چرا چاپ پول باعث تورم میشود؟ تا به حال به دلیل کاهش ارزش پول ایران فکر کردید؟ بی ارزش شدن ریال در برابر ارز سایر کشورها و کاهش قدرت خرید مردم از عواملی است که بیشتر از هر چیز دیگری در زندگی و کیفیت زندگی ایرانیان موثر است! اما آیا تا به امروز به این فکر کردید که دلیل کاهش ارزش پول ایران دقیقا چیست و چرا ما هر روز در حال فقیرتر شدن هستیم!؟ در این مطلب قصد داریم به صورت شفاف و واضح به این موضوع بپردازیم که دلیل کاهش ارزش پول ایران چیست و چه راهکاری برای بهبود شرایط وجود دارد. پس اگر ایرانی هستید، این مطلب رو باید بخونید!

دلیل کاهش ارزش پول ایران

تحلیلگران و صاحبنظران، کاهش ارزش پول هر کشور را به مرگ خاموش اقتصاد تعبیر می کنند و برای جلوگیری از کاهش ارزش پول کشور و همچنین تقویت پول ملی، دولت‌ ها وظایف بسیار مهم و تاثیرگذاری دارند که با رعایت کردن و یا عدم رعایت این وظایف، اثرات آن در ارزش پولی آن کشور نمایان خواهد شد. به صورت کلی یکی از مهم ترین دلایل کاهش ارزش پول، افزایش حجم نقدینگی و تورم است. کاهش ارزش ریال یک چالش بزرگ در سالیان اخیر بوده و تاثیر بسیار زیادی در اقتصاد کشور داشته است. در این مطلب قصد داریم اطلاعاتی از کاهش ارزش ریال در اختیارتان قرار دهیم که مطمئنا دید شما نسبت به این موضوع را بازتر خواهد کرد.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

ثبت نام رایگانسرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال

کم شدن ارزش پول یعنی کم شدن ارزش واحد پول یک کشور نسبت به قیمت طلا یا دیگر ارزهای خارجی. با کاهش ارزش پول، میزان صادرات افزایش پیدا می کند و واردات کالا با سختی روبرو می‌ شود، به این خاطر که سایر کشورها کالاهای کشور را ارزان‌ تر خریداری می‌ کنند و این موضوع بر تجارت، صنعت و بازار اوراق بهادار کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت و قدرت خرید را کمتر خواهد کرد. در ادامه دلیل کاهش ارزش پول ایران را بیشتر باز خواهیم کرد؛

ارزیابی ریال در مقابل دیگر ارزها

وقتی که ارزی مثل دلار یا یورو یا دیگر ارزها در داخل کشور و در بازار داخلی افزایش قیمت را تجربه می کنند، طبیعی است که با کاهش ارزش ریال مواجه خواهیم شد. کاهش ارزش پول ملی از لحاظ خارجی از نقاط منفی و همچنین نقاط مثبت زیادی برخوردار است. نقطه مثبت کاهش ارزش پول ملی این است که موجب انگیزه در صادرات خواهد شد. در واقع در فضای بین‌ الملل، وقتی که با کاهش ارزش پول روبرو می شویم، کالاهای ایرانی برای خارجی‌ ها و برای بازارهای بین‌ المللی مزایای بسیاری دارد و ما از این کاهش ارزش پول ملی به صورت های خاصی متنفع می شویم.

ولی زیان‌ هایی برای مردم، حقوق بگیران ثابت، کارگران و افرادی که نمی‌ توانند در این بازار، دریافتی‌ های خود را جبران کنند، اتفاق می افتد. کاهش ارزش پول همچنین موجب چاپ پول، افزایش پایه نقدینگی، گرانی کالاها و تورم نیز می شود که می تواند ریشه اقتصاد بزرگترین کشورهای دنیا را نیز بخشکاند، لذا یکی از مهم ترین دلایل کاهش ارزش پول ملی را می توان رشد نقدینگی دانست. همواره چاپ پول علت تورم نمی باشد بلکه وقتی موجب تورم می‌ شود که عرضه پول فراتر از مقدار واقعی شود. چاپ پول و تورم همیشه با یکدیگر ارتباط مستقیم ندارند.

برای مثال به منظور پرداخت کردن بدهی‌ های خارجی، به صورت معمول دولت‌ ها برای چاپ کردن پول اقدام می کنند که باعث تورم می‌ شود و این در حالی است که ارزش پول همواره در حال نوسان است که منجر به ناپایداری ارزی می گرد که باز خود این مورد می تواند به جریان اشتغال، جریان سرمایه‌ گذاری و جریان صادرات به شدت صدمه وارد آورد. ارزش پول ملی در حیطه خارجی می بایست مدیریت گردد، بدین صورت که برخی اوقات که جریان تورم وجود دارد، به تناسب آن باید بتوانیم تعدیل‌ های مورد نیاز را انجام دهیم.

اثرات تورم در کاهش ارزش پول

تورم در طول زمان، موجب کاهش ارزش زمانی پول خواهد شد. به زبان ساده مفهوم ارزش زمانی پول یعنی این که مقدار پولی که شما الان دارید، در آینده چقدر ارزشمند خواهد بود. این مفهوم همچنین فرض می‌ گیرد که شما پول‌ خود را در جایی سرمایه‌ گذاری نمی‌ کنید و سود بانکی هم به آن افزوده نخواهد شد. لذا مفهوم تورم بدین معنی است که چنانچه شما امروز ۱۰۰ هزار تومان در جیب‌ خود پول داشته باشید، در تاریخ مشخصی در آینده چقدر قادرید با این پول دارایی بخرید.

حتما بخوانید : معرفی ارز دیجیتال ملی ایران با جزئیات دقیق

---

تورم، قیمت کالاها و سرویس‌ ها را در طول زمان با افزایش روبرو می کند و به صورتی قابل ملموس، میزان کالاها و سرویس‌ هایی که قادرید در آینده با مقدار فعلی پول بخرید را کاهش می دهد. چنانچه حقوق و درآمد شما ثبات داشته باشد و تورم موجب افزایش قیمت‌ ها شود، شما بایستی درصد بیشتری از درآمد خود را برای خرید همان کالا و خدمات هزینه کنید، لذا به عنوان مثال چنانچه قیمت فعلی ۱ کیلو سیب ۴ هزار تومان باشد، امکان دارد که سال بعد، قیمت همین سیب به ۵ هزار تومان برسد. این افزایش قیمت به صورت ملموس، ارزش زمانی پول را کم می کند، چرا که شما بایستی برای خرید ۱ کیلو سیب، ۲۵ درصد بیشتر بپردازید.

دلیل کاهش ارزش پول در طول زمان چیست؟

تورم بالا : تورم همانطور که گفتیم موجبات کاهش ارزش پول را فراهم می آورد. چنانچه تورم در یک بازار وجود داشته باشد، پول بهای خود را از دست خواهد داد. به عنوان مثال تورم زیادی که در بعضی از کشورها مثل زیمباوه وجود دارد، موجب شده است که ارزش پول این کشور به شدت سقوط کند و مردم سعی دارند تا پول این کشور را به دیگر ارزهای تبدیل کنند تا ارزش دارایی های خود را حداقل حفظ کنند. البته ما می توانستیم برای همین مثال، کشور ایران را مثال بزنیم، ولی ترجیجا این کار را نکردیم اما چیزی که مشخص است، تورم افسار گسیخته ای است که نقس مردم را بریده است! چه چیزی باعث تورم می‌ شود؟

• چاپ پول : البته باید در نظر داشت که همواره چاپ پول دلیل تورم نمی باشد. چاپ پول وقتی تورم را به همراه خواهد داشت که عرضه پول از مقدار رشد واقعی بیشتر شود. ارتباط بین چاپ پول و تورم، همواره به صورت مستقیم دیده نمی شود. عرضه پول تنها به انتشار اسکناس به وسیله دولت وابستگی ندارد و این امکان وجود دارد که کشوری مانند آمریکا به طرز چشمگیری پول چاپ و روانه بازار کند اما به علت وجود معیارهای مختلف، تورم زیادی ایجاد نشود.
• بدهی خارجی کشور : به منظور پرداخت بدهی‌ های خارجی، دولت‌ ها به صورت معمول به چاپ پول روی می‌ آورند که موجب تورم می‌ شود. این عامل وجود تورم در زیمباوه بود، ولی بدهی خارجی می‌ تواند به تورم منتهی نشود. به عنوان مثال ژاپن مقدار زیادی بدهی خارجی دارد اما از تورم در این کشور خبری نیست.

فساد وحشتناک : فساد امری نسبی است و در قیاس با سایر کشورها قابل بررسی علمی تر است. در حال حاضر وضعیت کشور ما با هیچ کشور دیگری در این خصوص قابل قیاس نیست و علت کم بودن فساد در سیستم اداری و رفتار فردی مردم، مسلمان بودن مردم کشورماست که در راستای تعالیم اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی عمل می کنند!

حتما بخوانید : کسب درآمد ارزی – ۱۱ مدل از بهترین راهکارها و روش ها

---

افزایش واردات و خروج ارز از کشور : افزایش واردات به دلایل گوناگون قادر است منابع ارز خارجی را بیشتر از قبل کاهش دهد.

اقتصاد نفت زده : اقتصاد نفت زده، عامل اصلی دیگری در مسیر متورم شدن اقتصاد مریض ایران است. جالب است بدانید که بیشتر از ۸۰ درصد اقتصاد ایران تحت سیطره درآمدهای نفتی قرار دارد و این فاجعه است! بیماری هلندی ناشی از درآمد نفتی به عنوان یک مشکل اساسی و دیرینه در اقتصاد ما مشهود است و از سال ۱۳۵۳ شمسی با افزایش قیمت سوخت فسیلی در اثر جنگ اعراب و تحریم‌ های نفتی به عنوان یک ضایعه مزمن، اقتصاد ایران فلج کرده است.

بیشتر شدن نقدینگی : افزایش نقدینگی و پول در جیب مردم به جای سرمایه‌ گذاری در قسمت تولید یا خدمات موجب شده رقم آن طی ۷ سال اخیر از ۶۰ هزار میلیارد تومان به بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان برسد! این چالش بسیار مهم از اشتباه محاسباتی و غلط بودن سیاست‌ های مالی بانک مرکزی و دولت ناشی می شود!

تمامی دولت ها با روش های گوناگون به نظرات کارشناسان اقتصاد و دلسوزان این حوزه بی توجهی کردند. حتی چندین نامه از سمت اساتید دانشگاه‌ های گوناگون کشور خطاب به رییس دولت فرستاده شد ولی مجموعه دولت بی‌ توجه از کنار آن ها گذشت و در کمال افسوس همان هشدارها در حال حاضر گریبان اقتصاد کشور را به صورت فشار می دهد که فشار اصلی و ۹۹ درصدی در حال حاضر بر دوش مردم عادی ایرانی است و نه دولت که مقصر اصلی این ماجراست!

بودجه دولت : دولت در اثر تصویب بودجه‌ های سنواتی و افزایش بودجه، بودجه جاری بدنه دولت را رفته رفته بزرگ‌ تر کرده است تا جایی که شرکت‌ ها و سازمان‌ های وابسته به دولت، ۳۵ درصد از بودجه قوه مجریه را به خود اختصاص داده‌ اند.

نابود شدن اعتماد در سطوح مختلف : چنانچه در یک اقتصاد و حوزه مالی، اعتماد نابود شود، مردم و سرمایه‌ گذاران ارز را از کشور خارج خواهند کرد تا ریسک کاهش ارزش دارایی را متحمل نشوند، از همین روی روند خروج سرمایه و افزایش نرخ ارز شدت پیدا می کند. البته از بین رفتن اعتماد می‌ تواند علت های سیاسی یا اقتصادی داشته باشد.

مسائل بین‌ المللی اقتصادی کشور : گرفتاری‌ ها و مشکلات بین‌ المللی اقتصاد ایران ناشی از تحریم‌ ها ‌باعث بیشتر شدن انتظار تورمی شده است که این انتظارات تورمی و حتی تورم ناشی از رکود اقتصادی از همین مسائل بین المللی ناشی می شود، لذا این رویدادها اقتصاد ایران، پول ملی بی‌ ارزش شده و افزایش برابری دلار و دیگر ارزهای خارجی در برابر ریال خسارات جبران‌ ناپذیری به پول ملی وارد نمود.

حتما بخوانید : بهترین سرمایه گذاری برای حفظ ارزش پول در ایران برای سال ۱۴۰۰

---

دخالت بیش از اندازه دولت در حوزه اقتصاد : در تمامی قسمت های اقتصاد، دخالت دولت به یک وظیفه تبدیل شده است. بخش خصوصی ایران به عنوان سرمایه‌ گذار، در نتیجه این سیاست‌ ها به‌ شدت ضعف پیدا کرده است و تولید ملی به علت واردات بی‌ رویه کالاهای مصرفی با آسیب های جدی روبرو شده است.

پیامدهای کاهش ارزش پول

هنگامی که قیمت بنزین و مواد غذایی زیادی می شود ما شاهد کاهش ارزش ریال خواهیم بود و با کاهش ارزش ریال، تورم رخ خواهد داد. در واقع وقتی که مردم فکر کنند قیمت‌ ها افزایش پیدا خواهد کرد، خرید کردن را آغاز خواهند کرد و تقاضا برای محصولات به همین صورت افزایش خواهد یافت و در نتیجه تولیدکنندگان هزینه‌ های بیشتری را اعمال می کنند و قیمت‌ ها با افزایش روبرو خواهد شد و تورم بهترین وسیله برای سودجویان و دلال‌ هاست که در این مواقع مثل موجی می شود که می توانند موج سواری لذت بخشی انجام دهند که در انتها به فلج شدن اقتصاد منتهی خواهد شد. یک اقتصاد سالم می‌ تواند نرخ تورم را تا ۲ درصد حفظ نماید. تورم پایه عبارت است از قیمت هر چیزی به جز قیمت مواد غذایی و بنزین که بسیار متغیر هستند. شاخص قیمت مصرف کننده مرسوم ترین مقیاس تورم محسوب می شود.

وظایف بانک مرکزی برای پیشگیری از کاهش ارزش پول در ایران چیست؟

1. انتشار اسکناس
2. ضرب سکه‌ های فلزی رایج در کشور
3. نظارت بر بانک‌ ها و موسسات اعتباری
4. تنظیم‌ کننده نظام پولی و اعتباری کشور
5. نظارت بر صدور و ورود ارز و پول رایج کشور
6. تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی و ریالی

فاکتورهای موثر جهت جلوگیری از کاهش ارزش پول

حائز اهمیت ترین عامل موثر بر کاهش ارزش پول ملی همانطور که مشخص است، قطعا تورم است و باید در راستای مدیریت آن قدم برداشت تا بتوان حداقل آن را کنترل کرد. چنانچه بتوانیم سیاست‌ هایی را اجرا کنیم که هزینه‌ های تولید را کنترل نماید و بهینه شود، موجب کنترل جریان تورم در کشور خواهد شد.

به صورت معمول هزینه‌ های تولید تحت تاثیر عوامل گوناگونی می باشد. یکی از عوامل تاثیرگذار در هزینه‌ های تولید، در حوزه کسب و کار است. هر اندازه کشور در حوزه کسب و کار، شرایط نامناسب‌ تری پیدا کند، کسب و کارها سخت‌ تر راه اندازی خواهند شد و جایگاه خود را در نظام اقتصادی از دست خواهند داد که این جریان هزینه‌ ای است که موجب افزایش قیمت کالا و خدمات و کاهش ارزش پول ملی خواهد شد.

حتما بخوانید : تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس – اثر نوسانات بازار ارز در بازار بورس ایران

---

لذا لازم است که در راستای جلوگیری از کاهش ارزش ریال در کشور، شرایط تاسیس کسب و کار را ساده تر از همیشه کنیم و این کاری است که ما در حقیقت در مسیر مقابل آن در حال حرکت هستیم! تسهیل‌ گری و بهبود در فضای کسب و کار در هزینه‌ های تولید بسیار اثرگذار می باشد و هزینه‌ های تولید را با کاهش مواجه خواهد کرد.

همچنین تورم کاهش یافته و باعث بهبود قدرت خرید در داخل کشور خواهد شد. بعضی مواقع با افزایش بی رویه تقاضای خدمات و کالا روبرو می‌ شویم. به صورت معمول این مورد به علت تاثیر روانی اتفاق می افتد. این افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات، فشار تقاضایی به وجود می آورد و این فشار تقاضایی افزایش قیمت را به دنیال خود خواهد داشت. این افزایش قیمت برای کالا و خدمات برابر است با کاهش ارزش پول کشور.

روش های جلوگیری از کاهش ارزش ریال

• سرمایه گذاری در فعالیت‌ های تولیدی مثل کارآفرینی مستقیم، خریدن سهام در بازار بورس و سپرده گذاری در بانک، سرمایه گذاری محسوب می شوند.
• زمانی که سرمایه‌ ها موقتا از تعادل خارج می‌ شوند، می‌ تواند به صورت کوتاه مدت سود به مراتب بیشتری کسب کنند. البته این نکته را باید در نظر داشت که این نوع سرمایه گذاری ماهیت تولیدی ندارد.
• در صورتی که ثبات اقتصادی وجود نداشته باشد، بازار را نمی توان به هیچ وجه پیش بینی کرد. آینده به شدت به تصمیمات سیاسی مختلف بستگی خواهد داشت و متغیر است و این بدین معنی است که به جای این که بازار تابع منطق اقتصادی باشد، به تصمیمات واکنش نشان می‌ دهد.

نتیجه گیری و کلام آخر

می توان گفت که کاهش ارزش پول ملی به دلایل ساختاری اقتصاد ایران و برخی تصمیمات مقطعی است که همه آن ها در راستای افزایش تورم قدم بر می دارند و از افزایش تورم نیز، هرچیز بدی که فکرش را بکنید، ناشی خواهد شد. در زمینه نفتی بودن اقتصاد نیز در سال های بعد از انقلاب، گسترش صادرات غیر نفتی از جایگاه خوبی برخوردار است ولی تنها راه حل، کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت است که این وابستگی در حال حاضر بسیار بیشتر از گذشته است! حال قصد داریم مهم ترین سوال این مطلب را جواب دهیم؛ برای جلوگیری از کاهش ارزش پول چه کارهایی می توان انجام داد؟