در بورس, سرمایه گذاری, کاربردی
ارزش زمانی پول چیست و چطور محاسبه میشود؟
در ارتباط با ارزش زمانی پول چه می دانید؟ ارزش زمانی پول در واقع به پولی گفته می شود که اکنون در اختیار دارید بهتر و با ارزش تر از پولی است که در آینده در اختیار دارید؛ در این مطلب قصد داریم به این بپردازیم که ارزش زمانی پول چیست و به چه عواملی بستگی دارد. پس تا انتهای این مطلب با کد بورسی همراه بمانید تا یاد بگیرید ارزش زمانی پول چیست و چطور می توان آن را محاسبه و استفاده کرد؛
ارزش زمانی پول چیست
اهمیت پول و البته انواع دارایی مثل ملک، طلا، دلار، زمین، سهام و همچنین سرمایه گذاری، بر هیچ کس پوشیده نیست، ولی ارزش زمانی پول موضوعی است که به صورت معمول در خصوص با نگهداری وجه نقد یا تبدیل آن به دارایی، مطرح می شود. در واقع ارزش زمانی پول و نحوه مدیریت آن، از مباحث بسیار مهمی می باشد که هم در بازارهای مالی قابل توجه سرمایه گذاران است و هم در زندگی روزمره، همه ما با آن سروکار داریم. به صورت کلی قیمت یک دارایی، مبلغی است که برای خرید دارایی، در حال حاضر بایستی بپردازید تا مالک آن شوید.
از طرفی دیگر ارزش دارایی مقدار مطلوبیتی است که در صورت کسب دارایی نصیبتان خواهد شد که این مطلوبیت هم می تواند مادی باشد و هم غیرمادی. ارزش هر دارایی مجموعه همه دریافتی های ما از جمله نقدی و غیرنقدی است که از مالکیت دارایی به دست می آوریم. لذا ارزش دارایی ناشی از مطلوبیت و انتظارات افراد است و با توجه به تفاوت انتظارات، ارزش هم می تواند متفاوت باشد. به صورت کلی پول از ارزش دارد و ارزش حال پول از ارزش آینده آن به مراتب بالاتر است، مگر در کشورهایی که تورم منفی دارند!
حتما بخوانید : روش های سرمایه گذاری روی خود
به عبارتی هر چه زودتر پول دریافت شود، ارزش آن بالاتر خواهد بود. بیشتر بودن ارزش حال پول ناشی از این است که شما می توانید در حال حاضر با پول خود سرمایه گذاری و یا دارایی های مورد نیاز خود را بخرید. همچنین با وجود تورم، قدرت خرید در آینده کاهش می یابد و ارزش پول کم خواهد شد. از طرفی بهره، هزینه استفاده از پول است. وام گیرنده، بهره را برای هزینه اجاره پول به وام دهنده پرداخت می کند.
با گذر زمان بر روی پول بهره دریافت می شود که در ارزش زمانی آن موثر است. ارزش زمانی پول یا همان The Time value of Money که به اختصار به آن TVM هم می گویند، ارزش فعلی تنزیل شده پول است. ارزش فعلی تنزیل شده نشان می دهد که ارزش حال پول بیش از ارزش آینده آن است. قبل از آنکه به این که ارزش زمانی پول چیست بپردازیم، بایستی در مورد ارزش فعلی و آتی پول صحبت کنیم؛
۱٫ ارزش فعلی پول
به منظور محاسبه ارزش زمانی پول، می توانید ارزش فعلی پول را در افق ۱۰ ساله محاسبه نمایید. بدین وسیله در خواهید یافت که در طول ۱۰ سال آتی، پول فعلی شما چه مقدار ارزش خواهد داشت و معادل چه مقداری در زمان فعلی است. این روش را تنزیل سود هم می نامند. چنانچه سود سالانه را ۵ درصد در نظر بگیرید، جهت محاسبه ارزش فعلی پول، می توانید آن بر ۱.۰۵ به توان ۱۰ تقسیم کنید.
به عنوان مثال چنانچه ۱۰۰ میلیون تومان در اختیار داشته باشید، در ۱۰ ساله آتی ارزش آن به ۶۱ میلیون تومان در زمان حاضر افت خواهد کرد. البته توجه داشته باشید که این یک محاسبه فرضی با نرخ بهره ۵ درصد بود. لذا چنانچه این رقم را بیشتر شود که در حالت عادی بالاتر از ۵ درصد است، کاهش ارزش سرمایه شما سرعت و شدت بیشتری پیدا خواهد کرد!
۲٫ ارزش آتی پول
در این روش شما ارزش سرمایه خود را در آینده پیش بینی می کنید. بدین منظور یک نرخ بهره صحیح را انتخاب نمایید. به عنوان مثال می توانید متوسط تورم سالانه را در نظر بگیرید. ضرب نرخ بهره در مبلغ موردنظرتان، ارزش آتی پول را محاسبه می کند، ولی به صورت کلی دو روش برای محاسبه بهره وجود دارد که شامل بهره ساده و بهره مرکب می شود؛
- نرخ بهره ساده : برخی سود را فقط برای سرمایه اصلی محاسبه می کنند؛ بدین شکل که در یک افق زمانی ۱۰ ساله، با سرمایه گذاری ۱۰ میلیون تومان، تنها به همان ۱۰ میلیون اولیه سود تعلق می گیر؛ به همین خاطر نرخ بهره ساده محاسبه راحت تری دارد و برای محاسبه آن کافیست مبلغ فعلی را در درصد سود موردنظر ضرب نمایید. به عنوان مثال اگر ۱۰ میلیون تومان سرمایه دارید و سالی ۱۰ درصد سود به آن تعلق پیدا می کند، کافیست که برای محاسبه ارزش آن در ۵ سال بعد، ۱۰ را ضربدر ۱.۵ کنید. چرا که سالی ۱۰ درصد برابر با ۵۰ درصد در طول پنج سال است و نتیجه می شود که ارزش آن ۱۵ میلیون تومان است.
- نرخ بهره مرکب : اما در این مدل محاسبه، سود پول شما هم خود سود خواهد ساخت. به بیان دیگر به ازای سود هر دوره، سود مضاعفی به شما تعلق پیدا می کند. به منظور محاسبه سود مرکب کافیست مبلغ موردنظرتان را در سود موردنظر به توان تعداد دوره ضرب نمایید. توان گرفتن سود به معنای سود مرکب سرمایه خواهد بود. به عنوان مثال اگر ۱۰ میلیون تومان سرمایه دارید و سالی ۱۰ درصد سود مرکب به آن تعلق پیدا می کند، کافیست که برای محاسبه ارزش آن در ۵ سال بعدی، ۱۰ را در ۱.۱ به توان پنج ضرب کنید. عددی معادل کمی بیشتر از ۱۶ میلیون تومان حاصل می شود که با سود ساده تفاوت قیمتی معناداری دارد.
منظور از ارزش زمانی پول چیست؟
ارزش مبلغ مشخصی از پول در این لحظه، بیشتر از ارزش آن در آینده است، از همین روی قدرت خرید و سرمایه گذاری شما با آن مبلغ در این لحظه، بیشتر از آینده است. در بحث مدیریت دارایی و به ویژه وجه نقد، سرمایه گذاری و پس انداز، دو فعالیتی اند که بیش از هر موضوع دیگری با آن ها آشنا هستیم و احتمالا بارها در زندگی خود برای سرمایه گذاری و پس انداز وجه اقدام کرده ایم. در گذشته افراد می توانستند وجوه خود را از طریق حساب های بانکی پس انداز نمایند یا گاهی آن را به قطعات کوچک طلا تبدیل می کردند.
حتما بخوانید : بهترین سرمایه گذاری با ۱۰ میلیون تومان
کسانی که ثروت بیشتری دارند، با خرید ملک، زمین و … تلاش می کنند تا دارایی خود را حفظ کنند و نهایتا، گروه کوچکی از مردم به شکل حرفه ای به سرمایه گذاری در بازارهای مالی مثل بورس می پرداختند. این روال برای سال ها بین مردم مرسوم بود و بازخورد خوبی را برای آن ها به همراه داشت. ولی در سالیان اخیر افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پول، موجب شده است تا کمتر کسی به فکر پس انداز کردن وجه باشد؛ چرا که پولی که امروز پس انداز می شود، تا ماه یا سال بعد ارزش آن کاهش خواهد یافت و دیگر قدرت قبل خود را نخواهد داشت. چنانچه همان وجه وارد بازار مالی می شد، احتمالا حتی اگر نمی توانست سود چندانی برای سرمایه گذار حاصل کند، ارزش خود را حفظ می کرد و همچنان کاربرد داشت. این موضوع در اصطلاح ارزش زمانی پول نام داشت.
برای مثال این طور فرض کنید که ۱۰ میلیون تومان وجه نقد دارید؛ چنانچه امروز قیمت هر گرم طلا ۱ میلیون تومان باشد و ۱۰ گرم طلا خریداری کنید؛ بعد از گذشت ۱ سال چه اتفاقی برای دارایی تان خواهد افتاد؟ مطمئنا قیمت طلا ثابت باقی نمی ماند و سودی برای شما به ارمغان خواهد آمد، چنانچه در این مدت به وجه خود نیاز داشته باشید، قادرید آن را به فروش برسانید و با توجه به زمان فروش، به هر حال مبلغی بیش از ۱۰ میلیون دریافت می کنید. البته احتمال ضرر هم وجود دارد و این بدین معنی است که امکان دارد قیمت طلا کم تر شود و دچار مقداری زیان شوید.
حال این طور فرض کنید این مبلغ را در حسابی بدون سود نگهداری می کردید؛ در این صورت بعد از یک سال قیمت همه چیز افزایش می یابد و شما با آن ۱۰ میلیون می توانستید طلای کم تری خریداری کنید و این به معنی کاهش ارزش پول است؛ حتی در حالت بهتر، چنانچه آن را در حساب بانکی با نرخ ۱۸ درصد پس انداز می کردید، پس از یک سال دارایی شما به ۱۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان افزایش پیدا می کرد، یعنی ۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان سود در ازای دست نزدن به ۱۰ میلیون پول برای مدت یک سال! آیا این ۱.۸۰۰.۰۰۰ با نرخ تورم و قیمت های روزافزون قابل قیاس است؟ آن هم در شرایطی که سودهای بانکی روزشمار هستند و شما اصلا نباید در مدت یک سال این ۱۰ میلیون را برداشت کنید؛ البته که خیر و این روش نمی تواند روش خوبی برای سرمایه گذاری شما به حساب آید.
ولی در بهترین حالت ۱۰ میلیون را وارد بازار بورس می کنید و برای ۱ سال برای معامله سهام با آن مبلغ اقدام می کنید؛ به نظرتان چقدر زمان نیاز دارید تا دارایی تان چند برابر شود؟ چنانچه بازدهی بورس در سال های اخیر را بررسی کنید، در خواهید یافت که طی یک سال ارزش دارایی شما حداقل دو برابر خواهد شد؛ البته اگر استراتژی معاملاتی درستی اتخاذ کنید یا از روش های غیر مستقیم سرمایه گذاری استفاده نمایید. این موضوع در کنار نقدشوندگی بالای این بازار، موجب خواهد شد تا بورس یکی از بهترین گزینه ها برای حفظ ارزش دارایی ما در طول زمان به شمار رود.
چرا پول بی ارزش می شود؟
با گذشت زمان تورم موجب کاهش ارزش زمانی پول می شود. مفهوم ارزش زمانی پول یعنی ارزش مقدار پولی که شما الان در اختیار دارید، در آینده چقدر است. به بیان دیگر مفهوم ارزش زمانی پول یعنی چنانچه شما امروز ۱ میلیون تومان دارید، در تاریخ مشخصی در آینده چقدر ارزش دارد؛ از طرفی تورم قیمت کالاها و اجناس را در طول زمان بیشتر می کند و امکان دریافت کالاها و خدماتی که می توانید در آینده با مقدار پولی که الان دارید دریافت کنید، کاهش خواهد یافت.
حتما بخوانید : اشتباهات رایج در سرمایه گذاری
از طرف دیگر چنانچه حقوق و درآمد شما ثابت بماند و تورم موجب افزایش قیمت ها شود، یعنی شما باید بخش بیشتری از درآمد خود را صرف خرید همان کالا یا دریافت همان خدمات نمایید. لذا به منظور این که کاهش ارزش زمانی پول نتواند اثر منفی برروی قدرت خرید شما داشته باشد، باید سود یا درآمدی که در یک کسب و کار و سرمایه گذاری کسب می کنید حتما از نرخ تورم بالاتر باشد.
ارزش زمانی پول به چه عواملی بستگی دارد؟
عوامل بسیاری بر ارزش زمانی که پول دارد تاثیرگذارند و می توانند هر واحد پول را بالاتر و پایین تر از ارزش فعلی خود ببرند. در اقتصادهای تورمی، این روند به صورت معمول نزولی بوده و به تدریج ارزش پول در طی زمان کاهش پیدا می کند. در این بخش قصد داریم مهم ترین عوامل موثر در این موضوع را باهم بررسی کنیم؛
تورم : یکی از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار بر ارزش زمانی پول، تورم است. همان طور که در تورم های اخیر ایران شاهد بودیم، تورم موجب شده تا از ارزش هر واحد پول ملی ما کاهش شدیدی پیدا کند و پول ما قدرت سابق را نداشته باشد. مقایسه ارزش ۱۰۰ میلیون پول در سال ۱۳۹۰ با امسال این مبحث را خیلی واضح به ما نشان می دهد!!!
تاثیر روانشناسی بر ارزش زمانی پول : احساس ما نسبت به پول این طور است که پولی که الان دریافت شود، ارزش بیشتری نسبت به سال بعدی دارد. این احساس یک ریشه روانشناسی دارد و این امر می تواند عوامل دیگر را تشدید کند. لذا هر چقدر افراد یک جامعه بیشتر به خرید و مصرف بپردازند، احتمال کاهش ارزش زمانی پول آن ها بیشتر خواهد شد. به این خاطر که عرضه فعلی نمی تواند تقاضای بالای افراد را جبران نماید و در نهایت موجب تشدید تورم و کاهش ارزش پول خواهد شد.
سود مرکب : سود مرکب روی ارزش زمانی پول موثر است؛ بدین شکل که ارزش آتی پول برابر است با جمع ارزش فعلی آن با بهره. حال این بهره امکان دارد ساده یا مرکب باشد. بعضی از تریدرها با بهره ساده معامله می کنند، ولی بیشتر تراکنش های مالی شامل نرخ سود مرکب می شوند.
دلیل تمایل تریدرها برای انجام تراکنش هایی با نرخ بهره مرکب، کسب سود بیشتر است. محاسبه ارزش آتی پول با استفاده از سود مرکب، نتیجه سوددهی را برای شما به همراه خواهد داشت، چرا که نرخ سود علاوه بر مبلغ اصلی پول، به مبلغ سودهای حاصله در دوره های گذشته هم تعلق خواهد گرفت. در صورتی که بهره ساده تنها به مبلغ پول اولیه تعلق پیدا می کند.
نگرش افراد جامعه : به هر میزان که افراد جامعه بیشتر خرید کنند و مصرف گرا شوند، احتمال کاهش ارزش زمانی واحد پول آن ها تشدید خواهد شد، چرا که عرضه فعلی قادر به تامین و جبران تقاضای بالای افراد جامعه نیست، بنابراین باعث تشدید تورم خواهد شد.
مسائل اقتصادی و سیاسی : عامل دیگر دخیل در ارزش هر واحد پول، جریانات سیاسی و اقتصادی مربوط به هر کشور است. بدین شکل که تحریم های اقتصادی و مسائل سیاسی، موجب کاهش ارزش واحد پول گشته و برعکس، تبادلات تجاری بالا، ارزش آن را افزایش می دهند.
فرمول محاسبه ارزش پول
متناسب با قیمت کالاها و خدمات کشور؛ چیزی به نام شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی محاسبه می شود. حال برای محاسبه ارزش پول خود به نرخ روز، باید بر اساس فرمول ساده زیر عمل کرد:
پول در زمان الف = (شاخص در زمان الف تقسیم بر شاخص در زمان ب) * پول در زمان ب
به عنوان مثال این طور فرض کنید در سال ۱۴۰۱ از فردی ۵۰ میلیون تومان قرض گرفته اید و تعهد کردید که بدهیتان را در سال ۱۴۰۲ بازپرداخت نمایید. چنانچه در بهترین حالت، مبلغ بدهی را در موعد مقرر بپردازید، این امکان وجود دارد که فرد قرض دهنده را از سه جهت متحمل زیان کرده باشید؛ بدین ترتیب که اگر شخص قرض دهنده در سال ۱۴۰۱، ۵۰ میلیون تومان را در یکی از صندوق های سرمایه گذاری با سود ۲۵ درصد، سرمایه گذاری می کرد در سال ۱۴۰۲، سرمایه او به ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می رسید.
لذا طبق مفهوم ارزش فعلی تنزیل شده، او به میزان ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان متضرر شده است. از طرفی چنانچه ۵۰ میلیون تومان را در سپرده بانکی یک ساله با سود ۱۵ درصد قرار می داد در سال ۱۴۰۲، سرمایه او به ۵۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می رسید. لذا مطابق با مفهوم TVM، او به میزان ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ضرر کرده است و حتی اگر حتی ۵۰ میلیون را در جایی سرمایه گذاری نمی کرد و نزد خود نگه می داشت، با احتساب نرخ ۲۵ درصدی تورم، به میزان ۲۵ درصد از ارزش سرمایه اش کاسته می شد و همچنین قدرت پول خود را در طول زمان از دست می داد.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
مطابق با مثال بالا می توان گفت که ارزش زمانی پول گویای این موضوع است که گذشت زمان چه بلایی بر سر پول می آورد. به این دلیل که پول شما در زمان فعلی با توجه به ظرفیت بالقوه درآمدی اش می تواند ارزش بیشتری نسبت به زمان آینده داشته باشد و چنانچه از آن استفاده نشود، امکان دارد ارزش خود را از دست بدهد و به همین خاطر است که سرمایه گذاران ترجیح می دهند پول را در زمان حال به دست آورند.
روش های مدیریت ارزش زمانی پول
انواع روش ها برای مقابله با کاهش ارزش زمانی واحد پول در اصول مدیریت ارائه شده است که این روش ها مفهوم ساده ای دارند و قابلیت اجرا در زندگی روزمره را نیز دارا می باشند؛ لذا تنها کافیست به منظور حفظ ارزش سرمایه خود، برنامه ریزی کرده و اقدامات مورد نیاز را انجام دهید. این روش ها به شرح زیر می باشند:
سرمایه گذاری : نخستین روش، مربوط به سرمایه گذاری است که در آن، شخص در بازار سهام، ارز، طلا، سکه یا سایر بازارها برای سرمایه گذاری اقدام می کند تا در گذر زمان ارزش پولش تضمین شود. البته این را هم باید در نظر داشت که این اقدام همواره ریسک هایی را هم به همراه خواهد داشت. اگر شخص ریسک پذیری نیستید، صندوق های سرمایه گذاری گزینه مناسب تری برای شما به حساب می آیند ولی اگر بتوانید رفته رفته خودتان در بازارهای مختلف کسب تجربه کنید، برایتان بهتر خواهد بود.
خرید دارایی های با ارزش : تبدیل سرمایه به دارایی های با ارزش مثل ملک و طلا روش دیگری است که از نگرانی شما از بابت کاهش سرمایه تان می کاهد، به این خاطر که متناسب با نرخ تورم و بهره، ارزش دارایی شما هم افزایش پیدا می کند.
شرکت در تولید و پروژه های سودآور : شرکت در تولید یکی دیگر از روش های پیشنهادی تیم کد بورسی به شماست که برای پویاسازی سرمایه در مسیرهای اقتصادی میسر شده و سرانجام آن، ارزش آفرینی، اشتغال زایی و رشد میزان سرمایه نیز مفید است. در حال حاضر پروژه و استارتاپ های بسیاری هستند که با سرمایه گذاری در آن ها قادرید سود بسیار خوبی به دست آورید.
دلیل اهمیت محاسبه ارزش زمانی پول چیست؟
مفهوم ارزش زمانی پول می تواند بر تصمیمات سرمایه گذاری افراد موثر باشد. برای مثال این طور فرض کنید که یک سرمایه گذار می تواند بین دو پروژه الف و ب یکی را انتخاب کند. هر دو پروژه یکسان هستند، با این فرق که پروژه الف وعده پرداخت ۱ میلیون دلار نقدی در سال اول را می دهد و این در حالی است که پروژه ب پرداخت یک میلیون دلار نقدی در سال پنجم را وعده می دهد.
حتما بخوانید : سرمایه گذاری کم ریسک در ایران
همان طور که مشخص است، بازدهی این دو پروژه برابر نیست. ۱ میلیون دلار دریافتی پس از یک سال ارزش فعلی بالاتری نسبت به یک میلیون دلار دریافت شده پس از ۵ سال خواهد داشت.
نتیجه گیری و کلام پایانی
شاید به طور ناخودآگاه از مفهوم ارزش زمانی پول یا TVM اطلاع داشته باشید، ولی در این مطلب این مفهوم را دقیق تر و با مثال واضح تر توضیح دادیم. به صورت کلی ارزش زمانی پول به ما نشان می دهد که نگهداری پول کاری اشتباه است. لذا چنانچه قصد دارید ارزش سرمایه خود را حفظ کنید و در آینده از تورم و رشد نقدینگی جا نمانید، بایستی سرمایه خودتان را در مسیرهایی که ذکر شد، جاری کنید. پویایی سرمایه موجبات حفظ ارزش آن را فراهم کرده و از شما در مقابل تورم و کاهش ارزش پول محافظت خواهد کرد.
در حقیقت پول اصلی ترین ابزار مورد نیاز برای سرمایه گذاری به حساب می آید. به همین منظور نباید فرصت سرمایه گذاری با استفاده از آن را از دست داد. به عنوان مثال، می توان به عنوان یک سرمایه گذار با سپرده گذاری در بانک، خرید سهام، ترید رمزارز یا فعالیت در فارکس موفق به کسب سود شد. فرمول ارزش زمانی پول شما را یاری خواهد داد تا با توجه به نرخ بهره و سود سرمایه گذاری و در نظر گرفتن دیگر شاخص های کلان اقتصادی مثل نرخ تورم، مناسب ترین گزینه را برای سرمایه گذاری خود انتخاب نمایید.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به این که ارزش زمانی پول چیست و چطور محاسبه و استفاده می شود پرداختیم.
همچنین اگر دوست دارید در مورد تاثیر نرخ ارز بر قیمت مسکن اطلاع کسب کنید، این مطلب بهترین راهنمای شماست؛
حال که دیگر می دانید ارزش زمانی پول چیست و چطور می توانید از آن استفاده کنید، دید شما نسبت به سرمایه گذاری و پول همچنان مثل قبل از مطالعه این مقاله است؟!
دیدگاه
نظر بدهید