آیا تصور رباتی عظیم الجثه به اندازه کل دنیا که توسط سازمان ها و کمپانی ها کنترل می شود ترسناک است؟ اینترنت اشیا چیست؟ در واقع اینترنت اشیا را دقیقا می توان به رباتی تشبیه کرد که سیستم های کنترلی و پردازنده های آن توسط افراد و یا تکنولوژی های متفاوتی در سرتاسر دنیا ساخته و هدایت می شوند، اما این ربات مانند ربات های مرسومی که همه ما می شناسیم هیچ ظاهر به اصطلاح فیزیکی و فلزی ندارد. در این مقاله به اهمیت، مزایا، معایب و کاربرد های  اینترنت اشیا می پردازیم و سعی می کنیم تحلیل جامعی از نحوه کار این پدیده عصر حاضر ارائه دهیم.

اینترنت اشیا چیست؟

اینترنت اشیا سیستمی است که در برگیرنده دستگاههای محاسباتی به هم پیوسته، ماشین آلات مکانیکی و دیجیتالی، اشیا، انسان ها و حتی حیوانات است که دارای شناسه های منحصر به فرد یا Unique Identifications هستند. این اجزاء توانایی انتقال و تبادل داده از طریق شبکه های مخصوص به خود را بدون نیاز به تعامل انسان با انسان یا انسان با رایانه دارند. یک جزء در اینترنت اشیا می تواند یک انسان با دستگاه مانیتورینگ قلب، یک حیوان در مزرعه با دستگاه فرستنده یا دریافت کننده سیگنال biochip ، اتومبیلی با سنسورهای داخلی هشداردهنده کم شدن فشار باد لاستیک ها، و یا هرگونه شیء طبیعی یا ساخت بشر باشد که بتوان به آن یک آدرس پروتکل اینترنت یا IP  اختصاصی داد و توانایی انتقال داده از طریق شبکه را دارا باشد.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

ثبت نام رایگانسرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال

امروزه به طور فزاینده ای، سازمان های مشغول در صنایع مختلف از اینترنت اشیا برای کارآمدتر کردن فعالیت های خود، درک بهتر از مشتریان خود برای ارائه خدمات پیشرفته به آنها، بهبود تصمیم گیری و افزایش ارزش تجارت خود استفاده می کنند.

اینترنت اشیا چگونه کار می کند؟

یک اکوسیستم اینترنت اشیا متشکل است از دستگاه های هوشمند مجهز به شبکه که از سیستم های تعبیه شده مانند پردازنده ها، حسگرها و سخت افزار ارتباطی برای جمع آوری، ارسال و عمل بر روی داده هایی که از محیط خود به دست می آورند استفاده می کنند. دستگاه های اینترنت اشیا داده های جمع آوری شده از طریق سنسورها را با استفاده از اتصال به یک درگاه اینترنت اشیا یا دستگاه های دیگر، که وظیفه تجزیه و تحلیل داده ها را دارند، به اشتراک می گذارند. در بعضی مواقع، این دستگاه ها با سایر دستگاه های مرتبط، ارتباط برقرار کرده و براساس اطلاعاتی که از یکدیگر می گیرند عمل می کنند.

اینترنت اشیا توانایی تفکیک اطلاعات مفید و غیر مفید را دارد و این اطلاعات مفید برای تشخیص الگوها، راهکارها و تشخیص مشکلات احتمالی قبل از وقوع استفاده می‌شوند. در نتیجه این به اشتراک گذاری اطلاعات و داده ها و الگوها به ما کمک می کند تا تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیریم. برای انجام عملیات های ذکر شده نیاز به پلتفرم های اینترنت اشیا است تا بستر مناسب برای دریافت، تبدیل و انتقال اطلاعات و … فراهم شود. از جمله پلتفرم های اینترنت اشیا عبارتند از: Google IoT Cloud و AWS IoT Core و Artik Cloud و Microsoft Azure IoT. اینترنت اشیا همچنین می تواند از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای سهولت و پویایی بیشتر فرایندهای جمع آوری اطلاعات استفاده کند.

چرا اینترنت اشیا مهم است؟

اینترنت اشیا به افراد کمک می کند تا هوشمندانه تر زندگی کنند، کار کنند و همچنین کنترل کاملی بر زندگی خود داشته باشند. اینترنت اشیا علاوه بر ارائه دستگاه های هوشمند برای اتوماسیون منازل، برای تجارت نیز ضروری است. اینترنت اشیا یک نگاه زنده و لحظه ای برای تجارت های مختلف فراهم می آورد که موجب به وجود آمدن یک بینش دقیق نسبت به همه چیز از جمله عملکرد ماشین آلات، زنجیره تامین و عملیات انتقال کالاها می شود.

اینترنت اشیا، شرکت ها را قادر می سازد تا فرآیندها را خودکار کرده و هزینه های نیروی کار را کاهش دهند. همچنین این پدیده بسیار مهم، ضایعات را کاهش می دهد و خدمات را بهبود می بخشد، هزینه ساخت و تحویل کالا را کاهش می دهد، و همچنین شفافیت بیشتری را در معاملات مشتری را ایجاد می کند.

حتما بخوانید : ارز دیجیتال آیوتا چیست و چطور کار میکند؟

به این ترتیب، اینترنت اشیا یکی از مهمترین فن­آوری های زندگی امروزه است و چون هر روزه کسب و کارهای بیشتری به پتانسیل دستگاه های به هم متصل شده به وسیله اینترنت اشیا پی می برند، این پدیده با سرعت بیشتری به پیشرفت خود ادامه خواهد داد.

حال با دو مورد از استفاده های ملموس تر از IOT آشنا می شویم:

کاربرد اینترنت اشیا در کشاورزی: استفاده از تجهیزات خودران، کشاورزی توسط عملیات انسانی را به سمت کشاورزی هوشمند و پیشرفته برده است؛ نظارت و مانیتورینگ زمین ها و مزرعه ها از طریق اینترنت اشیا با وجود سنسورهای نور، رطوبت و دما قابل انجام است. نتیجه آن افزایش بهره‌وری زمین های کشاورزی و کشت محصولات با کیفیت­ تر است.

اینترنت اشیا در پزشکی: گزارش‌‌‌‌‌گیری و مانیتورینگ لحظه‌‌‌‌‌ای وضعیت بیماران، هشدار در شرایط اضطراری، درمان از راه دور و عدم نیاز به حضور فیزیکی که می تواند باعث کاهش بسیاری از هزینه‌ها ‌شود.

فواید اینترنت اشیا برای سازمان ها

اینترنت اشیا مزایای زیادی را به سازمان‌ها می‌رساند. برخی از مزایا مربوط به صنعت است و برخی از آنها در حوزه های دیگر قابل استفاده هستند.

اینترنت اشیا کسب و کارها را قادر می سازد تا:

• روند کلی کسب و کار را مانیتور کنند.
• زمان و منابع مالی را ذخیره کنند.
• بهره وری کارمندان را بهبود ببخشند.
• مدل‌های تجاری را یکپارچه سازی کنند و تطبیق دهند.
• درآمد بیشتر ایجاد کنند.

به طور کلی، اینترنت اشیا بیشتر در سازمان های تولیدی، حمل و نقل و تاسیساتی وجود دارد که بیشتر از حسگرها و سایر دستگاه های اینترنت اشیا استفاده می‌کنند. با این حال، موارد استفاده برای سازمان‌های کشاورزی، زیرساخت ها و صنایع اتوماسیون خانگی نیز پیدا شده است، که برخی از این سازمان‌ها را به سمت تحول دیجیتال سوق می‌دهد.

مزایا و معایب اینترنت اشیا

برخی از مزایای اینترنت اشیا شامل موارد زیر است:

• توانایی دسترسی به اطلاعات در هر مکان، هر زمان و در هر دستگاهی
• ارتباطات بهتر بین دستگاه های الکترونیکی متصل
• انتقال بسته های داده از طریق شبکه متصل به منظور صرفه جویی در وقت و هزینه
• خودکار کردن وظایفی که به بهبود کیفیت خدمات کسب و کار کمک می‌کنند و کاهش نیاز به مداخله انسانی.

از جمله معایب اینترنت اشیا می توان موارد زیر را برشمرد:

• با افزایش تعداد دستگاه های متصل و به اشتراک گذاری اطلاعات بیشتر بین دستگاه ها، پتانسیل هکرها برای سرقت اطلاعات محرمانه نیز افزایش می‌یابد.
• شرکتها ممکن است سرانجام مجبور به مقابله با تعداد زیادی دستگاه اینترنت اشیا شوند و جمع آوری و مدیریت داده ها از این دستگاهها چالش برانگیز خواهد بود.
• اگر اشکالی در سیستم وجود داشته باشد، به احتمال زیاد همه دستگاه های متصل خراب خواهند شد.
• از آنجا که هیچ استاندارد بین المللی سازگاری برای اینترنت اشیا وجود ندارد، برقراری ارتباط بین دستگاه‌ های متفاوت از تولیدکنندگان مختلف دشوار است.

مخاطرات اینترنت اشیا

اگر کسب و کارها خطرات استفاده از اینترنت اشیا را جدی نگیرند و امنیت سایبری مناسبی را تدارک نبینند خود را در معرض تهدیدات بزرگی قرار خواهند داد، در اینجا چند نمونه از ریسک‌ها و خطرات بزرگ علیه شبکه‌ی کسب و کار را ذکر می‌کنیم:

• دسترسی به اطلاعات حساس شرکت‌ها

یکی از چالش های اصلی اینترنت اشیا این است که دستگاه ها اغلب داده های حساس را ضبط می کنند ، به آنها دسترسی دارند و جریان می دهند. سیستم های امنیتی مانند دوربین ها و زنگ درها بخشی از شبکه های مشاغل کوچک هستند و در صورت هک شدن توسط یک مجرم اینترنتی می توانند به سرعت مسائل اساسی را ایجاد کنند.

تجهیزات اداری، مانند چاپگرها، نقاط دسترسی و حساس بالقوه‌ای هستند، چاپگر دارای خطر می‌تواند به راحتی بدان معنی باشد که مهاجم می‌تواند همه موارد چاپ شده یا اسکن شده در یک دفتر را مشاهده کند.

• خرابکاری‌ های عمدی

یک دستگاه IoT هک شده، امکان دسترسی به عملکردهای خود را به مهاجم می‌دهد. در حالی که یک قهوه ساز ممکن است به مهاجم اجازه ندهد کار خطرناک تری از دم کردن یک لاته انجام دهد، اما یک سیستم گرمایشی یا ماشین آلات هک شده می تواند اختلالات بسیار بیشتری در یک شرکت ایجاد کنند. یک مهاجم می‌تواند به طور بالقوه وسیله نقلیه و سرنشینان آن را به گروگان بگیرد یا برای جلوگیری از خرابکاری در یک خط مونتاژ تقاضای پرداخت پول کند و باج بگیرد.

• آلودگی شبکه کامپیوتری یک شرکت به بدافزارها

مجرمان اینترنتی می‌توانند تعداد زیادی از دستگاه‌های آلوده را در شبکه‌هایی بنام botnets گردهم آورند. از این بات نت ها می توان برای موارد مختلفی استفاده کرد، اما بیشتر به دلیل استفاده در حملات DDoS شناخته می‌شوند. حملات DDoS) Distributed Denial of Service) جریان هدفمندی از درخواست های شبکه را از دستگاه های آلوده به سرور، به رایانه و یا به شبکه‌هایی ارسال می‌کند که مهاجم می‌خواهد آنها را از کار بیندازد.

مثلاً در سال ۲۰۱۶، بدافزاری به نام Mirai به بیش از ۶۰۰ هزار دستگاه اینترنت اشیا آسیب‌پذیر نفوذ کرد تا حمله DDoS گسترده‌ای را ترتیب بدهد. به دلیل اینکه اینترنت اشیا در سیستم‌عامل‌های بسیاری از دستگاه‌های متصل حضور دارد، این حملات بسیار خطرناک و فلج کننده هستند.

کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیا

بلاک چین می‌تواند تحولات عظیمی را در فرآیندهای مربوط به اینترنت اشیا در صنایع مختلف مانند تولید، تجارت، حمل و نقل و حوزه سلامت ایجاد نماید. دستگاه‌های متصل به IoT در بیشتر موارد از سطح امنیتی پایینی برخوردار هستند و این اجازه را به هکرها می‌دهند که به صورت گسترده‌ به دستگاه‌های اینترنت اشیا نفوذ کنند، اما رویکرد مبتنی بر بلاکچین در شبکه های اینترنت اشیا ممکن است بسیاری از مشکلات موجود در مدل فعلی را برطرف و امنیت را بهبود بخشد.

ویژگی های زیر بلاکچین را به سلاحی بسیار اثربخش در مقابله با تهدیدهای سایبری اینترنت اشیا تبدیل کرده است:

• تمرکززدایی

در یک حساب بلاک چین، داده ها در گره (Node) های مختلف در سراسر جهان ذخیره می شوند که می‌تواند احتمال خرابی در یک نقطه تنها را کاملاً از بین ببرد. قبل از افزودن داده ای به شبکه، همه گره ها باید آن را بازبینی و تأیید کنند. بنابراین، بدون توافق مشترک همه اعضای شبکه هیچ تغییری مجاز نیست. این رویکرد ارتباط نظیر به نظیر نامگذاری شده است و هدف آن محافظت از معاملات بلاکچین در مقابل اشخاص مهاجم یا مخرب است.

• دسترسی عمومی

بلاک چین یک شبکه عمومی است، به این معنی که برای همه افراد در شبکه قابل دسترسی است. تمامی اعضای شبکه می‌توانند تاریخچه مشترک بلاک‌ها ها و تراکنش های ذخیره شده را مشاهده کنند، اما برای دیدن  این محتوا به یک کلید یا رمز شخصی نیاز دارند. این روند به عملیات، شفافیت کامل می دهد و همزمان داده ها را ایمن نگه می‌دارد. هنگامی که یک قسمت از اطلاعاتی در بلاکچین ذخیره شود، تغییر آن غیرممکن می‌شود.

• داده‌های ایمن

بلاک چین به منظور ایمن سازی داده ها از الگوریتم های رمزگذاری پیشرفته بهره می‌برد که به شخصی سازی بیشتر آنها منجر می‌شود. این کار می‌تواند ریسک عملیات مالی را از بین ببرد؛ با استفاده از مدل بلاک چین، دستگاه های اینترنت اشیا ممکن است بتوانند پیام هایی مشابه تراکنش‌های مالی را ارسال و دریافت کنند تا ارتباط داده‌ای ایمن را بین دستگاه‌های متصل برقرار کنند.

چالش‌های استفاده از بلاک چین برای بهبود امنیت اینترت اشیا

اگرچه استفاده از بلاک چین برای امنیت اینترنت اشیا مزایای بسیاری دارد، اما این فناوری نقص های قابل توجهی نیز دارد. به عنوان یک فعال کننده تکنولوژی برای بیت کوین، بلاک چین نقش خود را در حوزه رمز ارزها به خوبی بازی می‌کند. در هنگام انتقال ارزهای دیجیتال از شخصی به شخص دیگر، بلاک چین از داده‌های مالی بسیار حساس به خوبی محافظت می‌کند. با این وجود، اینترنت اشیا حاکی از کنترل بر روی شبکه‌ای از دستگاه‌های بسیار زیادی است، جایی که امنیت لایه‌ای باید اجرا شود.

حتما بخوانید : ارز دیجیتال هدرا هش گراف چیست؟

یکی از اصلی ترین موانع موجود، به طرز متناقضی با یکی از مزایای بلاک چین مرتبط است: هر عملی در شبکه به منظور فعال سازی باید توسط سایر اعضا شبکه تأیید شود. به عنوان مثال، در صورت رخنه امنیتی آشکار در یکی از دستگاه های متصل، عدم دسترسی به آن دستگاه تأثیر منفی گسترش بدافزار را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. در مقیاس بزرگتر، با هزاران “دستگاه” متصل به یک شبکه بزرگ، دریافت موافقت از تمامی اعضا کاری بسیار دشوار است.

به نظر می‌رسد در حال حاضر استفاده از بلاک چین حداقل برای سیستم‌ های کوچک تر مانند خانه‌ های هوشمند قابل اجرا است. اما چالش دیگر  این است که، دستگاه‌های خانگی معمولاً قدرت محاسبه کافی برای حفظ  کردن بلاک چین را ندارند.

آینده اینترنت اشیا

با کاهش قیمت سنسورها و ارتباطات شبکه های اینترنتی، افزودن دستگاه‌های بیشتر به بستر اینترنت اشیا از نگاه اقتصادی قابل توجیه تر خواهد بود. به دلیل اینکه تکنولوژی های لازم از جمله تکنولوژی سنسورها و ابزارهای آنالیز مبتنی بر یادگیری ماشین هنوز در مراحل اولیه توسعه و آزمون و خطا هستند، بیشتر شرکت‌هایی که امروزه به نحوی از اینترنت اشیا در امور خود بهره برداری می‌کنند، به صورت آزمایشی از این امکانات بهره می‌برند.

آلفونسو ولوسا، معاون پژوهشی و تحلیلگر اینترنت اشیا در Gartner، معتقد است اینترنت اشیا طی چند سال آینده با سرعتی بالاتر از ۳۰ درصد رشد خواهد کرد. محققان پیش بینی کرده‌اند، طبق آمار گروه تحقیقات Statista، تا سال ۲۰۲۵ تعداد کل دستگاه ها به ۷۵ میلیارد دستگاه یا ۸۰ میلیارد دستگاه IoT افزایش می یابد.

اینترنت اشیا به رشد تعداد دستگاه ها و موارد استفاده ادامه خواهد داد، اما سازمان ها باید به چالش های امنیتی که از ابتدا بعضی کارایی ها را دچار اختلال کرده است توجه ویژه‌ای کنند.

نتیجه گیری و کلام آخر

اینترنت اشیا بدون شک یکی از مهم ترین فناوری های زندگی تکنولوژی محور امروزه است، و چون هر روزه کسب و کارهای بیشتری به پتانسیل این تکنولوژِی پی می‌برند، این پدیده با سرعت بیشتری به پیشرفت خود ادامه خواهد داد.

اما باید به این نکته توجه داشت که اگرچه اینترنت اشیا فناوری‌ با پتانسیل عالی است، به دلیل مشکلات فنی و امنیتی هنوز به مقبولیت عام نرسیده‌ است. کمپانی‌های بسیاری در سرتاسر جهان در حال توسعه دادن روش‌هایی هستند که منجر به بهبود امنیت این فناوری ارزشمند خواهند شد و این احتمال وجود دارد که اینترنت اشیا روزی در تمامی جنبه های زندگی روزمره ما انسان‌ها نفوذ کند.

با افزایش تعداد دستگاه‌های متصل، محیط زندگی و کار ما مملو از محصولات هوشمند خواهند شد. برخی افراد به طور حتم از عصر جدید اشیا و دنیای هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا استقبال خواهند کرد؛ درحالی‌که بدون شک برخی دیگر برای اشیا غیر هوشمند و سنتی خود دلتنگ خواهند شد.

امیدوارم از این مطلب استفاده کرده باشید و در حال حاضر بدانید اینترنت اشیا چیست و چگونه کار میکند.