تشکیل سبد سهم یا همان پرتفوی سهام مناسب در بازار بورس بسیار حائز اهمیت است، به خصوص زمانی که وضعیت بازار بورس مناسب نیست، داشتن یک سبد سهامی بهینه و کم ریسک میتواند از ضررهای شما در بازار بورس تا حدود زیادی جلوگیری کند. البته اگر نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک را بلد باشیم در روزهای سبز بازار سرمایه نیز سود به مراتب بیشتری نسبت به قبل کسب خواهیم کرد و این موضوع نشان می دهد که بازار بورس در هر شرایطی که بود، ما باید با توجه به اصول نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک در بورس، چینش پرتفوی سرمایه گذاری خودمان را به بهترین شکل انجام دهیم و مطمئنا در روزهای قرمز، ضررها کم تر و در روزهای سبز، سودها بیشتر و شیرین تر خواهد شد. پس اگر شما هم مثل من به آموزش نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک علاقه دارید، این مطلب شما را بصورت رایگان و با زبان ساده راهنمایی خواهد کرد.

نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک

چگونه یک سبد سهام متنوع و کم ریسک تشکیل دهیم؟

هر چقدر تعداد و نوع سهم‌ ها بیشتر باشد، بازدهی بیشتر و ریسک غیر سیستماتیک نیز کاهش می یابد. البته نکاتی را در این راستا باید مد نظر داشت؛ در انتخاب این سهام‌ ها باید، آنهایی را انتخاب کنید که از نظر بازدهی سهم، به همدیگر کم تر بستگی داشته باشند. این انتخاب نیز مهارت و دانش مخصوص به خود را نیاز دارد. به منظور خرید سهم‌ های متفاوت باید کارمزد بپردازید و این هم به نوبه خود هزینه‌ های شما را افزایش می‌ دهد.

علاوه بر این، برای مدیریت سبد باید زمان زیادی را صرف کنید و از امکانات گوناگونی استفاده کنید. برخی از بزرگان بورس داشتن بیشتر از ۱۰ سهم را در سبد سهام توصیه می‌ کنند و برخی نیز پیشنهاد می‌ کنند تا در بیشتر از ۵ صنعت مختلف حداقل ۳ سهم در سبد سرمایه گذاریتان داشته باشید. به این منظور که یک سبد متنوع تشکیل دهید، می‌ توانید از روش ها و رویکردهای مناسبی مثل رویکرد مبتنی بر ارزش بازار و یا شیوه سبد هم وزن استفاده نمایید و نکات تکمیلی دیگری هم هست که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

۱) تشکیل سبد با رویکرد مبتنی بر ارزش بازار

همانطور که از نام این روش مشخص است، در انتخاب سهام‌ ها به این روش باید به ارزش بازار توجه نماییم. هر شرکت بورسی یک ارزش بازار مشخص دارد که از حاصل ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت هر سهم، به دست می اید. نکته حائز اهمیت این است که باید نسبت ارزش خرید بازار هر سهم را در مقایسه با دیگر سهام‌ های سبد، در نظر بگیرید و به هر سهمی، وزنی متناسب با این ارزش، تخصیص دهیم.

به عنوان مثال چنانچه ارزش بازار سهام الف ۲۰ درصد بیشتر از سهام ب باشد، وزنش در سبد سهام نیز، باید ۲۰ درصد بیشتر باشد. یعنی باید نسبت وزن این سهام‌ ها در سبد، با نسبت ارزش بازار هر سهم، معادل باشد.

۲) تشکیل سبد با شیوه سبد هم وزن

در این شیوه، وزن تمامی سهم ها در سبد با یک دیگر مساوی است. فرق این روش با ورش قبلی در این است که به صورت کلی در این روش، ارزش بازار مبنا قرار نخواهد گرفت، لذا این روش نسبت به رویکرد مبتنی بر ارزش بازار، ساده‌ تر است.

۳) استراتژی تنوع بخشی برای کاهش ریسک

تنوع بخشی یک روش عالی برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک به حساب می آید. ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت ها مرتبط است و لزوما کل شرکت ها و یا کل بازار را به صورت مستقیم تحت تاثیر خود قرار نمی دهد.

برای مثال مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است باعث تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را به نسبت سایرین کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت منجر شود. به عنوان مثال همین رویداد به صورت مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط را تحت تاثیر قرار می دهد و نه کل بازار را!

حتما بخوانید : استراتژی مدیریت سبد سهام و راهکار جادویی مدیریت پرتفوی

---

این موضوع را باید در نظر داشته باشید که تنوع بخشی به وسیله ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکت های مختلف می تواند ریسک غیر سیستماتیک را تا حدود زیادی کم کند، اما در مقابل ریسک غیر سیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد.

ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعه ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف وسیعی از شرکت ها و صنایع گفته می شود که به سادگی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند. به عنوان مثال، سیاست های پولی دولت ها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار نمونه هایی از این رویدادها محسوب می شوند که هر یک می تواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر بگذارد.

۴) شناسایی صنایع پربازده

کارشناسان بورسی بر این باورند که انتخاب گزیده‌ ای از سهام شرکت‌ های گوناگون، به تنهایی ریسک سرمایه‌ گذاری در بورس را کاهش نمی دهد. در حقیقت بجز تشکیل سبد سهام و متنوع‌ سازی دارایی‌ هایتان، باید به صنعتی که در آن سرمایه‌ گذاری می‌ کنید هم توجه کافی داشته باشید.

چنانچه به عنوان مثال تمام سبد سهام خود را از شرکت‌ های فلزی انتخاب کرده‌‌ اید، لازم است خیلی سریع استراتژی جامع‌ تری برای سرمایه‌ گذاری‌ خود اتخاذ نمایید، چرا که اگر اتفاقی برای شرکت‌ های فعال در حوزه صنایع فلزی رخ دهد یا سیاست جدیدی در دستور کار قرار گیرد که به ضرر این صنعت باشد و در عین حال کل سهم‌ های شما هم در این صنعت باشد، مطمئنا ریسک بالایی را متحمل شده اید و احتمال متضرر شدن شما و قرمز شدن سبد سرمایه گذاری شما در روزهای آتی بسیار قوت خواهد گرفت.

ولی چنانچه سهم شرکت‌ های فلزی را در کنار سهم شرکت‌ های پتروشیمی و صنایع مخابراتی بخرید، ریسک فعالیت‌ های اقتصادی‌ شما نیز به صورت قابل توجهی کم می شود، از همین روی توصیه می‌ شود گزیده‌ ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب نمایید.

در این صورت چنانچه اتفاق خاصی برای یک صنعت رخ دهد، کل سرمایه شما در یک صنعیت خاص قرار ندارد که متحمل ضرر جبران ناپذیری شود و به صورت کلی بهتر است چند صنعت برتر را شناسایی و از میان آن‌ ها، شرکت‌های مطلوب‌ تر را انتخاب نمایید تا ریسک سرمایه‌ گذاری ‌شما تا حد امکان کم شود. این نکته را هم نباید از یاد ببرید که خرد کردن بیش حد سرمایه هم کار چندان درستی نیست، به این خاطر که ریسک مدیریت آن را افزایش خواهد داد، لذا سعی کنید در این راستا میانه رو باشید و افراط و تفریط را کنار بگذارید.

۵) توجه به صندوق‌‌ های قابل معامله

در کنار سبدی از سهام شرکت‌ های برتر، همچنین قادرید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌ گذاری صندوق‌ های قابل‌ معامله یا همان ETF های بورسی نیز اقدام کنید. صندوق‌ های ETF نوعی از صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری به حساب می آیند که از دارایی‌ های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن مثل سهام در بازار خرید و فروش می شود و ساختاری شبیه صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، قادرید یک یا چند واحد از یک صندوق‌ های ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را به فروش برسانید.

حتما بخوانید : نحوه شناسایی سهام مستعد رشد در بورس

---

با خرید واحدهای ETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌ گذاری کرده اید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ ای، تلاش دارد تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود به دست آورد. این نکته را هم نباید از یاد برد که صندوق‌ های قابل معامله گستره‌ ای‌ وسیع از طبقات دارایی گوناگون هستند که می‌ توانند ابزاری مناسبی برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما به حساب آیند.

۶) به شایعات و شایعه‌ سازها توجه نکنید

همان طور که توجه به رسانه‌ های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌ های ارزنده بسیار حائز اهمیت است، نباید به اخبار رسانه‌ های غیر معتبر توجه داشته باشید و در دام شایعات و پیام‌ های غیر واقعی بیافتید! برخی مواقع دیده شده است که بعضی از افراد تاثیرگذار و پرنفوذ در بازار، بعد از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه‌ پراکنی برای آن می کنند تا در اصطلاح بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، لذا در همچین مواقعی تیزبینی و تکیه‌ بر اخبار رسانه‌ های معتبر بسیار مهم است و همچنین باید سایر ابزارهای تحلیل بازار بورس را نیز به دقت مورد بررسی قرار داد تا بدین وسیله بتوانیم اخبار کذب را از اخبار واقعی تشخیص دهیم.

۷) عدم تعصب به یک شرکت یا یک سهم

این را در خاطر داشته باشید که چنانچه سهام یک شرکتی در چند سال گذشته همواره سوددهی بالایی داشته، دلیل بر این نخواهد بود که در آینده هم به همین روند مثبت خود ادامه خواهد داد! برخی از افراد با تکیه‌ بر این که سهام شرکتی در سالیان اخیر معمولا سودده بوده، بدون توجه به دیگر روش‌ های تحلیل‌ علمی، حجم زیادی از سهام شرکت‌ مذکور را می خرند و سبد سهام خود را در ریسک قرار می دهند و این در حالی است که امکان دارد تحلیل‌ ها و بررسی‌ های کارشناسی برخلاف برداشت سرمایه‌ گذار، به خرید مجدد سهام شرکت مذکور توصیه نکند!

حال گروه دیگری از معامله‌ گران تنها با توجه به این که از گذشته یک شرکت خاص را می‌ شناخته‌ اند، اغلب خرید سهام آن شرکت‌ را جزو گزینه‌ های اصلی‌ خود قرار می‌ دهند و این در حالی است که شناخت سطحی یک شرکت دلیل مناسبی برای سودآور بودن سهام آن نیست، لذا برای تشکیل بهترین سبد سهام باید معیارهای بسایری را مورد توجه قرار دهیم تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب‌ تری را به دست آوریم.

۸) به هیچ عنوان تک سهمی نشوید!

دارایی خود را بین چند سهم تقسیم بندی کنید و از تک سهمی بودن به شدت خودداری کنید. بعضی اتفاقات تاثیر مستقیمی بر یک شرکت و سهام آن دارند، لذا تمامی شرکت ها تحت تاثیر آن رویداد قرار نخواهند گرفت. با تنوع‌ بخشی به سبد سهام می‌ توان ریسک غیر سیستماتیک را کم کرد. هر چقدر تعداد سهم‌ های یک سبد بیشتر باشد، ریسک غیر سیستماتیک نیز کاهش خواهید یافت، ولی نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که تنوع بیش از حد سبد سهام نیز باعث چالش‌ هایی از جمله افزایش هزینه معاملاتی و صرف زمان قابل توجه برای بررسی سهم‌ های مورد نظر خواهد شد.

حتما بخوانید : سهام دلاری در بورس | سهم های دلاری بورس کدامند؟

---

از طرفی تنوع بیش از حد سبد سهام می‌ تواند مدیریت و کنترل دقیق سبد را با مشکل روبرو کند. مدیریت یک پرتفوی ۴ سهمی به‌ مراتب انرژی و زمان کمتری را نسبت به یک پرتفوی ۱۰ سهمی نیاز دارد. ولی به صورت کلی تنوع‌ سازی سبد سهام امکان کاهش ریسک را برای سرمایه‌ گذار فراهم می‌ آورد. چنانچه شما نتوانید پرتفوی بهینه و مناسبی را تشکیل دهید، این امکان وجود دارد که زیان شما از ضرر تک سهمی بودن نیز بیشتر گردد. در هر صورت نباید از عدم تک سهمی، به عنوان یکی از نکات کلیدی در روش تشکیل سبد سهام غفلت کرد.

نکات طلایی برای تشکیل سبد سهام کم ریسک

• به اخبار مربوط به بازار جهانی توجه کنید.
• بدون دلیل منطقی نسبت به سهمی تعصب نورزید.
• نسبت به تحلیل های سیاسی و اقتصادی حساس باشید.
• به شایعات و اخباری که منابع معتبری ندارند، گوش فرا ندهید!
• در چیدمان سبد از سهام های صندوق‌ های قابل معامله غافل نشوید.
• در انتخاب سهام درون سبد از تحلیل های تکنیکال و بنیادی استفاده نمایید.
• هیچ گاه تک سهم نباشید. همواره سبد سرمایه گذاری خود را متنوع سازید.
• صنایع پر بازده را شناسایی کنید و درصد مناسبی از آنها را در سبدتان قرار دهید.
• تاثیر تغییر شاخص کل و شاخص هم وزن بیشتر گریبانگیر شرکت های بزرگ با سرمایه زیاد است.
• افرادی که زمان کافی یا تخصص لازم را ندارند، بهتر است از سبد سهام پیشنهادی استفاده نمایند.
• در تشکیل سبد سرمایه گذاری حتما به شاخص بورس توجه نمایید. شاخص کل و شاخص کل هم وزن را ملاک کارتان قرار دهید.
• چند صنعت برتر را شناسایی کنید و از میان آن‌ها، شرکت‌های مطلوب‌تر را انتخاب کنید تا ریسک سرمایه‌ گذاری‌ تان تا حد امکان کاهش پیدا کند.
• اگر سهام یکی از شرکت‌هایی که در آن سرمایه‌ گذاری کرده‌ اید کاهش قیمت داشت، آن افت با افزایش در قیمت دیگر سهم‌ های سبدتان جبران شود.

نتیجه گیری و کلام پایانی

موارد عنوان شده از حائز اهمیت ترین معیارهایی هستند که در نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک نقش پررنگی دارند و باید دقیقا مورد بررسی قرار گیرند. با توجه به این که در بورس سبدهای گوناگون سهام و اصول چیدمان آن وجود دارد، افراد باید سبد سهام مختص به خود را از نظر ریسک و مدت سرمایه‌ گذاری تشکیل دهند. در معامله، تحت تاثیر قیمت‌ های روزانه سهام قرار نگیرند و تحلیل‌ های خود را مطابق با قابلیت های شرکت، صنعت و … دنبال کنید.

به تعداد افراد فعال در بازار سرمایه، انواع گوناگونی از سبد سهام نیز وجود دارد؛ به علت این که ویژگی‌ ها و انتظارات افراد از هم متفاوت است، لذا به منظور تشکیل سبد بهینه خود اقدام به کپی برداری از سبد سهام افراد دیگر نکنید و تلاش کنید سبد منحصر به فردی را برای خود ایجاد کنید. از دیگر نکات مهم در زمینه نحوه تشکیل سبد سهام و دیگر مسائل بازار سهام کسب آموزش و تجربه است. با افزایش اطلاعات بورسی خود می‌ توان پرتفوی سهام را به شکلی چید که سرمایه و ریسک به بهترین شکل مدیریت شود.

در بازار سرمایه می بایست به صورت کاملا منطقی عمل کنید و چنانچه مطابق تحلیل‌ های خود اقدام به خرید سهمی کردید ولی در ادامه روند طبق پیش‌ بینی‌ های شما روند سهم شکل نگرفت، بهتر است هرچه سریع‌ تر اقدام به فروش آن کنید و از سهم خارج شوید چرا که این کار از ضررهای بیشتر در آینده نزدیک جلوگیری خواهد کرد. نکته مهم آخر اینکه افراد حرفه‌ ای می‌ توانند به شما در نحوه تشکیل سبد سهام و داشتن سبد سهام بهینه کمک کنند، پس اگر افراد با تجربه در اطراف خود دارید که میتوانند در این راستا به شما کمک کنند، بی شک مشورت کردن با آن ها نیز میتواند کمک کننده باشد.

پس به صورت خلاصه، با توجه به عوامل مهمی که عنوان کردیم، یک سبد سهام کم ریسک تشکیل دهیم را با این ۳ مورد حداقلی می توانیم تشکیل دهیم :

• تشکیل سبد سهام متنوع
• انتخاب سهام شرکت های معتبر
• بررسی و مشاهده وضعیت بازار جهانی

همان طور که در قولش را داده بودیم، بصورت کامل نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک را برای شما عزیزان توضیح دادیم.

همچنین اگر دوست دارد بدانید پرتفوی سهام چیست و استراتژی پرتفوی بهینه بورس یعنی چی نیز می توانید این مطلب را مطالعه کنید.

از نظر شما سبد سهام کم ریسک شامل چه سهام هایی می شود؟