در آموزش تحلیل تکنیکال بورس، الگوهایی وجود دارند که در بسیاری از سهم های بازار و در زمان های مختلف شاهد تکرار شدن آن ها هستیم. این تکرار شدن ها میتواند سیگنال های خرید و فروش معتبر و سوددهی را نصیب سرمایه گذاران بورس نماید، پس ما در این مطلب تصمیم گرفتیم تا در خصوص با الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال صحبت کنیم و در حقیقت مطلبی با عنوان الگوی سر و شانه در بورس را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. الگوی سر و شانه در بورس به صورتی است که دو شانه در طرفین و سر وسط الگو واقع شده است و این الگو از چند مدل ساده تشکیل شده است که یادگیری و به کار گیری آن بسیار ساده است و حتی افراد تازه کار هم می توانند از سیگنال های الگوی سر و شانه در بورس نهایت استفاده و سود را ببرند.

الگوی سر و شانه در بورس

جالب است بدانید که الگوی سر و شانه از الگوهای برگشتی به شمار می رود. همان‌ طور که از اسم آن ها مشخص است، الگوهای برگشتی، الگوهایی اند که روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن‌ ها تغییر جهت می دهد. الگوی سر و شانه، الگویی با سه قله است که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قله‌ وسطی از بقیه بلندتر است. در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه، نمودار خاصی را شکل می دهد که بیانگر تغییر بازار و شروع روند برگشتی است. بر اساس اطلاعات و تجربه ‌های پیشین، الگوی سر و شانه یکی از مطمئن ترین الگوهای برگشتی در تحلیل تکنیکال است.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و …  بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید. 

دریافت کد بورسیسریع و رایگان

این الگو یکی از چند الگوی برتری به حساب می آید که با سطوح گوناگونی از دقت، بیان می کند روند صعودی یا نزولی سهم در انتهای خودش است. اغلب الگوی سر و شانه وقتی تشکیل می شود که قیمت سهم به سقف خود رسیده باشد و بعد به کف آخرین حرکت صعودی خود بر می‌ گردد و در ادامه قیمت از سقف قبلی بالاتر خواهد رفت تا دماغه را ساخته و بعد دوباره به کف اولیه‌ خود باز می‌ گردد. سرانجام، قیمت یک ‌بار دیگر افزایش پیدا می کند، ولی این بار به قله‌ اول رسیده و روند نزولی پیدا خواهد کرد. الگوی سر و شانه در بورس به دو نوع کلی سر و شانه سقف و سر و شانه کف تقسیم می شود که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.

الگوی سر و شانه سقف

این الگو در پایان یک حرکت صعودی اتفاق می افتد و موجب تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت می ‌شود. لازم به ذکر است که در الگوی سر و شانه سقف، ما شاهد سه قله هستیم. در بین این قله‌ ها، قله وسط ارتفاع به مراتب بیش تری نسبت به دو قله قبلی خود خواهد داشت که در حقیقت همان بخش “سر” الگو محسوب می شود و دو قله مجاور آن ‌که ارتفاع کم تری دارند، شانه‌ های چپ و راست را شکل می دهند. به تصاویر زیر به دقت توجه فرمایید :

در راستای انجام معاملات با استفاده از الگوی سر و شانه سقف، وقتی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید صبر کنید و منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت صورت پذیرد و همچنین دیگر شرایط یک شکست مناسب را هم دارا باشد. در شرایطی که قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر پولبک در سهم باشید تا با حرکت برگشتی قیمت به خط گردن الگو برسد و سپس برای خرید خود اقدام کنید. نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تاییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه به حساب می آید.

اهمیت شیب ‌خط گردن در الگوی سر و شانه سقف

خط گردن در الگوی سر و شانه سقف اغلب شیب ملایم و رو به بالایی دارد. گاها این خط افقی هم می شود، اما این دو حالت تفاوت چندانی باهم نخواهند داشت. هر وقت خط گردن در الگوی سر و شانه سقف دارای شیب نزولی شود، نشانه ضعیف بودن بازار است و معمولا به دنبال آن شانه راست ضعیفی نیز شکل خواهد گرفت.

سرمایه گذار تا شکسته شدن خط گردن صبر کرده و اگر قصد فروش داشته باشد باید کمی بیشتر منتظر بماند، به خاطر این که در حالتی که شیب ‌خط کاهشی باشد سیگنال فروش دیرتر صادر خواهد شد. خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بازار است، اما باز هم این مشکل وجود دارد که اخطار دیر صادر می ‌گردد.

تشخیص حد زیان و حد سود در الگوی سر و شانه سقف

حد زیان الگو، بالای شانه راست قرار می ‌گیرد. البته این را در خاطر داشته باشید که گاها الگوهای سر و شانه‌ ای ایجاد می شود که ارتفاع شانه راست و سر نزدیک است. در این حالت قادرید حد زیان را بالای قسمت سر در نظر بگیرید تا حد ضرر مطمئن ‌تری را برای خود تعیین کرده باشید. برای محاسبه حد سود کافی است فاصله بخش سر تا خط گردن را اندازه‌ گیری کرده و از مکانی که خط گردن شکسته شده است به سمت پایین اعمال نمایید.

روند شکل گیری الگوی سر و شانه سقف در بورس

1. روند قبلی : پیش از تشکیل یک الگوی معتبر سر و شانه سقف، وجود یک روند صعودی ضروری خواهد بود. این بدین معنی است که چنانچه روند صعودی وجود نداشته باشد، عملا نباید به دنبال تشخیص الگوی سر و شانه سقف بود.
2. شانه چپ : حال که روند صعودی است و شانه چپ در بالاترین نقطه‌ روند تشکیل شده است، پس از تشکیل این سقف، یک نزول اتفاق خواهد افتاد تا شانه چپ به صورت کامل تشکیل شود. کف تشکیل شده بعد از شانه چپ اغلب بالای خط روند صعودی است و چنین به نظر می ‌آید که روند صعودی ادامه دارد.
3. سر : از کف شانه چپ افزایش قیمت آغاز خواهد شد و از قله قبلی نیز عبور خواهد کرد و سر را شکل خواهد داد. بعد از این سقف، کف دوم نیز شکل گرفته که نقطه دوم خط گردن به حساب می آید. این کف اغلب خط روند را شکسته و اخطار پایان روند را صادر می ‌کند.
4. شانه راست : در ادامه و پس از تشکیل نقطه دوم خط گردن، قیمت مجددا افزایش پیدا خواهد کرد، اما نمی ‌تواند به سقف قبلی برسد و کمی پایین ‌تر که همان نزدیک به سقف شانه چپ است، قله دیگری را تشکیل خواهد داد که در این الگو به شانه راست معروف است. بهتر است که دو شانه به صورت متقارن باشند و نزول قیمت از شانه راست، شکست خط گردن را در پی داشته باشد.
5. خط گردن : خط گردن از وصل کردن دو نقطه پایینی قله ها شکل می گیرد. نقطه اول نشان دهنده نقطه پایین شانه چپ و آغازگر سر و نقطه دوم نیز بیانگر پایان سر و شروع شانه راست است. البته در نظر داشته باشید که با توجه به رابطه بین دو نقطه پایین، خط گردن می ‌تواند شیب نزولی یا صعودی داشته باشد یا این که به صورت کامل افقی باشد. شیب خط گردن روی درجه نزولی بودن الگوی سر و شانه سقف اثر می ‌گذارد؛ یک خط گردن با شیب نزولی، بیانگر الگویی نزولی ‌تر است. بعضی اوقات بیش از ۲ نقطه پایین را می ‌توان در خط گردن رسم شده دید.

ویژگی‌ های الگوی سر و شانه سقف در تحلیل تکنیکال بورس

• در انتهای روند صعودی مشاهده می شود.
• الگو با شکسته شدن خط گردن کامل ‌خواهد شد.
• اکثرا پس از شکست خط گردن الگوی سر و شانه سقف، حجم‌ های فروش بالا را در سهم مشاهده خواهیم کرد که منطقی هم خواهد بود.
• قله چپ را به اصطلاح شانه چپ ‌نام می دهیم و در این نقطه ججم معاملات به مراتب بالاتری را در سهم مشاهده می کنیم.
• قله راست را به اصطلاحا شانه راست نام می دهیم و در این نقطه حجم معاملات در سهم به نسبت دو قله دیگر روند کاهشی خواهد داشت.
• قله ما بین شانه راست و چپ سر نام دارد که حجم معاملات متعادلی را در این قله خواهیم دید.
• اگر دو کف الگوی سر و شانه سقف را به هم وصل نماییم، خطی به دست می آید که در اصطلاح به آن خط گردن می گویند.
• تارگت یا هدف قیمتی در اولین گام به اندازه موج سر بعد از شکست خط گردن ریزش دارد.
• هدف ریزش قیمت در گام دوم تقریبا به اندازه موج وارد شده به الگوی سر و شانه سقف ‌است.
• بعد از شکل‌ گیری قله ای بالای قله قبلی مشاهده خواهیم کرد که قیمت تمایلی به رسیدن قیمت قله قبل ندارد، پس قله کوچک تر از قله قبل به وجود خواهد آمد و سرانجام ما سه قله خواهیم داشت که قله وسط نسبت به قله چپ و راست ارتفاع به مراتب بیش تری دارد.

الگوی سر و شانه کف

الگوی سر و شانه کف بانام سر و شانه معکوس هم شناخته شده است. این الگو بعد از یک حرکت نزولی تشکیل می شود و همچنین موجب تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. گفتنی است که ساختار این الگو نیز از ۳ کف تشکیل ‌شده است که کف میانی، عمق بیش تری نسبت به دو کف مجاور خود خواهد داشت و در اصطلاح تشکیل ‌دهنده قسمت “سر” الگو نیز است. برای درک بهتر مواردی که عنوان شد، به دقت به تصویر زیر توجه فرمایید :

در راستای انجام معاملات با استفاده از الگوی سر و شانه کف، باید صبر کرد و منتظر شکست خط گردن بود. به این شکل که هر اندازه شکست قوی ‌تر صورت پذیرد، بهتر است. همچنین تجت شرایطی که پس از شکست خط گردن از ورود به پوزیشن جا ماندیم، باید منتظر پولبک به خط گردن ماند تا در آنجا بتوان با شرایط بهتری برای خرید سهام مورد نظر خود اقدام کنیم.

تشخیص حد زیان و حد سود در الگوی سر و شانه کف

در الگوی سر و شانه کف حد زیان، زیر شانه سمت راست در نظر گرفته می شود، ولی برای افرادی که قصد انتخاب حد زیان مطمئن ‌تری دارند، زیر بخش سر نیز جای مناسبی برای قرار دادن حد زیان محسوب می شود. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که فاصله شانه راست تا سر بیش ‌از اندازه بزرگ نباشد. حد سود این الگو نیز برابر با فاصله سر تا خط گردن است که می بایست از نقطه ‌ای که خط گردن شکسته می‌ شود، به سمت بالا اعمال نماییم.

روند شکل گیری الگوی سر و شانه کف در بورس

1. روند قبلی : مثل تمامی روندهای بازگشتی، برای بودن یک الگوی سر و شانه کف، ابتدا باید روندی نزولی داشته باشیم. بدون یک روند نزولی قبلی، نباید انتظار تشکیل یک الگوی معتبر سر و شانه کف را داشت.
2. شانه چپ : در روند نزولی، شانه سمت چپ یک دره را تشکیل خواهد داد که یک کف پایین در روند به حساب می آید و به نظر می ‌رسد روند نزولی بدون مشکل در حال ادامه است. بعد از تشکیل این دره، یک افزایش قیمت، شانه چپ را کامل خواهد شد.
3. سر : از نقطه بالایی و مقاومت شانه چپ، یک نزول اتفاق می افتد و تا پایین ‌تر از کف قبلی نیز ادامه پیدا خواهد کرد. جالب است بدانید که این نقطه پایین ‌ترین نقطه الگو و به عنوان سر وارونه‌ الگو است. پس از تشکیل این کف، یک افزایش قیمت متعاقبا نقطه دوم خط گردن را تشکیل خواهد داد و سر به صورت کامل تکیمل می شود. در اینجا گاها خط روند نزولی شکسته شده و ادامه ‌دار بودن روند نزولی زیر سوال خواهد برد.
4. شانه راست : قیمت از نقطه‌ بالایی سر که همان خط گردن نام دادیم، شروع به نزول و تشکیل شانه راست خواهد کرد. این کف همیشه بالاتر از کفی است که سر تشکیل داده و اغلب با کف شانه چپ در خطی افقی قرار می ‌گیرد. هرچند بهتر است که خط گردن افقی باشد، اما بعضی اوقات شانه‌ ها می ‌توانند پایین‌ تر، بالاتر یا پهن ‌تر و نازک ‌تر باشند، بنابراین از این که قیمت از کف شانه راست حرکت کرده و خط گردن (مقاومت) را به سمت بالا قطع می ‌کند، الگوی سر و شانه کف کامل خواهد شد.
5. خط گردن : این خط از متصل کردن دو نقطه‌ بالای این الگو تشکلیل می شود. نقطه اولی در حقیقت انتهای شانه چپ و شروع سر و نقطه دومی پایان سر و شروع شانه راست است. بسته به رابطه بین این دو نقطه بالایی، خط گردن می ‌تواند افقی یا دارای شیب نزولی و یا صعودی باشد. شیب خط گردن، تعیین کننده میزان صعودی بودن الگو خواهد بود:. جالب است بدانید که یک خط گردن با شیب صعودی، الگوی صعودی قوی‌ تری نسبت به خط گردن صاف یا نزولی می باشد.

ویژگی‌ های الگوی سر و شانه کف در تحلیل تکنیکال بورس

• الگو با شکسته شدن خط گردن کامل ‌می‌شود.
• در انتهای روند نزولی تشکیل خواهد شد.
• بعد از ایجاد دره ‌ای پایین ‌تر از دره قبلی، می بینیم که قیمت تمایلی به رسیدن قیمت کف قبل را ندارد، پس دره ‌ای بالاتر از دره قبل به وجود می آید، در نهایت ما ۳ پیوت داریم که پیوت یا دره وسط نسبت به دو پیوت چپ و راست عمق به مراتب بیش تری خواهد داشت.
• چنانچه دو سقف الگوی سر و شانه کف را به هم وصل نماییم، خطی به دست می آید که در اصطلاح به آن خط گردن می گویند.
• هدف قیمتی در اولین گام به اندازه موج سر بعد از شکست خط گردن صعود دارد.
• هدف صعود قیمت در گام دوم تقریبا به اندازه موج وارد شده به الگوی سر و شانه کف ‌است.
• اغلب پس از شکست خط گردن الگوی سر و شانه کف، حجم‌ خرید بالا در سهم را شاهد خواهیم بود.
• دره چپ را به اصطلاح شانه چپ ‌نامیده اند و حجم معاملات در سهم به مراتب پایین ‌تر خواهد بود.
• دره راست را به اصطلاح شانه راست نامیده اند و حجم معاملات در سهم به نسبت دو دره دیگر افزایش ‌پیدا خواهد کرد.
• دره ما بین شانه راست و چپ، سر نام دارد که حجم معاملات، متعادلی را در این دره خواهیم دید.

تفاوت‌ الگوهای سر و شانه سقف و کف

در نظر داشته باشید که در الگوی بازگشتی سر و شانه معکوس نیز شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن آن لازم است و تکنیک‌ های ارزیابی قیمت‌ های هدف مثل الگوی سر و شانه ‌های سقف است. تنها تفاوت جزئی که در کف می ‌تواند وجود داشته باشد این است که تمایل بیش تری برای حرکات بازگشتی به سمت گردن دیده می شود که پس از موج نزولی رخ می دهد. روش مناسب‌ تر به منظور بررسی این تفاوت، این است که هر بازار پس از فقط یک رکود یا سکون می ‌تواند نزول کند.

کم شدن تقاضا یا تمایل برای خرید در بین معامله گران معمولا به منظور هدایت بازار به سمت نزول کفایت می کند، ولی بازار پس از سکون و ناکارایی قادر نیست ناگهان صعود کند. قیمت‌ ها تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و هجوم بیشتر خریداران نسبت به فروشندگان قادر به صعود هستند.

نکات مهم درباره الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

• حجم معاملات در الگوی سر و شانه آرام آرام کم می شود. یعنی حجم معاملات در شانه چپ بیشتر از سر است و در بخش سر بیشتر از شانه راست خواهد بود.
• در زمان شکست خط گردن حجم معاملات به صورت چشم گیری با افزایش روبرو خواهد شد.
• اکثر مواقع شیب خط گردن ۰ یا نزدیک آن است. چنانچه این شیب مثبت باشد، بیانگر قدرت روند صعودی است و در زمان هایی نادر، این شیب می تواند منفی باشد.
• الگوی سر و شانه معمولا با واگرایی بین قیمت و حجم تایید می شود.
• بهتر است شانه های چپ و راست شکل گرفته در نمودار در یک رنج قیمتی باشند.
• در این الگو به منظور رسم خط گردن کافی است کف های قیمتی شکل گرفته میان ۳ اوج قیمتی را به هم وصل کنیم تا خط گردن حاصل شود. نکته مهمی که در خصوص با خط گردن در این الگو در نظر داشته باشید این است که خط گردن می تواند بدون زاویه و یا دارای زاویه ۵ الی ۱۰ درجه باشد.
• به منظور تکمیل الگوی سر و شانه در روند صعودی بهتر است که شانه راست به زیر خط گردن نفوذ کرده و تثبیت شود، این موضوع بیانگر این است که الگوی سر و شانه تکمیل شده است.
• هدف قیمتی ایجاد شده در الگوی سر و شانه حداقل به اندازه “خط گردن تا سر” در الگو می باشد.
• در بازارهای دو طرفه باید در هنگام گرفتن موقعیت، باید علاوه بر تعیین حد سود، حد ضرر خود را نیز در معامله مشخص نماییم. در الگوهای سر و شانه بعد از گرفتن موقعیت فروش می توان حد ضرر را در بالای شانه راست قرار داد.

کلام پایانی و نتیجه گیری

الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال ، یکی از الگوهای بازگشتی به حساب می آید که پس از تشکیل ساختار الگو در انتهای روند، انتظار چرخش روند وجود دارد.

در الگوی سر و شانه سقف، انتظار ریزش و در الگوی سر و شانه کف، انتظار رشد قیمت را داریم. این الگو را می ‌توان در راستای تشخیص‌ اصلاح‌ های مقطعی نمودار و یا چرخش روند اصلی نمودار مورد استفاده قرار داد.

همچنین دیدیم که فرقی که میان الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف وجود دارد، روند ما قبل تشکیل چارت پترن است که الگوی سر و شانه کف در انتهای روند نزولی تشکیل می شود و الگوی سر و شانه سقف در انتهای روند صعودی شکل می گیرد. در الگوی سر و شانه سقف انتظار ریزش را داریم و در الگوی سر وشانه کف انتظار رشد قیمت را داریم که به صورت مفصل در خصوص جزئیات هر کدام صحبت کردیم.

اگر قصد سرمایه گذاری در بورس را دارید، در کنار آموزش تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال، تابلوخوانی در بورس و … می توانید برای سرمایه گذاری، الگوی سر و شانه در بورس را هم در نظر داشته باشید.

در انتهای هر بخش ویژگی های هر کدام را در کنار روند تشکیل هر روند گفتیم و در انتها هم به نکات مهم و کلی در خصوص با الگوی سر و شانه اشاره داشتیم.

امیدوارم که از این مطلب آموزشی رایگان نهایت استفاده رو برده باشید. با ارسال دیدگاه‌ ها و سوالاتی که در ذهن دارید، ما را در بهتر شدن مسیر مقالات و فایل‌ های آموزشی آتی همراهی کنید.