بسیاری از افراد برای شروع سرمایه گذاری در بورس می خواهند که به خرید عرضه اولیه سهام در بورس بپردازند، به این دلیل که ریسک خرید عرضه اولیه صفر است و در عین حال بازدهی بسیار بالایی خواهد داشت. عرضه های اولیه سال ۹۹ تا به اینجا سوددهی بالایی داشتند، از جمله عرضه اولیه شستا که سود بسیار خوبی را نصیب سهامداران خود کرد. در این مطلب قصد داریم به آموزش خرید عرضه اولیه و نحوه خرید عرضه اولیه در بورس بپردازیم و تمام نکاتی که در خصوص خرید عرضه اولیه سهام در بورس باید بدانید را تحت عنوان راهنمای خرید عرضه اولیه به شما عزیزان بدهیم. جالب است بدانید که خرید خودکار عرضه اولیه هم امکان پذیر است و عرضه اولیه جدید در بورس را می توانید از این روش ثبت سفارش کنید. همه چیز درباره خرید عرضه اولیه سهام در بورس رو در این مقاله آموزشی بورسی بخونید.

خرید عرضه اولیه سهام در بورس

همان طور که میدانید، بازار بورس یکی از فرصت‌ های جذاب افزایش ثروت به شمار می رود که پیش روی همه افراد جامعه است، با این حال به دلایل گوناگون با وجود گذشت حدود ۵۰ سال فعالیت بازار بورس ایران، تنها حدود ۲ میلیون کد فعال حقیقی و حقوقی در آن حاضر هستند و معاملات مداومی را دارند که البته این نرخ هر روز در حال افزایش است. گفتنی است که یکی از جذابیت‌ های آن، بحث عرضه اولیه سهام در بورس است که در طی عمر بازار سرمایه جزو جذابیت ‌های آن به حساب آمده و بعضا برخی از افراد جهت شرکت در عرضه اولیه‌ ها کد بورسی را فعال می ‌کنند. تجربه نشان داده که در بیشتر عرضه ‌های اولیه بازدهی حداقلی ۵۰ درصدی محقق شده است. این موارد ما را بر آن داشت تا در این مقاله به تبیین نحوه خرید عرضه اولیه سهام بپردازیم.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و …  بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید. 

دریافت کد بورسیسریع و رایگان

عرضه های اولیه سال ۹۸ و بعضا ۹۷ با توجه به میزان سوددهی بسیار چشم گیری که داشتند، توجهات رو به خرید عرضه اولیه سهام در بورس جمع کردند و همچنین با توجه به افزایش افرادی که جدیدا کد بورسی گرفته اند و اضافه شدن آن ها به متقاضیان خرید عرضه اولیه ، نیاز بیشتری نسبت به آموزش خرید عرضه اولیه در میان افراد تازه وارد احساس می شود. روش خرید عرضه اولیه چند سالی هست که به روش بوک بیلدینگ هستش و سهامداران باید در زمان مشخص شده و انتخاب تعداد سهامی که قصد خرید را دارند و سقف قیمتی اعلام شده، اقدام به ثبت سفارش عرضه اولیه در کارگزاری خود بکنند تا در چند ساعت آتی، میزان مشارکت در عرضه اولیه مشخص شود و تعیین گردد که به هر فرد چه تعداد سهام در سقف قیمتی تعلق می گیرد. در ادامه خواهیم گفت که عرضه اولیه بورس چیست و طریقه خرید عرضه اولیه به چه صورت است.

عرضه اولیه بورس چیست ؟

به زبان ساده عرضه اولیه در بورس یعنی این که یک شرکت سهام خود را برای بار اول در بورس اوراق بهادار عرضه کند، ولی دلیل ورود شرکت ‌ها به بازار بورس چیست؟ وقتی یک فرد اقدام به راه اندازی شرکت می ‌کند با تجمیع سرمایه خود و وام‌ های بانکی که دریافت می کند، دارایی ‌های مورد نیاز برای شروع عملیات اصلی شرکت را تامین می کند و بعد از این که چندین سال به حیات خود ادامه می‌ دهد و سودآوری به وجود می آورد. به تدریج شرکت بزرگ ‌تر و فعالیت آن وسیع تر خواهد شد.

با گسترده تر شدن شرکت‌ ها، مدیران آن ها به مرحله ‌ای می ‌رسند که روش ‌های تامین منابع را در حالت قبلی خود گران و سخت ارزیابی می ‌کنند، پس با تبدیل شرکت به سهامی عام زمینه ورود خود به بازار بورس را ایجاد می کنند و پس از احراز شرایط پذیرش در بورس، سهام شرکت مزبور در بازار بورس برای اولین بار عرضه می ‌گردد که به اصطلاح سهام آن عرضه اولیه می‌ شود. جالب است بدانید که اصطلاح عرضه اولیه سهام از IPO یا Initial Public Offering گرفته شده است.

می توان گفت که با انجام عرضه اولیه در واقع شرکت‌ ها در تامین منابع مالی آزادتر عمل کرده و همچنین اعتبار شرکت نیز زیادتر خواهد شد و از طرف دیگر با انجام عرضه‌ های اولیه متعدد، بازار سرمایه وسیع تر شده و این موضوع به تقویت بازار سرمایه کمک بسیاری خواهد داشت و به تدریج این بازار را به سمت رتبه‌ های اول جهان خواهد کشاند. عرضه اولیه سهام از دید سرمایه ‌گذاران نیز به دلیل اینکه عموماً بازدهی‌ های جذاب حداقل ۵۰ درصدی را در کمترین زمان محقق می کند و رسیک سرمایه گذاری بسیار پایین و نزدیک به صفری دارد، از جذابیت‌ های بسیار زیادی برای فعالان بازار سرمایه برخوردار است.

نحوه خرید عرضه اولیه در بورس

به منظور خرید عرضه اولیه باید با سیستم عرضه اولیه که امروزه در بازار تعیین شده است، آشنا شوید. از سال‌ ها پیش تا اوایل دهه ۱۳۹۰ روشی برای عرضه اولیه برقرار بود که چندان عدالت را بین سرمایه ‌گذاران رعایت نمی‌ کرد. در آن روش ابتدا قسمتی از سهام قابل عرضه را جهت کشف قیمت به تعدادی از سرمایه‌ گذاران حقوقی اختصاص می دادند و آن ‌ها در یک پروسه ۱۰ دقیقه ‌ای و از طریق عرضه و تقاضا قیمت سهام را مشخص می کردند که خیلی منطقی و عادلانه نبود.

در ادامه و بعد از آن باقی سهام قابل عرضه را در قیمت کشف ‌شده و به تعداد مشخص در بین دیگر سرمایه‌ گذاران تقسیم می ‌کردند. همچنین یک ساعت دقیق را جهت شروع ارسال سفارش تعیین می ‌کردند. به عنوان مثال در طی بازه ۱۰ دقیقه‌ ای معاملات حقوقی‌ ها نماد خدیزل در قیمت ۳۴۰۰ ریال کشف قیمت شده بود و رأس ساعت ۱۲:۴۰ دقیقه دیگر سرمایه‌ گذاران حداکثر به میزان ۱۵۰۰ سهم در این قیمت قادر به سفارش گذاری بودند. کل تعداد سهام قابل عرضه در فرایند عرضه اولیه ۱۰۰ میلیون سهم بوده که ۵۰ میلیون سهم را به فرایند کشف قیمت اختصاص داده بودند و تنها ۵۰ میلیون سهم قابل عرضه به سرمایه‌ گذاران خرد بود.

یکی از بزرگ ‌ترین مشکلات روش پیشین عرضه اولیه این بوده است که تنها یک زمان مشخص را به منظور شروع سفارش مشخص می کردند و عموم سرمایه ‌گذاران با مشکلات بسیاری جهت ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در بورس روبرو بودند و بسیار دیده می ‌شد که افراد بسیاری بابت عدم ارسال سفارش خرید خود ناراضی بودند. این مسئله سازمان بورس را بر آن داشت تا روش خرید عرضه اولیه سهام شرکت‌ های پذیرفته ‌شده در بورس را عوض کند. طی سالیان اخیر از روشی تحت عنوان عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ مورد استفاده قرار می گیرد که تا زمان حال این روش پابرجا بوده است. در ادامه در مورد این روش توضیحاتی را خواهیم داد.

راهنمای خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ

همیشه شرکت‌ هایی که برای نخستین بار در بورس خرید و فروش می شدند، بین ۵ تا ۱۰ درصد از سهام خود را برای عرضه اولیه اختصاص می دادند، پس تعداد سهام قابل‌ عرضه عدد ثابتی است و این موضوع تفاوتی بین روش ‌ها به حساب نمی آید. فرف روش بوک بیلدینگ در تخصیص سهام بین جامعه سرمایه ‌گذاران، شیوه کشف قیمت و نوع سفارش گذاری در عرضه اولیه می باشد.

در روش بوک بیلدینگ ، سازمان بورس با استناد به ارزش ‌گذاری صورت گرفته به وسیله شرکت که در واقع ارزش ‌گذاری شرکت ‌ها از طریق نهادهای مالی مانند شرکت ‌های تامین سرمایه و یا خدمات مشاوره مالی صورت می پذیرد، همین طور قیمت پیشنهادی شرکت، بازه قیمتی خاصی را که از آن تحت عنوان سقف و کف قیمتی عرضه اولیه می ‌گویند، تعیین می کند. قیمت ‌های مزبور به این معنا است که همه معامله گران حقیقی و حقوقی مجازند که در محدوده قیمتی گفته شده سفارش خود را ثبت و برای خرید عرضه اولیه بورس اقدام کنند. توجه داشته باشید که در روش پیشین تعدادی از معامله گران حقوقی در یک فرآیند ۱۰ دقیقه ‌ای، قیمتی را برای عرضه اولیه کشف کرده و آن قیمت مبنای خرید سایرین می ‌شد، این در حالی است که در روش جدید محدوده قیمتی تعریف می ‌گردد. از منظر زمان سفارش گذاری دومین تفاوت روش فعلی و پیشین نمایان می ‌شود.

در روش قبلی، یک ساعت مشخص که اغلب ۱۲:۴۰ می بود برای ارسال سفارش خرید عرضه اولیه تعیین می شد و هر زمان حجم قابل تخصیص تمام می شد، زمان عرضه اولیه به اتمام می ‌رسید و این در حالی است که در روش بوک بیلدینگ اغلب زمان ۲ الی ۴ ساعته ‌ای را جهت ارسال سفارش در نظر می گیرند و همه سرمایه‌ گذاران در این بازه زمانی مشخص شده که اطلاع رسانی می شود، در قیمت و تعداد مشخص‌ شده قادر به ثبت سفارش خرید عرضه اولیه خود خواهند بود. حال در خصوص شیوه تخصیص عرضه اولیه به این صورت عمل می شود که سازمان بورس با توجه به اینکه برای مثال ۴۰ میلیون سهم برای عرضه اولیه اختصاص یافته بود با فرض حضور ۱۰۰ هزار نفر شرکت‌ کننده در عرضه اولیه تعداد ۴۰۰ سهم را در نظر گرفته است. حال با توجه به تعداد شرکت ‌کنندگان در عرضه اولیه چهار حالت می تواند اتفاق افتد :

1. بیش از ۱۰۰ هزار نفر شرکت کرده باشند
2. تعداد ۱۰۰ هزار نفر شرکت کرده باشند
3. کمتر از ۱۰۰ هزار نفر شرکت کرده باشند
4. کمتر از میزان ۵۰ درصد سهام قابل ‌عرضه درخواست خرید ثبت شده باشد

خرید خودکار عرضه اولیه چگونه است؟

خرید اتوماتیک عرضه اولیه به صورت خودکار امکانی است که سهولت خرید برای عرضه اولیه ‌ها را به دنبال خواهد داشت و در حال حاضر برخی از کارگزاری ‌ها این امکان را برای مشتریان خود به وجود آورده اند. حتما تا به امروز برای شما عزیزان هم پیش آمده است که در روز و زمان عرضه اولیه کاری برایتان پیش آمده باشد یا سیستم کارگزاری به دلیل شلوغی و سفارشات زیاد هنگ باشد و نتوانید برای عرضه اولیه ثبت سفارش کنید. امکان دارد هم چندین کد بورسی برای خرید عرضه اولیه داشته باشید و ورود و خروج به حساب های بورسی مختلف برای شما زمان بر باشد.

قابلیت خرید خودکار عرضه اولیه در کارگزاری‌ های مختلف به اشکال گوناگونی در دسترس است، در بعضی از آن‌ ها امکان ثبت سفارش ۲ روز جلوتر از عرضه فراهم شده و در روز سفارش بدون مراجعه به حساب بورسی خود به صورت اتوماتیک سهم عرضه اولیه برای شما خریداری خواهد شد و در برخی دیگر، عرضه اولیه حتی بدوت ثبت سفارش در صورت داشتن موجودی کافی برای شما خریده می شود. این امر در صورتی امکان پذیر است که پیش از این توافق نامه مربوط به رسال سفارش عرضه اولیه را قبول کرده باشید. اگر بخواهید امکان خرید خودکار عرضه اولیه برای شما فعال شود باید به بخش تنظیمات سیستم کارگزاری خود رفته و از بخش توافق نامه، تیک خرید اتوماتیک عرضه اولیه را فعال کنید و پس از آن باید تنها حساب خود را برای خرید عرضه اولیه در بورس شارژ کنید و دیگر به ثبت سفارش در روز عرضه نیازی نخواهد بود.

تخصیص عرضه اولیه سهام به سهامداران

همین طور نسبت به قبل، شیوه تعیین تعداد سهام قابل تخصیص به سرمایه ‌گذاران نیز با تغییراتی مواجه شد. همان طور که پیش تر هم گفتیم، در روش پیشین قسمتی از سهام قابل ‌عرضه به سرمایه‌ گذاران حقوقی تخصیص داده می شد تا در فرآیند کشف قیمت دخالت داده شود و سهام باقیمانده را بر مبنای تعداد مشخصی تقسیم می‌ کردند. به عنوان مثال در نماد خدیزل ۱۰ درصد سهام این شرکت معادل ۱۰۰ میلیون سهم عرضه گردید و ۵۰ میلیون سهم آن به فرایند کشف قیمت اختصاص داده شد.

لدا تنها ۵۰ میلیون سهم باقی بود که با توجه به سهمیه ۱۵۰۰ تایی سرمایه‌ گذاران خرد تنها نزدیک به ۳۳ هزار نفر قادر بودند در فرایند عرضه اولیه شرکت کنند و این در حالی بود که تعداد شرکت ‌کنندگان عرضه اولیه بسیار بیشتر از این رقم بود، ولی در روش بوک بیلدینگ حداکثر تعداد سهام قابل‌خرید را طبق تعداد مشخصی از شرکت‌ کنندگان مشخص می کنند، ولی در زمان تخصیص به شکلی عمل می ‌شود که به همه متقاضیان خرید عرضه اولیه به یک اندازه سهامی اختصاص پیدا کند. در حقیقت در روش جدید ملاک تخصیص تعداد شرکت ‌کنندگان در عرضه اولیه هستند و محدودیتی در این زمینه وجود نخواهد داشت و هر چه تعداد افراد شرکت‌ کننده بیشتر شود، به مراتب تعداد سهام قابل تخصیص به هر فرد هم کاهش خواهد یافت.

نکات مهم در مورد خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ

در روش بوک بیلدینگ هر کد بورسی تنها به وسیله یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می ‌تواند در ثبت سفارش عرضه اولیه شرکت کند. شایان ذکر است که افراد در روش قبل از طریق چندین کارگزاری سفارش خود را ثبت می ‌کردند تا بالاخره یکی از کارگزاری‌ ها سفارش آن ‌ها را ثبت و نهایی کند، اما در روش بوک بیلدینگ با توجه به وجود بازه زمانی مشخص شده جهت ارسال سفارش این موضوع ملغی شده است. هم ‌چنین سفارش خود را تنها از طریق یک سفارش باید انجام دهید.

نتیجه گیری و کلام پایانی

در پایان باید گفت که برای هر عرضه اولیه با هر مقدار نقدینگی که نیاز داشت، مواردی مانند؛ تاریخ عرضه ، تعداد سهام و معادل درصد از سهام کل شرکت ، بخش، گروه و طبقه سهام ، نماد ، کف و سقف قیمتی ، مدیر و متعهد عرضه و حداکثر سقف خرید حقیقی و حقوقی را چک نمایید و برای خرید عرضه اولیه اقدام نمایید. اگر بخواهید امکان خرید خودکار عرضه اولیه برای شما فعال شود باید به بخش تنظیمات سیستم کارگزاری خود رفته و از بخش توافق نامه، تیک خرید اتوماتیک عرضه اولیه را فعال کنید و پس از آن باید تنها حساب خود را برای خرید عرضه اولیه در بورس شارژ کنید و دیگر به ثبت سفارش در روز عرضه نیازی نخواهد بود.

خرید عرضه اولیه سهام در بورس همیشه سودده بوده و اخیرا ثابت شده است که اگر با متعادل شدن قیمت عرضه اولیه که معمولا افراد اقدام به فروش عرضه اولیه می کنند، شما صبر کنید و عرضه اولیه خود ار به فروش نرسانید و حداقل یک سال سهامدار آن باشید، سودی به مراتب قابل توجه تر کسب خواهید کرد، به این خاطر که عرضه های اولیه پس از اتمام بازدهی اولیه و اصلاح چند درصدی کوتاه مدت و پس از گذشت چند روز، وارد یک فاز صعودی بلند مدت و قوی تر از فاز صعودی اولیه می شوند و سود بسیار خوبی را نصیب سهامداران خود می کنند، پس تا جایی که می توانید سعی کنید به عرضه های اولیه خریداری شده به چشم سرمایه گذاری بلند مدت نگاه کنید و فکر فروش آن ها را نداشته باشید. پس همیشه عرضه اولیه جدید در بورس هر چقدر که پول نیاز داشته باشد، ارزش خرید را دارد ولی بعد از خرید سعی کنید به فروش آن فکر نکنید.

در انتها امیدوارم از این مقاله آموزشی با عنوان خرید عرضه اولیه سهام در بورس نهایت استفاده رو برده باشید. هر گونه سوال و یا ابهامی بود، از طریق قسمت ارسال نظرات و دیدگاه ها با و دیگر مخاطبان سایت کد بورسی به اشتراک بگذارید. نظرات و تجربیات خود را در خصوص عرضه های اولیه سال ۹۹ و با ما و سایر مخاطبان کد بورسی در میان بگذارید. همچنین در نظر داشته باشید که اخبار عرضه اولیه جدید رو میتونید از سایت کد بورسی پیگیری نمایید و عرضه اولیه جدید را بشناسید و از عرضه اولیه این هفته بورس اطلاع یابید.