخص دیگری همین قیمت را پیشنهاد بدهد، سامانه معاملات به صورت خودکار اولویت خرید را به شخص اول می ‌دهد و ابتدا خرید به وسیله شخص اول صورت خواهد پذیرفت. در نقطه مقابل و در بخش عرضه، ۲ نفر درخواست فروش ۱۱۰۰۰ سهم را در قیمت ۱۶۵۰۰ ریال دارند و در سطر دوم سه نفر درخواست فروش ۹۰۰۰ سهم را با قیمت ۱۶۵۳۰ ریال و در سطر بعدی نیز یک نفر درخواست فروش ۵۰۰ سهم را با قیمت ۱۶۵۵۰ ریال دارد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

هر خرید و فروشی هرچند خاص و به اصطلاح محرمانه باشد باید از فیلتر عرضه و تقاضا بگذرد و بر روی تابلو بازار بورس درج شود و دقیقا اینجاست که هر فردی می ‌تواند حرکات خریدار و فروشنده را تا حدی مورد بررسی قرار دهد و به نتیجه‌‌ درستی دست پیدا کند و فرصتی پیدا ‌‌شود که سهامدار خرد در لحظات طلایی، به جمع احتمالی بازیگردان ‌‌های بزرگ بپیوندد. اهمیت آموزش تابلو خوانی بورس به حدی است که اگر فردی به مهارت بسیاری در تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال رسیده باشد، ولی توانایی استفاده از سایت Tsetmc و تابلو خوانی را نداشته باشد، توانایی لازم برای انجام معامله را نخواهد داشت. پس این ابزار به عنوان مکمل تحلیل‌‌ تکنیکال، تحلیل‌‌ بنیادی، مدیریت سرمایه در بورس و روانشناسی بازار می ‌تواند ما را به سوی موفقیت در بازار بورس رهنمود کند.

جالب است بدانید که بیشتر اوقات به کمک تابلوی بورس است که می توانیم اتفاقاتی مانند کد به کد حقوقی به حقیقی ، معاملات بلوکی ، اردر های ترس و مواردی از این دست را توجه شویم که تمامی آن ها تنها با استفاده از مفهومی با نام تابلو خوانی بازار و رفتارشناسی سرمایه‌ گذاران ممکن خواهد شد. نکته دیگری که باید در خاطر داشته باشید این است که بهترین سایت تابلوخوانی بورس متعلق به خود سازمان بورس (tsetms.com) است و شما عزیزان هم همیشه می توانید از آن استفاده نمایید.

در این مطلب تلاش داشتیم تا به صورت جامع به موضوع تابلو خوانی بورس بپردازیم، امیدوارم که مفهوم تابلوخوانی در بورس را تا حدود زیادی متوجه شده باشید. هر گونه سوال و یا ابهامی هم بود، از بخش نظرات از کارشاناسان کد بورسی سوال فرمایید تا با زبانی ساده پاسخ شما را بدهند.

اگر دوست دارید از بیشترین حجم معاملات ، حجم های مشکوک و بیشترین حجم ۱۰ روزه و ۳۰ روزه بورس و یا به صورت کلی هر نکته ای که مربوط به تابلوخوانی در بورس می شود مطلع شوید، بخش رصد بازار بورس برای شما طراحی شده است.