سهام جایزه چیست و چگونه به پرتفوی اضافه میشود؟
آیا می دانید سهام جایزه چیست و چگونه به پرتفوی اضافه میشود؟ سهام جایزه همانطور که از نامش مشخص است، به دلیل داشتن سهام شرکت در زمان های خاص، به سهامداران پیشین شرکت اعطا می شود که مثل سهم عادی قابل فروش است و با سهام های عادی شما تجمیع می شود. حال این که سهام جایزه چیست و چگونه سهام جایزه را به پرتفوی اضافه کنیم و بفروشیم را در این مطلب به زبان ساده بررسی کرده ایم؛
سهام جایزه چیست
سهام جایزه در اصل به سهامی می گویند که سهامداران به منظور کسب آن، پولی نمی پردازند و فرآیند تخصیص آن از طریق یکی از روش های افزایش سرمایه شرکت های بورسی انجام می شود. بسیاری از سهامداران از فرآیند سهام جایزه استقبال می کنند و از قبل سهام شرکت مد نظر را خریداری می کنند تا هم دارایی شان در فرآیند افزایش سرمایه حفظ شود و هم سهام جایزه کسب کنند.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
با افزايش سرمايه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها یا سود انباشته شركت، تعدادی سهام جدید به سهام صاحبان سهام افزوده خواهد شد و به تعداد سهامی كه به دلیل افزايش سرمايه در اختیار سهامداران قرار می گیرد، سهام جایزه گفته می شود. با توجه به درصد افزايش سرمايه، تعداد سهام جايزه متفاوت می باشد. احتیاجی نيست که سهام جايزه به سهام معمولی تبديل شود؛ لذا اگر سهامدار قبل از بسته شدن نماد برای افزايش سرمايه، مالک سهم باشد، سهام جايزه به او تعلق خواهد گرفت و نيازی به كار اضافه تر هم نیست و سهام جایزه به صورت اتوماتیک به نسبت سهامی که فرد در آن شرکت داشته است برای وی منظور می شود.
چرا شرکت ها سهام جایزه می دهند؟
سهام جایزه بین سهامدارن بسیار محبوب است، چرا که سهامداران بدون پرداخت مبلغ اضافه، صاحب تعداد سهام بیشتری خواهند شد. لذا شرکت های سهامی دارای مجوز فعالیت در بورس هم با علم به این امر، به جای تقسیم سود نقدی بین سهامداران خود، اقدام به پرداخت سود از طریق توزیع سهام جایزه می کنند.
لذا شرکت ها بعضی اوقات، از توزیع سهام جایزه بین سهامداران فعلی خود سود به دست می آورند و می توانند بدین وسیله، سرمایه گذاران بیشتری جذب کنند. در واقع تخصیص سهام جایزه به سهامداران یک شرکت، سرمایه آن شرکت را بیشتر خواهد کرد ولی دارایی خالص آن را افزایش نخواهد داد.
نحوه دریافت سهام جایزه
شرکت ها به دلایل گوناگونی سهام جایزه انتشار می دهند که حائز اهمیت ترین آن افزایش سرمایه از محل سود انباشته است. ولی برخی اوقات بجای پرداخت سود نقدی نیز، به سهامداران متناسب با سهامشان، سهام جایزه اعطا می کنند. حتی در روش افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها هم امکان دارد به سهامداران، سهام جایزه اختصاص پیدا کند. لذا به منظور دریافت سهام جایزه، همان طور که گفتیم نیاز به انجام کاری نیست؛ در واقع نه باید به شرکت و سازمانی مراجعه کنید و نه هزینه ای پرداخت نمایید. بلکه تنها کافی است از قبل از برگزاری مجمع و تا بعد از آن سهامدار شرکت باشید.
چطور از افزایش سرمایه ها آگاه شویم؟
به منظور دریافت اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه و محاسبه میزان سهام جایزه، می توانید از سایت کدال بهره بگیرید. در کدال تمامی اطلاعات و اطلاعیه های مربوط به شرکت هایی که سهامشان در بورس اوراق بهادار است، قرار داده شده است.
حتما بخوانید : انواع افزایش سرمایه شرکت های بورسی
یکی از این اطلاعیه ها افزایش سرمایه است و شما می توانید در بخش جستجوی اطلاعیه گروه اطلاعیه را افزایش سرمایه انتخاب کرده و اطلاعیه های مربوط به آن را مشاهده کنید. همچنین می توانید نام سهمی که در نظر دارید را نیز جستجو کرده و اطلاعات مد نظر خود را در مورد آن نماد مشاهده و بررسی نمایید.
در چه نوع افزایش سرمایه هایی، سهام جایزه توزیع می شود؟
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی : در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، دارایی های ثابت شرکت مثل زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات و … که به تبع تورم افزایش قیمت داشته اند را، مجددا ارزیابی می کنند تا در صورت افزایش قیمت، ارزش جدید دارایی هایش را در ترازنامه بروزرسانی کند. بنابراین افزایش میزان دارایی ها، میزان سرمایه و تعداد سهام سهامداران هم افزایش و قیمت هر سهم کاهش پیدا می کند و تعداد سهامی که اضافه شده است، به عنوان سهام جایزه مطرح خواهد شد. توجه داشته باشید که چنانچه در خرید سهم دید طولانی مدت دارید، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها که منجر به اعطای سهام جایزه می شود، می تواند گزینه بسیار خوبی برای شما باشد.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته : همه شرکت های حاضر در بورس قادرند بخشی از سود سالیانه خود را بین سهامداران خود تقسیم نکنند و آن را در صندوق ذخیره پولی شان نگهداری کنند تا در زمان مناسب و به منظور تامین منابع مالی، این مازاد سود که حال به عنوان سود انباشته از آن یاد می شود در طی فرآیند افزایش سرمایه به سهامداران عرضه شود. باید در نظر داشته باشید که این سود انباشته شده نیز با عنوان سهام جایزه به سهامداران تعلق خواهد گرفت. در حقیقت شرکت از محل همین سودهای ذخیره شده، سرمایه خود را افزایش می دهد تا منابع مالی جدید لازم خود را تامین نماید.
سهام جایزه به چه کسانی تعلق میگیرد؟
سهام جایزه فقط به آن دسته از سهامداران تعلق خواهد گرفت که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، سهامدار شرکت باشند. لذا به فعالان بورسی توصیه داریم که در صورت تمایل به فروش هر یک از سهام خود، حداقل ۱ عدد از آن سهم را در پرتفوی خود نگه دارید تا در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده مربوط به افزایش سرمایه آن شرکت، سهامدار آن محسوب شوید و بتوانید از سهام جایزه استفاده نمایید.
سهام جایزه در کدام نوع افزایش سرمایه به ما تعلق می گیرد؟
انواع روش های افزایش سرمایه عبارتند از افزایش سرمایه از محل سود انباشته، از محل آورده نقدی و وصول مطالبات و از محل تجدید ارزیابی دارایی ها که در ایران شاهد این ۳ نوع افزایش سرمایه هستیم. از بین این روش ها، شرکت های سهامی در زمان افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی های خود، می توانند سهام جایزه منتشر کنند تا سهامداران پیشین شرکت بتوانند از آن ها استفاده کنند.
زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی
وقتی که افزایش سرمایه یک شرکت در مرجع ثبت شرکت ها ثبت شود، سهام جایزه هم به پورتفوی سهامداران افزوده می شود. به صورت معمول دو ماه بعد از ثبت آگهی افزایش سرمایه، سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری سهامداران اضافه شده و می توانند آن را معامله کنند. در غیر این صورت، مدت زمان اضافه شدن سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری، به میزان افزایش سرمایه وابسته است که در این خصوص، دو حالت مختلف به وجود خواهد آمد که به شرح زیر می باشند:
۱٫ اگر میزان افزایش سرمایه کم تر از ۲۰۰ درصد باشد : اگر مقدار افزایش سرمایه شرکت کم تر از ۲۰۰ درصد باشد، حداکثر دو روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع، سهم مورد نظر بازگشایی و معاملات آن صورت می پذیرد. شایان ذکر است که در زمان بازگشایی، سهام جایزه در سبد سرمایه گذاری شما قرار نخواهد گرفت، بنابراین توانایی فروش آن را نخواهید داشت.
لذا سهام جایزه پس از تکمیل کلیه فرآیندهای مربوط به آن و ثبت افزایش سرمایه نزد سازمان ثبت شرکت ها به سبد سرمایه گذاری شما افزوده می شود. البته در نظر داشته باشید که این پروسه زمان بر می باشد و این امکان وجود دارد که چند ماه طول بکشد. بدیهی است که پیش از تکمیل این پروسه و اضافه شدن سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری، تنها می توانید همان تعداد سهمی را که پیش از مجمع در اختیار داشتید، به فروش برسانید.
حتما بخوانید : افزایش سرمایه خوب است یا بد
زمان دقیق اضافه شدن سهام جایزه هم از طریق خود شرکت مشخص خواهد شد و کارگزاری دخالتی در فرآیند ثبت افزایش سرمایه شرکت ها نخواهد داشت. از لحاظ فرآیندی هم بعد از انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه شرکت ها در سایت کدال، سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری اضافه خواهد شد. به صورت کلی پیشنهاد می کنیم در صورت تمایل به فروش سهام خود پس از مجمع، حداقل ۱ عدد از سهام خود را در سبد سرمایه گذاری خود نگهداری کنید تا در زمان اعمال افزایش سرمایه، به شکل اتوماتیک سهام جایزه به دارایی شما اضافه گردد.
۲٫ اگر میزان افزایش سرمایه بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد : اگر که میزان افزایش سرمایه شرکت بیشتر از ۲۰۰ درصد باشد، تا وقتی که فرآیند افزایش سرمایه به صورت کامل انجام نشود و سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری سهامداران اضافه نشود، سهم در وضعیت مجاز قرار نخواهد گرفت و بازگشایی نماد در دستور کار قرار نخواهد گرفت. مشابه حالت قبل، این فرآیند هم زمان نیاز دارد و امکان دارد چند ماه (معمولا بین ۲ تا ۴ ماه) طول بکشد.
نکته مهمی که سهامداران بایستی به آن توجه داشته باشند، اینجاست که دو روز کاری پیش از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، نماد معاملاتی شرکت متوقف خواهد شد. پس از انتشار گزارش در سامانه کدال، مجدد نماد مربوطه در بورس امکان خرید و فروش پیدا خواهد کرد.
نحوه تبدیل سهام جایزه به سهم
برخلاف سهام حق تقدم که بعد از افزایش سرمایه، سهامداران باید نسبت به فروش یا واریز وجه آن برای تبدیل شدن به سهام عادی تصمیم گیری و اقدام نمایند، تبدیل سهم جایزه به سهم عادی به اقدام خاصی احتیاج نخواهد داشت. نماد سهام جایزه با نماد سهام اصلی متفاوت نیست و اگر که پیش از توقف سهم برای افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده باشید، مشمول دریافت سهام جایزه می شوید و بدون نیاز به هیچ اقدامی و پرداخت هیچ مبلغی، این سهام به سبد سرمایه گذاری شما افزوده خواهد شد.
چنانچه در زمان برگزاری مجمع افزایش سرمایه شرکت، شما سهام مورد نظر را در پرتفوی داشته باشید، به عنوان سهامدار شناخته می شوید و افزایش سرمایه و سهام جایزه به شما تعلق خواهد گرفت. پس از افزایش سرمایه، به منظور ثبت سهام جدید مدت زمانی به طول انجامد. در این بین می توانید سهام قبلی را به فروش برسانید. زمان اضافه شدن سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری و زمان فروش سهام جایزه، سهام جایزه برای ثبت شدن به طور میانگین ۳ تا ۴ ماه زمان احتیاج دارد، شما بعد از این مدت، توانایی فروش را پیدا خواهید کرد.
سهام جایزه یا افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا مازاد تجدید ارزیابی دارائی ها به دارندگان سهام در زمان مجمع تعلق خواهد گرفت. افزایش سرمایه های بالای ۱۰۰ درصد می بایست پیس از بازگشایی نماد به ثبت برسد و قابلیت خرید و فروش پیدا کند و در صورتی که در حدود قیمت تئوریک بازگشایی شود، ضرری را برای کسی به همراه ندارد.
قیمت سهام بعد از انتشار جایزه تغییر می کند؟
سهام جایزه در بازار، کاهش ارزش سهام را به همراه خواهد داشت. در حقیقت درآمد شرکت بایستی به تعداد بیشتری سهام تقسیم شود (سود هر سهم = تعداد سهام / سود خالص). به این خاطر که سود ثابت مانده ولی تعداد سهام افزایش پیدا کرده است، EPS کاهش می یابد. از لحاظ تئوری، زمانی EPS کاهش پیدا می کند، قیمت سهام هم می بایست به تناسب آن کاهش یابد ولی، در حقیقت این امکان وجود دارد که به دلایل زیر اتفاق نیفتد:
- سهام در حال حاضر بیشتر نقد شده است؛ در حال حاضر که سهام بیشتری وجود دارد، معامله آن ساده تر خواهد شد.
- موضوع جایزه نشانه این است که شرکت در موقعیتی است که می تواند تعداد سهام بیشتر خود را مدیریت کند، چنانچه سود خود را افزایش دهد، در آینده می تواند سود همه این سهام را تقسیم نماید.
سهام جایزه را کی می توان فروخت؟
میزان افزایش سرمایه بلافاصله در عملکرد قرار خواهد گرفت و سهام جایزه به میزان سهام فرد افزوده خواهد شد اما سرمایه گذار تا تکمیل فرایند ثبت سهام نمی تواند سهم جایزه خود را به فروش برساند. حضور این نوع سهام در سبد سرمایه گذاری تاثیری نخواهد داشت، چرا که به سهامدار اجازه معامله آن تا زمان مقرر اعطا نخواهد شد. توجه کنید به هر نوع افرایش سرمایه ای سهم جایزه تعلق نخواهد گرفت و تنها اگر افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا از محل تجدید ارزیابی دارایی ها باشد، سهم جایزه منتشر می شود.
حتما بخوانید : تعدیل قیمت سهام چیست؟
وقتی شما می توانید سهام جایزه خود را به فروش برسانید که به حساب کاربری شما افزوده شده باشد. لذا پس از اعمال افزایش سرمایه و ثبت گزارش آن بر روی سامانه کدال، امکان فروش سهام جایزه مثل سایر سهام های عادی شما فراهم می شود. به صورت معمول بین ۲ الی ۴ ماه زمان نیاز دارد تا سهام جایزه به سبد سرمایه گذاری همه سهامداران اضافه شود و در ادامه ۲ یا ۳ هفته بعد نیز سهام جایزه قابل معامله می شود.
تفاوت سهام جایزه و حق تقدم
سهام جایزه و حق تقدم هر دو برای افزایش سرمایه از طرف شرکت ها به سهامدارن قبلی خود تعلق می گیرند، ولی فرق هایی نیز بایکدیگر دارند. سهام حق تقدم دوره پذیره نویسی دارد و سهامدار می تواند آن را پیش از ورود به بازار با ارزش اسمی به فروش برساند؛ البته فروش نماد حق تقدم بازه زمانی تعیین شده ای دارد که نباید کم تر از ۶۰ روز باشد. این نوع سهام پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت تبدیل به سهام عادی و قابل فروش خواهد شد.
از طرفی سهامدار برای حق تقدم حتما می بایست مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز نماید. ولی در مورد سهام جایزه فروش آن پس از عبور از مراحل افزایش سرمایه امکان دارد و این که سهامداران ملزم به پرداخت هیچ گونه مبلغی برای سهام جایزه نیستند و آن را رایگان اخذ می کنند. اعتبار این نوع سهام تاریخ انقضا ندارد و بعد از ورود سهم به سبد سمرایه گذاری انتقابل و به سهام عادی در بازار بورس تبدیل خواهد شد.
مثالی عینی از سهم جایزه در بورس
به عنوان مثال این طور فرض کنید که شما سهامدار شرکتی هستید و ۱۰۰۰ سهم خریده اید. شرکت ۲۰۰ درصد از محل سود انباشته افزایش سرمایه می دهد. به علت افزایش سرمایه بیش از ۱۰۰ درصد، مدت زمان اضافه شدن سهم جایزه به سبد سرمایه گذاری شما بیش از ۲ ماه طول خواهد کشید. پس از ثبت افزایش سرمایه، شما صاحب ۳۰۰۰ سهم از این شرکت خواهید شد؛
حتما بخوانید : درگاه یکپارچه ذینفعان چیست
این بدین معنی است که ۱۰۰۰ سهم خودتان خریده بودید، ۲۰۰۰ سهم هم تحت عنوان سهم جایزه به شما تعلیق خواهد گرفت و بابت ۲۰۰۰ سهم جایزه هیچ گونه مبلغی نیاز نیست بپردازید. تاثیر سهم جایزه بر ترازنامه شرکت بدین شکل است که بر دارایی ها و بدهی و حقوق صاحبان سهام تاثیر زیادی ندارد. تنها سرمایه اسمی شرکت تغییر می کند که عاملی در جذب قدرت نقدینگی برای شرکت است.
سوالات متداول
چرا سهام جایزه در عملکرد وجود دارد ولی به تعداد سهام من اضافه نشده است؟ سهام جایزه وقتی به دارایی های شما اضافه می شود که آگهی ثبت افزایش سرمایه نماد در سایت کدال درج شده باشد.
اگر سهمی را فروخته باشیم، سهام جایزه آن سهم که در پرتفوی ما نیست را چطور باید بفروشیم؟ در نخستین گام می بایست وارد سامانه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به نشانی ddn.csdiran.ir شوید. سپس در این سایت هر سهمی که تا الان سهام جایزه به شما تخصیص داده را می توانید مشاهده کنید. در آنجا خواهید دید که کارگزار ناظر را برای شما cds درج کرده است یا خیر؛ اگر کارگزار ناظر سهم شما cds ثبت شده باشد، در پرتفوی سهام نمی توان آن ها را مشاهده کرد ولی می توان آن ها را به پرتفوی انتقال داد.
برای این کار باید تغییر کارگزار ناظر را انجام دهید؛ بنابراین وارد صفحه کارگزاری خود می شوید و در قسمت تغییر کارگزار ناظر، اسم نماد مد نظر را وارد می کنید و در ادامه صبر می کنید که اگر همه چیز درست بود، سهم به صورت اتوماتیک به پرتفوی بورسی شما اضافه شود و امکان فروش آن برای شما فراهم گردد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
سهام جایزه سهامی است که شرکت های سهامی فعال در بورس بعد افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا از محل تجدید ارزیابی دارایی های خود، امکان پرداخت آن به سهامداران خود را دارند. نماد سهام جایزه با نماد سهام اصلی فرقی نمی کند و بدون نیاز به هیچ اقدامی، این سهام به سبد سرمایه گذاری سهامداران اضافه می شود. زمانی که یک شرکت به سهامداران خود سهام جایزه می پردازد، در واقع سرمایه آن شرکت افزایش می یابد، بی آن که دارایی خالص آن افزایش پیدا کند.
شاید بپرسید که سهام جایزه چه سودی برای سهامدار دارد؟ چرا که به میزانی که تعداد سهم های جدید به سهامدار تعلق می گیرد، ارزش هر سهم نیز کم می شود و در عمل دارایی سهامدار از شرکت تغییری نخواهد کرد! در واقع در ظاهر سود آن قابل مشاهده نیست، ولی با گذشت زمان قیمت سهام تمایل دارد گپ قیمتی ایجاد شده را پر کند و تا مدتی امکان دارد سود خوبی به سهامدار تعلق پیدا کند و این یکی از مزایای بزرگ سهم جایزه می باشد و از طرفی دیگر به دلیل کاهش قیمت سهم، قیمت جدید برای سرمایه گذاران جدید جذابیت بیشتری دارد، چرا که می توانند تعداد بیشتری سهام بخرند و همین امر می تواند تقاضای سهم را با تغییرات چشم گیری روبرو کند.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به این پرداختیم که سهام جایزه چیست و چطور می توانیم سهام جایزه خود را به سهم عادی تبدیل کرده و به فروش برسانیم.
همچنین اگر دوست دارید بدانید بهترین نوع افزایش سرمایه در بورس کدام است، این مطلب بهترین راهنمای شماست؛
حال که دیگر می دانید سهام جایزه چیست ، فکر می کنید سهام جایزه عقب مانده دارید که در سیستم وجود داشته باشد و نیاز به پیگیری شما داشته باشد؟
دیدگاه
نظر بدهید