قرارداد اختیار معامله چیست؟

در یک معامله بین خریدار و فروشنده، خریدار می‌تواند با پرداخت مبلغی از پیش تعیین شده، اختیار قراردادی را به دست آورد که طی آن، در هر زمانی در آینده (که محدوده این زمان در قرارداد مشخص می‌شود)، کالای مورد نظر را با قیمتی که در زمان عقد این قرارداد تعیین کرده‌اند، می‌تواند از فروشنده درخواست کند. فروشنده نیز ملزم به احترام به این قرارداد است و باید آن کالا را با همان قیمت تعیین شده در اختیار خریدار قرار دهد.
تعریف قرارداد اختیار معامله در سایت ویکی‌پدیا به این صورت آمده است:
“قرارداد اختیار معامله یا آپشن (option)، (به انگلیسی: call option) قراردادی است، بین خریدار و فروشنده، به‌نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی را در یک قیمت معین، خریداری می‌کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها، هر طرف، امتیازی را به طرف مقابل اعطاء می‌کند، خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق شرط پرداخت می‌کند، که در واقع همان قیمت اختیار معامله می‌باشد. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را، در یک قیمت معین، به خریدار اعطاء می‌نماید.”
بر اساس قرارداد اختیار معامله، طرفین برای انجام معامله‌ای در آینده به توافق می‌رسند. معامله به این صورت خواهد بود که خریدار می‌تواند در موعد مشخص شده در قرارداد و با پرداخت مبلغی که در قرارداد ذکر شده، حق خرید یا فروشِ دارایی مندرج را به خود اختصاص دهد. فروشنده نیز، در برابر گرفتن هزینه از پیش تعیین شده و دادن این اختیار به خریدار در زمان عقد قرارداد، حاضر به فروش دارایی مشخص، بر طبق محتوای قرارداد است.
همان‌طور که در تعریف قرارداد اختیار معامله خواندیم، اختیار استفاده از حق خریدار، با خود اوست و هیچ اجباری برای انجام قرارداد را ندارد. اگر خریدار از درخواست حق خود امتناع ورزد و قرارداد را اجرا نکند، مبلغی که برای خرید این حق پرداخت کرده است را از دست می‌دهد. هم‌چنین اگر خریدار بخواهد معامله را انجام بدهد، فروشنده ملزم به قبول معامله و اجرای قرارداد است.

مزیت های قراردادهای اختیار معامله چیست؟

۱٫ اهرم مالی:
یکی از مزایای این نوع قراردادهای از پیش تعیین شده این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به میزان نقدینگی خود، مدیریت مالی لازم را انجام داده و طی یک دوره ی زمانی مشخص، سود و زیان خریدهای خود را چند برابر کنند.
مثالی برای توان اهرم مالی قراردادهای اختیار معامله:
(یکی از بهترین نمونه‌ها برای مثال در مورد قرارداد اختیار معامله، بازار بورس و سهام شرکت‌های بزرگ است. زیرا به راحتی می‌توان این قابلیت را مشاهده کرد.)
یک خریدارِ مشتاق به خرید سهام شرکت توسعه معادن، اقدام به پرداخت ۱۰،۰۰۰ ریال به عنوان “اختیار خرید” می‌کند. این اختیار خرید همان قرارداد اختیار معادله است. خریدار با این ۱۰،۰۰۰ ریال، اختیار خریدن ۵ هزار سهم شرکت توسعه معادن را در دست گرفته است. که یک قیمت و زمانِ توافقی هم خواهد داشت. یعنی با قیمت ۵،۰۰۰ ریال و زمان سررسید سه ماهه، این اختیار خرید را به دست آورده است.
با گذر زمان و تغییر سود سهام شرکت توسعه معادن، قیمت هر سهم به ۶،۰۰۰ ریال رسیده است.
حال این خریدار (که هنوز فقط “اختیار خرید” را خریده است.) با اهرم کردن این اختیار، مبلغ
(۵۰۰۰-۶۰۰۰) *۵۰۰۰= ۵۰،۰۰۰ ریال سود کرده است و فروشنده سهام شرکت توسعه معادن موظف به پرداخت این هزینه است.

۲٫ سودسازی از نوسانات قیمتی سهم:
زمانی که یک خریدار، اختیار معامله‌ای را در دست داشته باشد، بدون داشتن سهم پایه می‌تواند از سودی که سهم ایجاد کرده است نفع ببرد و همین امر به تنهایی یکی از دلایل علاقه خریداران سهام به قرارداد اختیار است.

۳٫ درآمدزایی:
حال که این اهرم مالی در اختیار یک خریدار قرارداد اختیار معامله قرار گرفته است، او می‌تواند از این فرصت خود بهترین استفاده را ببرد. زمانی که این قرارداد در اختیار یک خریدار است، می‌تواند آن را با قیمت و شرایط پیشنهادی خود، به همان سهام و یا هر سرمایه‌گذار دیگری بفروشد و خود نیز از اصل معامله کنار رود. این روش می‌تواند حتی ریسک مبلغ اولیه ی خریدار را هم از بین ببرد.

۴٫ کمتر کردن ریسک:
چیزی که بیشتر از همه، در راه سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران مشکل ساز می‌شود، پذیرفتن ریسک و خطرِ معامله مورد نظرشان است.
در سرمایه‌گذاری همواره یک ریسک بالقوه ای وجود دارد که بعضا باعث مشکلات و از بین رفتن سرمایه‌های کلان می‌شود ولی دیگر مزیت قرارداد اختیار معامله، کاهش دادن همین ریسک به یک میزانِ حداقلی می‌باشد. و این میزان، همان مبلغ پرداختی برای خرید قرارداد اختیار معامله است.
با این روش، ریسکِ هر معامله از ابتدا کاملا مشخص خواهد بود و بازه این خطر هم توسط خود خریدار تعیین می‌شود، به همین دلیل پوشش ریسک به طور کامل صورت می‌گیرد.

۵. بهره‌گیری از زمان برای تصمیم‌های آینده:
قرارداد اختیار معامله، این امکان را به سرمایه‌گذار می‌دهد تا تنها با پرداخت درصدی از ارزش سهم، قیمت خرید یا فروش آن سهم در آینده را از حالا مشخص کند و تا موعد مقرر بتواند تصمیم مناسبی بگیرد.
۶. فراهم سازی امکان سرمایه‌گذاری متنوع:
اختیار معامله برای سرمایه‌گذار، حکم یک دارایی مجزا دارد و به همین سبب می‌توانند باعث تنوع در سرمایه‌گذاری شود.

دانلود رایگان کتاب آموزش قرارداد اختیار معامله

شرکت بورس کالای ایران یک فایل آموزشی برای افزایش اطلاعات علاقه‌مندان به قرارداد اختیار معامله منتشر کرده است.

سرفصل‌های این کتاب:

• اختیار معامله چیست؟
• انواع اختیار معامله کدام است؟
• انواع احتیار معامله از نظر سبک اعمال
• انواع قراردادهای اختیار معامله کالایی
• حد سود و زیاد برای طرفین معامله
• خروج از بازار
• وضعیت اختیار معامله از لحاظ بازدهی
• قیمت اختیار معامله
• فواصل قیمت اعمال
• تابلو معاملاتی اختیار معامله
• مشخصات قرارداد
• فرایندهای اجرایی اختیار معامله

لینک دانلود: آموزش قراردادهای اختیار معامله ( PDF با حجم ۲٫۵ مگابایت)

هر سوالی در رابطه با بورس دارید از ما بپرسید: