بازار متشکل ارزی چیست
آیا می دانید بازار متشکل ارزی چیست و چطور کار می کند؟ بازار متشکل ارزی ایران بستری برای معاملات آنی و اسپات ارز می باشد که بر اساس نظام عرضه و تقاضا کار می کند و این بدین معنی است که به صورت فردایی یا حواله نیست و در همان لحظه معامله انجام می شود. کشف قیمت واقعی ارز و جلوگیری از نوسانات بالایی که واسطه ها و دلالان آن ها را ایجاد می کنند، از مهم ترین دلایل راه اندازی این تشکل است و یکسان سازی نرخ ارز، جلوگیری از فعالیت واسطه ها، شفافیت و کارایی بیشتر، اعتباربخشی به بازیگران عمده ارزی و اعتمادسازی و سهولت در تامین منابع ارزی را به همراه خواهد داشت؛ ولی در ادامه بیشتر در مورد این که بازار متشکل ارزی چیست صحبت کرده ایم و نکاتی را در انتها گفتیم که قطعا برایتان جالب است، پس تا انتها همراه کد بورسی بمانید؛
بازار متشکل ارزی چیست
نرخ ارز همواره یکی از معضلات حل نشده کشور ما بوده و هنوز هم هست! به خاطر این که دلالان و واسطه ها همواره به دنبال آن هستند تا از نوسانات این بازار بیشترین سود را ببرند و همین امر تلاطم بازار ارز را در ایران به همراه داشته است. از همین روی مسئولان با راه اندازی سامانه های گوناگونی مثل نیما و سنا به دنبال آن بوده اند تا این نرخ را در محدوده ای مشخص هدایت کنند و از ایجاد بازار سیاه جلوگیری نمایند ولی باید در نظر داشت که بعضا این خود مسولان و تصمیم گیرندگان اصلی هستند که بازار را ملتهب می کنند و نوسان گیری می کنند که این اصلا جالب و در کشور ایران عجیب نیست!
حتما بخوانید : دلار بخریم یا بیت کوین
هدف از راه اندازی بازار متشکل ارز ایران، تشکیل بازاری متمرکز بوده است که اطلاع رسانی شفاف در آن در متن کار قرار گرفته است. از طرفی کشف قیمت یکی از اصلی ترین مسائل در بازارهای مالی محسوب می شود که می تواند با توافق طرفین معامله در دستور کار قرار گیرد. تا قبل از تشکیل بازار متشکل ارزی نیز صرافی ها با یک دیگر تبادل اطلاعات می کردند و برای معامله ارز اقدام می کردند، ولی موضوع این بود که این اطلاعات تنها بین طرفین معامله رد و بدل می شد و دیگر صراف ها قادر نبودند از این موضوع اطلاع پیدا کنند. این عدم شفافیت و اطلاع رسانی آفتی است که بایستی برطرف شود، به این خاطر که به ایجاد معاملات دلالانه و سوداگرانه دامن می زد. در آن زمان بازار به صورت غیرمتمرکز به کار خود ادامه می داد.
بنابراین به صورت خلاصه می توان گفت بازار متشکل ارزی همان مسیری را دنبال می کند که صرافان همیشه از آن طریق مبادلات خود را انجام می دادند؛ با این فرق که اکنون در حضور این بازار، می توانند به صورتی متمرکز برای این کار اقدام کنند. مهم ترین عنصر در یک بازار مشکل، عرضه و تقاضا می باشد، بنابراین مسولین این طور گفته اند که با استفاده از این سیستم، از قیمت گذاری دستوری در این بازار دیگر خبری نخواهد بود! تنظیم گران قیمت در این بازار تنها مجاز به تغییرات قیمت در بازه ای مشخص هستند که همین موضوع از ایجاد نوسانات غیرمتعارف جلوگیری کرده و تلاطم های بیش از اندازه را کاهش خواهد داد.
وجود دلالان و واسطه ها در بازارهای آزاد معضلی همیشگی بوده است و بازار متشکل ارزی باعث می شود که عرضه و تقاضای ارز بدون حضور این واسه ها انجام گردد! این بازار در حقیقت یک بازار تهاتری بین بدهکار و بستانکار است. نکته جالب توجه دیگر این که معاملات در این بازار، در ساعاتی مشخص و در محدوده های تعیین شده صورت می پذیرد. لذا در این مطلب ابتدا به این می پردازیم که بازار متشکل ارزی چیست، ثبت نام در سامانه بازار متشکل ارزی چگونه است و تعیین نرخ ارز در این بازار به چه صورتی انجام می شود؛
بازار متشکل ارزی ایران چیست؟
بازار متشکل ارزی ایران، بازاری است که در آن ارزهای خارجی به صورت قانونی توسط اشخاص و شرکت ها مورد معامله قرار می گیرد. این بازار متشکل از بسیاری از شرکت ها، فروشندگان و خریداران است که با استفاده از روش های مختلفی مانند تلفن همراه، ایمیل، ارتباطات آنلاین و … اقدام به خرید و فروش ارزهای خارجی می کنند. با توجه به تحریم های بین المللی و محدودیت های داخلی، بازار متشکل ارزی ایران به دلیل عدم دسترسی آسان به ارزهای خارجی، مورد توجه قرار گرفته است. در این بازار، ارزهای مختلفی مانند دلار آمریکا، یورو و پوند بریتانیا قابل خرید و فروش هستند.
حتما بخوانید : ده نکته مهم که در خرید دلار باید به آن توجه کنید
به عنوان یک بازار غیررسمی، بازار متشکل ارزی ایران با مشکلات و ریسک هایی همراه است، از جمله نداشتن تضمین های قانونی و عدم شفافیت در قیمت گذاری ارزها. به همین دلیل، افراد باید در خرید و فروش ارز در این بازار به دقت عمل کنند و از روش های امن و قانونی استفاده کنند. در حقیقت بازار متشکل ارزی ایران در واقع یک بازار غیررسمی است که به صورت غیررسمی و بدون نظارت دولتی فعالیت می کند. در این بازار، فروشندگان و خریداران ارزهای خارجی را از طریق روش های مختلفی مانند تلفن همراه، ایمیل، ارتباطات آنلاین و … به صورت مستقیم با یک دیگر معامله می کنند. عمده ارزهای خریداری و فروخته شده در این بازار شامل دلار آمریکا، یورو و پوند بریتانیا است.
با توجه به این که دولت ایران تحت تحریم های بین المللی قرار دارد و برخی ارزها برای ایران محدود شده اند، بنابراین قیمت ارزهای خارجی در بازار متشکل ارزی ایران به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. همچنین، این بازار به دلیل عدم شفافیت و عدم دسترسی به تضمین های قانونی، دارای ریسک های بسیاری است و ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی برای خریداران و فروشندگان شود. در کل، اگرچه بازار متشکل ارزی ایران برای برخی افراد می تواند یک فرصت خوب برای سرمایه گذاری باشد، اما به دلیل مشکلات و ریسک های مرتبط با این بازار، خرید و فروش ارز در این بازار باید با دقت و احتیاط بسیاری انجام شود و بهتر است از روش های رسمی و قانونی استفاده کرد. در بخش بعدی نحوه کار بازار متشکل ارزی را توضیح داده ایم؛
نحوه کار بازار متشکل ارز ایران
بازار متشکل ارز ایران یک بازار نقدی شبیه بورس اوراق بهادار می باشد که نه فردایی است و نه حواله؛ بلکه به صورت اسپات و آنی کار خود را انجام می دهد. مانند بازار بورس، مبادلات عمده ارزی در ساعات خاصی در این بازار صورت می پذیرد. در این بازار نقش صراف مشابه نقشی است که کارگزار در بازار بورس ایفا می کند. نکته حائز اهمیت اینجاست که این بازار قرار نیست نرخ ارز را کاهش دهد، بلکه به دنبال کاهش اختلافات نرخ ارز است و توجه به این موضوع بسیار مهم است. صرافان و بانک ها در این بازار با نیز حضور فعال دارند و مبادلات ارزی را انجام می دهند.
در گذشته صراف ها به صورت تلفنی و بدون اطلاع از یک دیگر خرید و فروش می کردند و می دانستند چه کسانی در بازار عرضه کننده هستند و حجم بالایی ارز در اختیار دارند، ولی در بازار متشکل ارزی این اطلاعات به صورت شفاف منتشر خواهد شد. این امر موجب افزایش کارایی باز می شود که خود عاملی است مثبت و مهم به حساب می آید. افزایش اطلاعات باعث می شود فرق بین نرخ خرید و فروش کاهش یابد و این موضوع باعث کاهش تقاضای سوداگرانه و سلامت بستر معاملات ارزی می شود!
بنابراین شاهد تعادل بین عرضه و تقاضا و ثبات خواهیم بود. بازیگران عمده این بازار بانک های دولتی، کانون صرافان ایران، بانک های خصوصی، شرکت فرابورس و شرکت ملی انفورماتیک می باشند. این عوامل حتما می بایست دو حساب ریالی و ارزی داشته باشند که در بازار متشکل ارزی ثبت شده باشد. وقتی که صرافی ها ارز مورد نظر خود را می خرند، این عملیات در سامانه سنا ثبت خواهد شد.
حتما بخوانید : تعیین ارزش دلار آمریکا | نحوه ارزش گذاری دلار امریکا
اهمیت این موضوع اینجاست که اداره نظارت بانک مرکزی می تواند فرآیند خرید ارز از طرف صرافی ها را ردیابی نماید تا هر گونه تخلف را در این مسیر تشخیص دهد. در این بازار افراد عادی قادر به انجام معامله نیستند و باید مثل گذشته به منظور تامین نیازهای ارزی خود به صرافی مراجعه نمایند. این بازار صرفا محلی برای انجام معاملات عمده است.
هدف از راه اندازی بازار متشکل ارزی چیست؟
تا به اینجا دریافتید که اصلی ترین اهداف تشکیل بازار متشکل ارزی تقریبا چه چیزهایی است ولی در ادامه به صورت خلاصه به این اهداف اشاره کرده ایم:
- کشف نرخ
- اعتمادسازی
- توسعه بازار نقدی ارز
- حذف واسطه ها و دلالان
- تبدیل شدن به بستری مرجع
- ساماندهی بازیگران عمده ارزی
- تلاش برای یکسان سازی نرخ ارز
- برقراری تعادل بین عرضه و تقاضا
- افزایش شفافیت اطلاعاتی و کارایی
- کاهش نوسان قیمت و کمک به ثبات نرخ ارز
- تشکیل بستری امن برای تسویه وجوه معاملات ارزی
همچنین در این بازار نقدشوندگی زیاد است، به این خاطر که بازیگران اصلی در صورت لزوم نقش بازارگردان را بازی می کنند و برای تعادل بازار اقدامات مورد نیاز را انجام می دهند. این بازار باعث می شود ارز حاصل از صادرات مجددا به داخل کشور بازگردد.
تعیین نرخ ارز در بازار متشکل ارزی چگونه انجام میشود؟
معاملات در بازار متشکل ارز ایران طی ۳ مرحله زیر انجام می شود:
- پیش گشایش : این مرحله پیش از شروع بازار صورت می پذیرد که در آن کارگزاران قادرند معاملات خود را ثبت، ویرایش و یا حذف نمایند. در نظر داشته باشید که در این مرحله هیچ معامله ای صورت نخواهد پذیرفت.
- گشایش : سفارشات موجود در سامانه که در مرحله پیش گشایش ثبت شده اند، در این مرحله پردازش خواهند شد.
- حراج پیوسته : سرانجام سفارشات بر اساس مکانیزم حراج انجام می شوند و مبادلات انجام می شوند.
برای این که بهتر متوجه شوید سازوکار بازار متشکل ارزی چیست، می توانید نگاهی به فایل زیر بیندازید و توضیحات لازم را مطالعه نمایید. در این بازار، خریداران و فروشندگان سفارشات خود را ثبت می کنند و چنانچه سفارشی با درخواست آن ها مچ شود، معامله صورت می گیرد.
پیشنهادات معامله گران با توجه به این که سفارش خرید است یا فروش مرتب می شوند. سفارشات فروش از کم ترین قیمت به بیشترین قیمت مرتب می شوند و سفارشات خرید از بیش ترین قیمت به کم ترین قیمت چیده خواهند شد. در ادامه سفارشات مرتبط با هم تطبیق داده می شوند و کشف قیمت در ابتدای روز انجام می شود.
نکته : باید این شبهه را برطرف کرد که بازار متشکل ارزی در کنار سامانه نیما به کار خود ادامه خواهد داد و این دو تداخلی با یک دیگر نخواهند داشت. سامانه نیما مربوط به معامله ارز است که در قالب حواله کار می کند اما بازار متشکل ارزی، به مبادله اسکناس ارز مربوط است و با آن سروکار دارد.
نحوه خرید ارز از بازار متشکل
حالا سوالی که پیش می آید این است که پس تکلیف خریداران حقیقی که جایی در بازار متشکل ارزی ندارند چیست؟ برای دسترسی آسان به تامین ارز این افراد، متقاضیان قادرند از سامانه برخط بازار متشکل ارزی استفاده نمایند. به منظور خرید ارز از این سامانه می بایست به آدرس my.ice.ir مراجعه فرمایید. باید در نظر داشته باشید که این سامانه امروزه صرفا برای خرید ارز مسافرتی طراحی شده است. به منظور ثبت نام در این سامانه ابتدا با ورود به سایت، کد ملی و شماره همراه خود را وارد نمایید و در ادامه کد تاییدی به شماره همراه تان ارسال خواهد شد.
پس از آن قادرید مشخصات خود را در سایت وارد نمایید و عکس پشت و روی کارت ملی تان را در سامانه بارگذاری نمایید. همچنین برای تکمیل احراز هویت باید ویدیویی ارسال نمایید. با تایید اطلاعات، نوبه به درخواست ارز می رسد. باید تعیین کنید که از طریق چه شیوه ای سفر می کنید که می تواند هوایی، ریلی، زمینی یا دریایی باشد. در این مرحله سامانه آنلاین متشکل ارزی خود اقدام به استعلام گرفتن از سامانه سنا می کند. در ادامه عکس ویزا و بلیط و گذرنامه خود را ارسال می کنید.
حتما بخوانید : تاثیر افزایش قیمت دلار بر بورس
در این گام قادرید فهرستی از صرافی های نزدیک به خود را مشاهده و یکی را انتخاب نمایید. کار شما به پایان خواهد رسید. حالا باید صبر کنید تا مدارک تان بررسی و صحت آن ها تایید شود. وقتی که صرافی این درخواست را تایید کند، این امر از طریق پیامک به اطلاع شما خواهد رسید. در پیامک می توانید از زمان مراجعه به صرافی مطلع شوید. با در دست داشتن کارت ملی در زمان مقرر، می توانید ارز موردنظرتان را دریافت کنید. به صورت خلاصه می توانید برای خرید ارز از سامانه متشکل ارزی به صورت زیر عمل کنید؛
- آدرس سامانه my.ice.ir را در مرورگر خود وارد کنید و سرچ کنید.
- سپس نوبت ورود به پنل کاربری آن می رسد.
- پیامک حاوی کد تایید برای شما ارسال می شود که باید آن را در بخش مربوطه وارد نمایید.
- مشخصات هویتی خود را در سامانه my.ice.ir وارد کنید.
- عکس کارت ملی خود را بارگزاری کنید.
- ویدئو باید از خودتان بارگزاری کنید تا هویت شما تایید شود
- در گام بعدی باید اطلاعات ارسال شده به سایت ارز مسافرتی اینترنتی را تایید کنید.
- انتخاب درخواست ارز ویزا (هوایی)، بدون ویزا (هوایی) و مسافرتی (ریلی، زمینی و دریایی)
- استعلام شدن شخص از سامانه سنا
- آپلود تصویر ویزا و روادید، بلیط و گذرنامه
- نمایش فهرست صرافی های نزدیک برای متقاضی
- پیدا کردن یک صرافی با انتخاب شما
- بررسی مدارک ارسالی و درخواست های متقاضیان به وسیله صرافی؛ البته این در زمانی است که مدارک صحت داشته باشند.
- تعیین زمان مراجعه از طرف صرافی
- ارسال پیامک تاریخ و ساعت مراجعه از طرف صرافی برای متقاضی
پس از ثبت نام در سامانه ارز مسافرتی و تکمیل موفقیت آمیز آن می توانید لیستی از نزدیک ترین صرافی ها را دریافت نمایید. بعد از دریافت این لیست، یکی از آن ها را انتخاب می کنید. در ادامه اطلاعات درخواست ارز به صرافی که انتخاب کردید، ارسال می شود. چنانچه درخواست شما از سمت صرافی پذیرفته شود، مشخصات و زمان مراجعه به آن را دریافت خواهید کرد.
نگاه منتقدان به بازار متشکل چگونه است؟
در همان روزهای ابتدایی که حرف و حدیث هایی در مورد شروع به کار این سیستم در میان بود، برخی با طرح آن مخالفت می کردند. مخالفان بر این باور بودند که این بازار مکانیزمی را ایجاد می کند که راه را برای مداخله بانک مرکزی باز می کند.
در سمت مقابل آن دسته از افراد که از بازار نامتمرکز و نامتشکل ارزی گلایه دارند، این بازار را امکانی می دانستند که می تواند به متشکل و متمرکز شدن بازار کمک کند. اگرچه دسته سومی هم وجود داشت که معتقد بودند این بازار چندان اثری روی قیمت ارز نخواهد گذاشت.
دلیل این افراد آن است که رسالت بازار متشکل ارزی چارچوب مند کردن مبادلات است و قرار نیست نرخ ارز را کم کند. بلکه شفافیت باعث می شود تعادلی پویا در بازار ایجاد شود که به نفع معامله گران و ضرر دلالان خواهد بود. اگرچه باید گفت همین موضوع نیز می تواند به نوعی در کاهش نرخ ارز موثر واقع شود.
نکات مهم درباره بازار متشکل ارزی
۱) معاملات در بازار متشکل ارزی، به شکل نقد انجام می پذیرد.
۲) در حال حاضر برنامه ای برای ادغام نیما (بازار ثانویه ارزی) در بازار متشکل ارزی وجود ندارد.
۳) ساعت کار فعالیت بازار متشکل ارزی ۹ صبح و ساعت اتمام فعالیت حدود ساعت ۴، (مطابق با ساعت کار بانک ها) می باشد.
۴) تمامی صرافی ها قادرند در این بازار حضور داشته باشند ولی می بایست فرایند احراز صلاحیت حضور در این بازار را انجام دهند.
۵) بازار متشکل ارزی به عنوان یک شرکت خصوصی ثبت شده است و بانک مرکزی به عنوان ناظر بر فعالیت این شرکت نظارت می کند.
۶) قیمت ها رفته رفته روی تابلوی صرافی ها که برگرفته از قیمت معاملات در بازار متشکل ارزی است، به شکل آنلاین و لحظه ای بروزرسانی می شوند.
۷) سامانه بازار متشکل ارزی به سامانه مجوزها، سامانه سنا و … متصل است و نحوه تخصیص ارز خریداری شده از بازار متشکل ارزی رصد خواهد شد.
۸) بانک مرکزی در صورت لزوم می تواند به عنوان عرضه کننده یا خریدار برای ورود به بازار اقدام کند. ورود بانک مرکزی نه از طریق صرافی ها بلکه به صورت مستقیم است.
۹) در تابلوی معاملات فقط حجم و قیمت پیشنهادی نمایش داده می شود. جالب است بدانید که سیستم کم ترین قیمت عرضه کننده و بالاترین قیمت تقاضا‌کننده را مبنای قرار داده و این دو قیمت را همگن می کند و این قیمت افتتاحیه بازار در هر روز خواهد بود. (به شما پیشنهاد می کنم تنها چند دقیقه برای آینده خود وقت بزارید و مطلب روش های سرمایه گذاری روی خود را حتما مطالعه کنید).
۱۰) برای حجم معاملات سقف و کف لحاظ می شود و کم ترین حجم یک معامله ۱۰ هزار دلار است. برای سقف معاملات هم محدوده ای در نظر گرفته می شود و رفته رفته با تعمیق بازار، این سقف افزایش پیدا خواهد کرد.
۱۱) در حال حاضر رتبه بندی صرافی های حاضر در بازار متشکل ارزی در دسترس نیست و هر صرافی می تواند تا سقف تعیین شده برای معاملات، برای معاملات خود اقدام کنند. ولی ممکن است در آینده و با بررسی فعالیت صرافی ها، این رتبه بندی در دستور کار قرار گیرد.
۱۲) در قالب آیین نامه ای دامنه تغییر قیمت از آخرین قیمت معاملاتی در روز گذشته و نخستین قیمت معاملاتی در ابتدای روز، میزان تغییر قیمت دلار و ارز از لحظه بازگشایی بازار تا اتمام ساعت کار بازار تعیین می شود. هدف از تعیین این دامنه برای هر روز، مدیریت نرخ ارز در بازار است.
۱۳) اگر شرایط اقتصادی به شکلی باشد که کاهش یا افزایش نرخ ارز بیش از دامنه تعیین شده بود، هیات مدیره فورا تشکیل جلسه داده و پس از تحلیل بازار ارز، در صورت غیرواقعی نبودن این تغییرات، پیشنهاد افزایش دامنه تغییر نرخ را به بانک مرکزی ارائه می کند و بانک مرکزی به سرعت بایستی به این پیشنهاد پاسخ دهد. در صورت موافقت، برای آن روز، یا چند روز، دامنه تغییرات قیمت افزایش پیدا می کند.
۱۴) یکی از شرایط حضور صرافی ها در بازار، معرفی یک حساب ارزی و یک حساب ریالی از طرف صرافی ها به بانک مرکزی است. صرافان می بایست وکالت دسترسی به این دو حساب را به بانک مرکزی بدهند. به محض ثبت معامله در بازار، معادل ریالی ارز خریداری شده در حساب متقاضی مسدود و همچنین معادل ارزی آن در حساب ارزی عرضه کننده مسدود خواهد شد و چنانچه حساب خالی باشد، این تقاضا ثبت نمی شود.
نتیجه گیری و کلام پایانی
زمانی که یکی از صرافی ها به حجم زیادی ارز احتیاج داشته باشد، به صورت معمول می داند که از طریق چه منبعی می تواند این نیاز را برطرف نماید. بازار متشکل ارزی بستری است که صرافی ها را قادر می سازد تا بتوانند منابع عمده ارزی را شناسایی کنند و معاملات خود را به صورت شفاف انجام دهند. موضوعی که موجب می شود نوسانات قیمت ارز کاهش یابد و تلاطم این بازار هم کم شود؛ چرا که همه صرافان مجاز قادر به مشاهده این اطلاعاتند و کاملا در جریان وقایع قرار خواهند گرفت. این بازار چیزی شبیه بورس است و نقش صرافی ها نیز مشابه نقش کارگزاران بورسی می باشد. در این بازار فقط مشتریان عمده فعالیت دارند و متقاضیان خرد همچنان بایستی به صرافی ها مراجعه نمایند.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به این پرداختیم که بازار متشکل ارزی چیست و چطور می توانید از آن استفاده کنید.
همچنین اگر دوست دارید روش های کسب درآمد دلاری برای ایرانی ها را یاد بگیرید، همین الان روی لینک مورد نظر کلیک فرمایید؛
حال که دیگر می دانید بازار متشکل ارزی چیست و چطور کار می کند، فکر می کنید از آن استفاده کنید یا خیر؟
دیدگاه
نظر بدهید