آیا میدانید شاخص ترس و طمع چیست و چطور باید آن را مدیریت کرد؟ از آنجایی که انسان موجودی دارای احساس است، این فاکتور می تواند تاثیر بسزایی در رفتار معامله گرانِ بازارهای مالی از جمله بازارِ ارزهای دیجیتال داشته باشد. قصد داریم در این مقاله به این بپردازیم که شاخص ترس و طمع چیست و به صورت کلی شما را با شاخصی به نام Fear and Greed index یا همان شاخص ترس و طمع آشنا کنیم، این شاخص به بررسی احساسات معامله گران به صورت کمی می پردازد. همینطور به بررسی کاربرد، نحوه عملکرد و مزایا و معایب این شاخص در ترید رمزارزها خواهیم پرداخت.

شاخص ترس و طمع چیست؟

برای داشتن دید بهتر نسبت به روند فعلی و پیش بینی دقیق تر احتمالات پیش‌ رو باید شاخص­هایی وجود داشته باشند که با جمع آوری داده‌های اولیه و وضعیت معامله‌گران، احساسات حاکم بر بازار را ارزیابی کرده و در اختیار معامله‌‌ گران قرار دهند. از جمله مهم ­ترین این شاخص ها میتوان به شاخص ترس و طمع یا Fear and Greed اشاره کرد. این شاخص اولین بار توسط CNNMoney معرفی شد و به ارزیابی ترس و طمع به عنوان دو مورد از اصلی‌ترین و پایه ای ترین احساسات بازار پرداخت.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

ثبت نام رایگانسرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال

در بازارهای مالی همیشه همه تصمیمات بر اساس تحلیل تکنیکال و بنیادی گرفته نمی شود، در خیلی موارد احساسات به منطق تریدرها غلبه می کند. یعنی در خیلی موارد مشاهده میشود که بازار شکل صعودی به خود گرفته اما از لحاظ تکنیکال و فاندامنتال توجیهی برای خرید وجود ندارد و بالعکس در مواردی بدون هیچ توجیه منطقی بازار شروع به ریزش می کند. شاخص ترس و طمع در واقع ارزندگی رمزارز را مورد بررسی قرار می دهد.

ترس شدید می تواند باعث شود قیمت ارز انتخابی از ارزش ذاتی آن کمتر شود و طمع زیاد هم قیمت را فراتر از ارزش واقعیِ آن میبرد؛ یعنی می تواند حباب مثبت و منفی ایجاد کند. این شاخص شامل اعدادی از صفر تا صد میشود. هر قدر به صفر نزدیک تر شود نشان دهنده ترس زیاد و در مقابل هرچقدر به صد نزدیک شود طمع زیاد را نشان می­دهد.

ترس شدید می‌ تواند یک فرصت خرید ایجاد کند و طمع شدید یعنی هنگامی که معامله گران بیش از حد حریص می‌شوند، می‌تواند نشان از یک اصلاح قیمتی باشد. در ادامه به توضیح بیشتری در این موارد خواهیم پرداخت. تا به اینجا تا حدودی فهمیدیم که شاخص ترس و طمع چیست و در ادامه قصد داریم کمی جزئی تر به شاخص ترس و طمع بازار کریپتو بپردازیم؛

FOMO چیست؟

اکثر مردم وقتی بازار رشد می کند دچار فومو یا Fear of missing out میشوند. فومو در واقع ترس از دست دادن فرصت سرمایه گذاری است. این ترس از دست دادن باعث میشود که معامله گران بدون در نظر گرفتن تحلیل ها، دچار طمع شده و خرید انجام بدهند در اینصورت شاخص ترس و طمع به ۱۰۰ نزدیک میشود.

نحوه عملکرد شاخص ترس و طمع

همانطور که گفته شد، هنگامی که شاخص در یک روند نزولی قرار دارد احساس ترس از ریزش قیمت، در معامله گران افزایش میابد بنابراین افراد تصمیم به خارج کردن سرمایه خود می گیرند یا با محافظه کاری بیشتری ترید خواهند کرد و این موضوع کاهش سرمایه موجود در بازار را سبب میشود؛ در نتیجه ریزش قیمت ادامه دار خواهد شد و شاخص به سمت ترس شدید تمایل پیدا میکند.

حتما بخوانید : عوامل تعیین کننده قیمت بیت کوین چیست؟

---

در جهت مخالف هنگامی که بازار یک روندی صعودی را در پیش بگیرد ترس معامله ‌گران کاهش یافته بنابراین ریسک پذیری آن ها افزایش میابد. وقتی ریسک پذیری بالا رود سرمایه بیشتری به بازار وارد میشود و افزایش قیمت ادامه خواهد یافت. در نتیجه­ این واکنش، شاخص به سمت طمع حرکت میکند.

پارامترهای مختلفی برای بررسی این موارد وجود دارد ولی بررسی آن ها پروسه ای زمانبر میباشد. بنابراین شاخص ترس و طمع این فاکتورها را بررسی کرده و نتیجه کلی را به صورت اعدادی از صفر تا صد نمایش میدهد. این فاکتورها هرکدام دارای وزن های متفاوتی هستند که به صورت درصدی در مقابل هریک ذکر شده است. منظور از وزن، میزان اثرگذاری آن عامل روی شاخص Fear and Greed index می باشد.

• نوسانات (Volatility) : در اولین فاکتور که دارای وزن ۲۵ درصدی است نوسانات فعلی و حداکثری مورد بررسی قرار می گیرد. چون افزایش غیرمعمول نوسانات، نشان‌ از بازاری پر از ترس می­دهد بنابراین قیمت بیت‌ کوین را با مقادیر میانگین مربوط به معاملات در ۳۰ و ۹۰ روز گذشته مقایسه می کنند تا متوجه روند بروز نوسانات شوند.
• حجم معاملات (Market Momentum/Volume) : این عامل هم دارای وزن ۲۵ درصدی است و در آن اندازه‌ی حجم و قدرت بازار فعلی در مقایسه با آخرین مقادیر میانگین‌های ۳۰ و ۹۰ روزه مورد بررسی قرار میگیرد. به طور مثال هرگاه شاهد حجم بالای خرید در بازار صعودی در تایم فریم روزانه باشیم، نشاندهنده طمع و حریص بودن بازار می باشد.
• رسانه های اجتماعی (Social Media) : این فاکتور دارای وزن ۱۵% می باشد. در حال حاضر تجزیه و تحلیل احساسات و سِنتیمنت بازار بر روی اپلیکیشن Reddit هنوز به نتیجه نرسیده و در حال آزمایش برخی کلمات کلیدی مرتبط با بازار در الگوریتم پردازش متن هستند اما تجزیه و تحلیل بر روی توییتر در حال اجرا است. به اینصورت که پست های هشتگ های مختلف برای هر کوین شمارش و بررسی می شود. سرعت و تعداد بازخورد ها در یک بازه زمانی مشخص برای هر کوین از عوامل اثرگذار بر روی این فاکتور هستند. نرخ تعامل بالا و غیرمعمول که باعث افزایش علاقه‌ عمومی به یک کوین می شود در نهایت منجر به رفتارهای حریصانه دربازار خواهد شد. مثال ملموس اثرگذاری این شاخص، توییت های اخیر ایلان ماسک است.
• نظرسنجی ها (Surveys) : دارای تاثیرگذاری ۱۵ درصدی است و اخیراً این عامل دیگر مورد بررسی قرار نمی گیرد.
• تسلط (Dominance) : دارای وزن ۱۰ درصدی است و بیانگر تسلط ارزش بازار یک کوین و سهم آن از کل بازار است. افزایش تسلط بیت کوین به عنوان لیدر و کوینی که اعتماد کلّی به آن بیشتر است، نشاندهنده ترس در کلیت بازار بوده و سرمایه گذاری رو آلت کوین ها کاهش میابد.
• روندها (Trends) : با اثرگذاری ۱۰ درصدی آخرین فاکتور تعیین کننده میزان شاخص ترس و طمع می باشد. ابتدا داده های Google Trend برای جست و جوهای مختلف مربوط به بیت کوین جمع آوری شده و سپس با بررسی اعداد مربوط به آن ها به ویژه تغییر در حجم جست و جو می توان اطلاعات خوبی به دست آورد و تاثیر آن را بر روی شاخص ترس و طمع متوجه شد.

هرقدر عبارت های جست و جو شده­ی منفی درباره بیت کوین و سایر کوین ها افزایش یابد می توانیم نتیجه بگیریم که ممکن است ترس در بازار زیاد شده باشد و بالعکس.

نحوه استفاده از شاخص ترس و طمع

از شاخص ترس و طمع در دوجهت می توان استفاده کرد که به شرح زیر می باشند :

1. تریدرها میتوانند با دقت در شاخص‌ ترس و طمع، بر احساسات خود غلبه کرده و هوشیاری لازم را به دست آورند. مثلاً وقتی شاخص به صد نزدیک می شود بر حس طمع خود فائق آمده و عکس آن عمل کنند. یعنی به جای اینکه به طمع قیمت بالاتر پوزیشن خود را خود را بزرگتر کنند، به منظور مدیریت ریسک اقدام به فروش کنند یا سایز پوزیشن خود را کوچکتر کنند.
2. بالعکس هنگامی که شاخص به صفر نزدیک می شود، بهترین فرصت برای خرید رمز ارز است. به بیان دیگر با در نظر گرفتن شاخص Fear and Greed، بترسید هنگامی که دیگران طمع کرده اند و طمع کنید هنگامی که دیگران ترسیده اند. همچنین تریدرها می توانند بعد از بررسی ارزهای مدنظرشان از لحاظ تکنیکالی و بنیادی پیش از اقدام به خرید یا فروش شاخص ترس و طمع را در نظر بگیرند. به این معنی که این شاخص می تواند تاییدی بر تحلیل آن ها باشد.

مزایا و معایب شاخص ترس و طمع

در حالیکه بسیاری از کارشناسان حوزه بازارهای مالی نسبت کاربردی بودن Fear and Greed index  توافق نظر دارند اما برخی از منتقدین آن بر این باورند که فارغ از توجه به این شاخص، استراتژی خرید و نگهداری رمز ارز، بهترین روش برای کسب سود است.

در ذیل به بررسی چند مورد از مزایای این شاخص پرداخته ایم :

• این شاخص‌ می‌تواند در جهت تایید تحلیل تکنیکال یا عکس آن عمل کند. همچنین می تواند زمان سرمایه گذاری های بلندمدتی مبتنی بر تحلیل فاندامنتال را تنظیم کند.
• توجه به شاخص ترس و طمع می‌تواند به تشخیص زمان ورود و خروج مناسب از بازار بسیار کمک کننده باشد.
• زمانی که این شاخص نشان می دهد اغلب تریدرها در حال اخذ تصمیمات غیرمنطقی و احساسی هستند، می‌تواند با آگاه کردن معامله گران نسبت به احساسات بازار آن ها را در گرفتن تصمیمات منطقی یاری رساند.

علاوه بر مزایای ذکر شده در بالا به تبیین چند مورد از معایب آن می پردازیم :

• این شاخص، قادر به پیش بینی تحرکات اصلی بازار نیست.
• برای داشتن معاملات پرسود تنها بررسی این شاخص به تنهایی نمی تواند مفید باشد، چرا که گاهی اوقات در حالیکه نمودار حداکثر ترس را نشان میدهد و براساس آن، صعود پیش بینی می شود؛ بازار تنها فرصت خرید کوتاه مدتی می دهد در حالی که ممکن است این تنها نشانه شروع یک بازار نزولی یا Bearish باشد. عکس این مثال برای حداکثر طمع نیز صادق است، در نتیجه حتماً باید این شاخص را همراه با فاکتورهای دیگری مورد بررسی قرار داد.
• برای پیش بینی روند بازار اگر بررسی و نتیجه گیری براساس علائم اقتصادی باشد نسبت به بررسی اندیکاتورهای احساسات بازار می توان به نتایج دقیق تری دست یافت.
• طبق تجربه ثابت شده که خرید و نگهداری بلند مدت ارزها سودآوری بیشتری خواهد داشت اما شاخص ترس و طمع تشویق به نگهداری طولانی مدت نمی کند و کسی که براساس این شاخص ترید می کند مجبور به خرید و فروش های دائمی است.

جمع بندی و کلام پایانی

در این مقاله شما را با یکی از مهم ترین ابزارهای تاثیرگذار بر معاملات ارزهای دیجیتال آشنا کردیم و گفتیم که نقش احساسات بر ترید معامله گران بازارهای مالی غیرقابل انکار است. احساس ترس و طمع دو مورد از مهم ترین احساساتی هستند که می توانند محرک رشد یا سرکوب بازار باشند. بنابراین شناخت این احساسات نقش پررنگی در اخذ تصمیمات درست و به موقع دارد.

لذا از این شاخص در دو جهتِ کنترل احساسات و گرفتن تاییدیه بر روی تحلیل ها استفاده می شود. همچنین به این نکته اشاره کردیم که هنگامی که شاخص ترس و طمع بیانگر ترس زیاد بود، بدین معنی است که مردم در حال فروش هستند و موقعیت مناسبی برای خرید یا افزایش سایز پوزیشن فراهم آمده است و هرگاه شاخص، طمع شدید را نشان داد یعنی معاملات در جهت خرید است و موقعیت مناسب فروش یا کاهش اندازه پوزیشن می باشد.

در انتها ذکر این نکته خالی از لطف نیست که هرگز یک دیتا برای تصمیم گیری چه در جهت فروش چه در جهت خرید کافی نیست. به بیان دیگر نمی توان تنها با بررسی شاخص ترس و طمع اقدام به معامله کرد، این شاخص تنها یک پارامتر از میان ده ­ها پارامتر دیگر است که ما را در گرفتن اخذ تصمیم درست و به موقع یاری میکند. قطعا تصمیمات درست هنگامی گرفته می شوند که ما علاوه بر در نظر گرفتن تحلیل های تکنیکال و فاندامنتال، سنتیمنت و احساسات بازار را در تحلیل های خود لحاظ کنیم.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، به این پرداختیم که شاخص ترس و طمع چیست و اجزای آن کدام است. 

اگر می خواهید نکات مهم در ترید ارز دیجیتال برای ایرانیان را یاد بگیرید، این مطلب بهترین راهنمایی را به شما ارائه می دهد.