انواع ریسک در بازارهای مالی که باید بشناسید
شناخت انواع ریسک در بازارهای مالی قبل از شروع فرآیند سرمایه گذاری و ورود به بازارهای مالی بسیار حائز اهمیت است و جالب است بدانید که در بازارهای مالی انواع مختلفی از ریسک وجود دارد. این انواع ریسک شامل ریسک بازار، ریسک اعتباری، ریسک نرخ بهره، ریسک پولی، ریسک سیاستی و ریسک لیکوئیدیتی می شوند که یک به یک آنها را بررسی خواهیم کرد؛ ریسک بازار به عنوان یکی از مهم ترین انواع ریسک در بازارهای مالی شناخته می شود و به تغییرات ناگهانی در قیمت ها و ارزش های دارایی ها اشاره دارد. لذا اگر می خواهید با انواع ریسک در بازارهای مالی که باید بشناسید، آشنا شوید، این مطلب بهترین راهنما برای شماست.
انواع ریسک در بازارهای مالی
مفهوم ریسک در بازارهای مالی یکی از مفاهیم اساسی و حیاتی است که برای هر سرمایه گذار و تاجر مالی بسیار مهم است. ریسک به معنای ممکن بودن از دست دادن سرمایه گذاری یا سودهای مالی است. در واقع، ریسک میتواند به شکل مختلفی در بازارهای مالی حضور داشته باشد، از جمله ریسک بازاری، ریسک نرخ ارز، ریسک سیاستی و ریسک اعتباری. ریسک بازاری مربوط به تغییرات ناگهانی در بازارها و شرایط اقتصادی است که میتواند به آسیب رساندن به سرمایه گذاری منجر شود. ریسک نرخ ارز مربوط به تغییرات ناگهانی در نرخ ارز است که میتواند سودهای مالی را تحت تأثیر قرار دهد.
ریسک سیاسی مربوط به تغییرات در سیاست های دولتی و قوانین مالی است که میتواند تأثیرات بزرگی بر روی بازارهای مالی داشته باشد. و ریسک اعتباری مربوط به عدم پرداخت بدهی ها و وامها است که میتواند سرمایه گذاری را به خطر انداخته و سودهای مالی را کاهش دهد. برای مدیریت ریسک در بازارهای مالی، سرمایه گذاران و تاجران مالی از ابزارهای مختلفی استفاده میکنند. این ابزارها شامل جلوگیری از تنوع سرمایه گذاری، استفاده از ابزار مشتقه مانند آپشن ها و فیوچرها و استفاده از مدیریت سرمایهگذاری مناسب است.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
به عنوان مثال، یک سرمایه گذار میتواند سرمایه گذاری خود را در چندین صنعت مختلف یا در کشورهای مختلف تنوع بخشید تا در صورت وقوع ریسک بازاری یا ریسک نرخ ارز در یکی از صنایع یا کشورها، سرمایه گذاری های دیگرش تحت تأثیر قرار نگیرد. همچنین، استفاده از آپشنها و فیوچرها به سرمایه گذاران این امکان را میدهد که از نوسانات ناگهانی در بازارها بهره ببرند و سرمایه گذاری های خود را در برابر خطرات مختلف محافظت کنند.
همچنین، مدیریت سرمایه گذاری مناسب، به سرمایه گذاران کمک میکند تا با توجه به ریسک های مختلف، سبک سرمایهگذاری خود را تنظیم کرده و سرمایه گذاری هایی را انجام دهند که با میزان ریسکی که می توانند تحمل کنند، همخوانی داشته باشد. در نهایت، مدیریت ریسک در بازارهای مالی امری بسیار حیاتی است که هر سرمایه گذار و تاجر مالی باید به آن توجه کند. با استفاده از ابزارها و روش های مناسب، میتوان این ریسکها را کاهش داد و به سودآوری و پایداری سرمایه گذاری های خود اطمینان حاصل کرد.
۱٫ ریسک بازار
ریسک بازار یکی از انواع ریسکهای مالی است که به شکل ناپایداری قیمتها و ارزشهای داراییها در بازار مالی اشاره دارد. این نوع ریسک از تغییرات در عوامل اقتصادی و مالی ناشی میشود و میتواند به صورت ناگهانی و غیرمنتظره اتفاق بیفتد. این تغییرات ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییرات ناگهانی در نرخ ارز، تغییرات در نرخ بهره، تغییرات در فراوانی و حجم معاملات و یا تغییرات در انتظارات بازار باشد.
ریسک بازار تأثیر زیادی بر سرمایهگذاران و بازارهای مالی دارد. این ریسک میتواند باعث افزایش نوسانات قیمتها و ارزشهای داراییها شود و بازیکنان بازار ممکن است با خسارتهای قابل توجهی مواجه شوند. برای کاهش این نوع ریسک، سرمایهگذاران معمولاً از روشهای متنوعی از جمله تنوع سرمایهگذاری، استفاده از مشتقات مالی، استفاده از ابزارهای متفاوت مانند آتش بیمه و یا انجام تحلیلهای مالی و اقتصادی دقیق استفاده میکنند. همچنین، نظارت دقیق و مداوم بر بازارهای مالی و ایجاد سیستمهای مالی پایدار نیز از راهکارهای مهم برای کاهش ریسک بازار است.
۲٫ ریسک نرخ ارز
ریسک نرخ ارز یکی از انواع ریسکهای مالی است که به عنوان احتمال وقوع تغییرات در نرخ ارز و تأثیر آن بر ارزش سرمایهگذاریها یا تجارتها تعریف میشود. این نوع ریسک معمولاً برای فعالیتهایی که ارتباط با کشورهای دیگر دارند، مانند واردات، صادرات، سرمایهگذاریهای خارجی و تجارت بینالمللی، مطرح است. تغییرات در نرخ ارز ممکن است بر ارزش سرمایهگذاریها، هزینهها، سود و زیانهای شرکتها و حتی قدرت خرید مردم تأثیر بگذارد. برای مثال، یک شرکت صادراتی که محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر میکند، با ریسک نرخ ارز روبرو است.
حتما بخوانید : هوش مصنوعی و بلاکچین
اگر ارزش ارز مقصد کاهش یابد، درآمد شرکت از صادرات کاهش مییابد و اگر ارزش ارز مقصد افزایش یابد، درآمد شرکت افزایش مییابد. این تغییرات میتواند تأثیر مستقیمی بر سودآوری و عملکرد مالی شرکت داشته باشد. بنابراین، ریسک نرخ ارز میتواند برای شرکتها منجر به مواجهه با مخاطرات مالی و اقتصادی ناشی از تغییرات نرخ ارز شود و باید روی روشهای مدیریت این ریسک تمرکز داشت. در نتیجه، ریسک نرخ ارز یکی از مهمترین عواملی است که باید در نظر گرفته شود و شرکتها باید راهکارهای مناسبی برای مدیریت این ریسک پیدا کنند تا بتوانند از تغییرات نرخ ارز حفاظت کرده و عملکرد مالی خود را بهبود بخشند.
۳٫ ریسک اعتباری
ریسک اعتباری یکی از انواع ریسکهای مالی است که به میزان احتمال وقوع عدم پرداخت اقساط یا سرمایه اصلی اعتباردهنده توسط وامگیرنده اشاره دارد. این نوع ریسک معمولا در قراردادهای اعتباری، مانند وامهای بانکی یا اعتبارات تجاری، مطرح میشود. افزایش ریسک اعتباری میتواند منجر به افت قیمت اوراق بهادار مرتبط با اعتبار گردد و در نهایت باعث زیان مالی برای سرمایهگذاران یا صاحبان سرمایه شود. برای مثال، فرض کنید یک بانک وامی به یک شرکت پیشنهاد میدهد.
این وام به اندازه ۱۰ میلیون دلار است و شرکت باید آن را تا پایان سال پرداخت کند. حال اگر شرکت دچار مشکلات مالی شود و نتواند این وام را بازپرداخت کند، بانک با افت قیمت سهام شرکت و همچنین از دست دادن مبلغ وام مواجه خواهد شد. این مثال نشان دهنده ریسک اعتباری است که بانک در این معامله به آن دچار میشود.
به همین دلیل، بانکها برای کاهش ریسک اعتباری از روشهای مختلفی مانند اعطای وام به شرکتهای با سابقه و قوی یا دریافت تضمینات و تعهدات مالی استفاده میکنند. در نتیجه، ریسک اعتباری یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده قیمت اوراق بهادار است و برای سرمایهگذاران، بانکها و شرکتها از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین دلیل، مدیریت و کنترل این نوع ریسک از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از وقوع خسارات مالی جلوگیری شود.
۴٫ ریسک عملیاتی
ریسک عملیاتی به عنوان یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی، به هرگونه خطر یا مشکلاتی که به دلیل نقض یا ناکارآمدی در فرآیندهای عملیاتی یک سازمان به وجود میآید، اطلاق میشود. این نوع ریسک میتواند به صورت داخلی (مانند خطاها یا نقضها در فرآیندهای کاری) یا خارجی (مانند تغییرات قوانین و مقررات) به وجود بیاید. این نوع ریسک میتواند تأثیر گذاری قابل توجهی بر عملکرد مالی و اعتباری یک سازمان داشته باشد و برای مدیریت آن، استفاده از روشهای متنوعی از جمله ارزیابی ریسک، کنترل داخلی و بیمهنامهها صورت میگیرد.
حتما بخوانید : مهندسی مالی و مدیریت ریسک
یکی از مثالهای ریسک عملیاتی میتواند وقوع یک حادثه فناوری اطلاعاتی در یک بانک باشد. به عنوان مثال، اگر سیستمهای پرداخت بانک به دلیل یک حمله سایبری یا خرابی فنی مورد حمله قرار گیرد، این میتواند منجر به از دست دادن دادهها، قطع سرویس بانکی و افت اعتبار مشتریان شود. این موضوع منجر به اختلال در عملیات روزانه بانک و خسارات مالی و اعتباری برای بانک و مشتریان آن میشود. بنابراین، مدیریت ریسک عملیاتی از اهمیت بسیاری برخوردار است و برای جلوگیری از وقوع چنین حوادثی، بانکها باید دارای فرآیندها و سیستمهای مقاومت در برابر حملات سایبری و نیز برنامههای مدیریت بحران مناسب باشند.
۵٫ ریسک سیاسی
ریسک سیاسی به عنوان یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی، به تغییرات و نوساناتی اشاره دارد که به علت تصمیمات و اقدامات سیاسی در یک کشور یا منطقه به وجود میآید. این نوع ریسک ممکن است ناشی از تغییرات در سیاستهای مالی، تجاری، اقتصادی، و حتی امنیتی یک کشور باشد که میتواند تأثیر مستقیمی بر بازارهای مالی و سرمایهگذاریها داشته باشد. به عنوان مثال، افزایش مالیات، تحریمها، تغییرات در قوانین تجاری، انقلابها یا جنگ ها، همه این ها می تواند منجر به افزایش ریسک سیاسی در یک کشور یا منطقه شود و در نتیجه تأثیرات قابل توجهی بر بازارهای مالی داشته باشد.
همچنین، ریسک سیاسی میتواند در ارتباط با تجارت بینالمللی نیز مطرح باشد. به عنوان مثال، تحریمها و تغییرات در قوانین تجاری میتواند منجر به تحولات ناگهانی در بازارهای جهانی شود و تأثیراتی بر روی قیمتها و تجارت بینالمللی داشته باشد. به عنوان یک مثال واقعی، میتوان به تحریمهای اقتصادی علیه ایران اشاره کرد که منجر به افزایش ریسک سیاسی در این منطقه شده و تأثیرات قابل توجهی بر بازارهای نفت و سایر بازارهای مالی جهانی داشته است. در نتیجه، ریسک سیاسی به عنوان یکی از عوامل مهم در تحلیل و مدیریت ریسکهای مالی و سرمایهگذاریها بسیار مهم است و نیاز به توجه ویژه دارد.
۶٫ ریسک لیکوئیدیتی
ریسک لیکوئیدیتی یکی از انواع ریسکهای مالی است که به عدم قابلیت تبدیل دارایی به پول نقد یا نقدینگی در زمان و به نرخ مناسب اشاره دارد. به عبارت دیگر، ریسک لیکوئیدیتی به خطرات مربوط به عدم توانایی فروش یا خرید داراییها به زمان و به نرخ مناسب میپردازد. این ریسک به ویژه در بازارهای مالی کامل مانند بورس اوراق بهادار و بازار ارز مورد توجه قرار میگیرد.
حتما بخوانید : بهترین ارزهای دیجیتال تا سال ۲۰۳۰
یک مثال از ریسک لیکوئیدیتی میتواند در مورد یک سهامدار باشد که به دنبال فروش سهام خود در یک شرکت است. اگر این سهامدار تعداد زیادی سهم داشته باشد و بازار فروش سهام این شرکت کم باشد، او ممکن است با مشکلات لیکوئیدیتی مواجه شود. به عبارت دیگر، او ممکن است نتواند سهام خود را به زمان و به نرخ مناسب بفروشد.
این موضوع میتواند به طور مستقیم بر روی اوضاع مالی و سرمایهگذاری این فرد تأثیر بگذارد. به همین دلیل، مدیریت ریسک لیکوئیدیتی امری حیاتی برای سرمایهگذاران و شرکتها در بازارهای مالی است تا بتوانند از این نوع ریسک درست استفاده کنند و از تبعات منفی آن جلوگیری کنند.
۷٫ ریسک مالی
ریسک مالی به عنوان یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی، به موقعیتی اطلاق میشود که افراد یا شرکتها ممکن است درآمد و یا سرمایههای خود را از دست بدهند. این نوع ریسک بیشتر به شرایط اقتصادی، مالی و سیاستی مربوط میشود و برای افراد و شرکتها میتواند منجر به زیان مالی و یا از دست دادن سرمایه شود. یکی از مثالهای رایج ریسک مالی، ریسک نرخ ارز است.
زمانی که یک شرکت یا فرد دارای سرمایهگذاری در یک کشور خارجی است، تغییرات در نرخ ارز میتواند منجر به زیان مالی برای آنها شود. به عنوان مثال، اگر یک شرکت آمریکایی دارای سرمایهگذاری در ژاپن باشد و ارزش یِن کاهش یابد، این تغییر میتواند به زیان مالی برای شرکت منتهی شود. یک مثال دیگر از ریسک مالی، ریسک سرمایهگذاری در بازار سهام است. زمانی که یک فرد یا شرکت تصمیم میگیرد در بازار سهام سرمایهگذاری کند، ممکن است با تغییرات ناگهانی در ارزش سهام مواجه شود که منجر به زیان مالی برای آنها شود.
به عنوان مثال، اگر یک فرد سرمایهگذار تصمیم بگیرد سهام یک شرکت فناوری را خریداری کند و بعداً ارزش این سهام کاهش یابد به دلیل اعلام یک مشکل فنی در محصولات آن شرکت، این تغییر میتواند به زیان مالی برای فرد منجر شود. در هر دو مثال، ریسک مالی میتواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم منجر به زیان مالی برای افراد یا شرکت ها شود. این ریسکها ممکن است به دلیل عوامل خارجی مانند تغییرات در بازار، تحولات سیاسی یا اقتصادی، تغییرات در صنعت یا فناوری، یا حتی خطاهای انسانی رخ دهد.
برای کاهش ریسک مالی، افراد و شرکت ها میتوانند از استراتژیهای مختلفی استفاده کنند، از جمله تنوع در سرمایه گذاری ها، استفاده از ابزارها و محصولات مالی متنوع، استفاده از بیمه های مختلف مانند بیمه سرمایه گذاری و استفاده از تحلیل های مالی و اقتصادی برای پیشبینی و مدیریت ریسک. همچنین، افراد و شرکت ها می توانند از مشاوران مالی و حسابداران حرفهای کمک بگیرند تا بهترین راهحلها را برای کاهش ریسک مالی خود پیدا کنند. در نهایت، مدیریت ریسک مالی یک فرایند پیچیده است که نیازمند توجه، تحلیل و برنامهریزی دقیق است.
۸٫ ریسک سیستمی
ریسک سیستمی یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی است که به وقوع پیوستن یک حادثه ناخواسته در یک بخش از بازار مالی منجر به وقوع آن در بخشهای دیگر بازار میشود. به عبارت دیگر، ریسک سیستمی به وقوع پیوستن یک حادثه ناخواسته در یک بخش از بازار مالی منجر به تأثیرگذاری بر سایر بخشهای بازار میشود. یکی از مثالهای ریسک سیستمی، بحران مالی سال ۲۰۰۸ است. این بحران که به عنوان بحران اقتصادی و مالی جهانی مشهور است، ابتدا از بخش مسکن آمریکا آغاز شد و سپس به سرعت به سایر بخشهای بازار مالی جهانی گسترش یافت. این حادثه ناخواسته باعث فروپاشی بانکها، کاهش ارزش اوراق بهادار و کاهش رشد اقتصادی در سراسر جهان شد.
حتما بخوانید : سرمایه گذاری کم ریسک در ایران
یک مثال دیگر از ریسک سیستمی، بحران اعتباری در جهان است. در حالی که این بحران ابتدا از بخش بانکی و مالی آغاز شد، اما به سرعت به بخشهای دیگر از اقتصاد جهانی گسترش یافت. این حادثه ناخواسته باعث افزایش نرخ بیکاری، کاهش رشد اقتصادی و نوسانات شدید در بازارهای مالی شد. این مثالها نشان میدهند که ریسک سیستمی یکی از اهمیت بالاترین انواع ریسک در بازارهای مالی است و نشانهای از تأثیرگذاری یک حادثه ناخواسته در یک بخش از بازار بر بخشهای دیگر است. بنابراین، مدیریت و کنترل این نوع ریسک از اهمیت بالایی برخوردار است و نیازمند برنامهریزی و سیاستگذاری دقیق است.
۹٫ ریسک طبیعی
ریسک طبیعی به عنوان یکی از انواع ریسک های بازارهای مالی، به همهی انواع ریسک هایی اطلاق می شود که از طریق عوامل طبیعی و اتفاقات طبیعی ایجاد میشود. این انواع ریسک شامل زمین لرزه، سیل، سوانح طبیعی، بحران های زیست محیطی، بیماری ها و … است. بهعنوان مثال، یک شرکت بیمه که بیمه ساختمان ها را تحت پوشش خود دارد، ممکن است با خسارت های زیادی روبرو شود اگر یک زمین لرزه اتفاق بیفتد و ساختمان های بسیاری را تخریب کند. این ریسک طبیعی ناشی از وقوع یک اتفاق طبیعی است و می تواند برای شرکت بیمه و مشتریانش آسیب های جدی به همراه داشته باشد.
در بازار مالی، ریسک طبیعی میتواند تأثیرات جدی بر روی سرمایهگذاریها و ارزش داراییها داشته باشد. بهعنوان مثال، اگر یک شرکت معدنی در منطقهای با فعالیتهای زیاد در حوزه استخراج مواد معدنی فعالیت داشته باشد و در همان منطقه خطر زمینلرزه وجود داشته باشد، احتمال اینکه این شرکت با خسارتهای جدی مواجه شود بسیار بالا خواهد بود. این امر میتواند منجر به افت قیمت سهام شرکت و افت ارزش سرمایهگذاریها شود. به همین دلیل، شناخت و مدیریت ریسکهای طبیعی در بازارهای مالی بسیار اهمیت دارد و سرمایهگذاران و شرکتها باید برنامههای مناسبی برای کاهش این نوع ریسکها داشته باشند
۱۰٫ ریسک فناوری
ریسک فناوری به عنوان یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی، به هرگونه خطری که به دلیل استفاده از فناوریهای پیشرفته در فعالیتهای مالی و سرمایه گذاری وجود دارد، اطلاق میشود. این نوع ریسک ممکن است ناشی از وقوع حوادث فنی نظیر سرقت اطلاعات، حملات سایبری، خرابی سیستم های رایانهای و یا نقض امنیت دادهها باشد.
برای مثال، یک شرکت فناوری ممکن است با ریسکهایی نظیر نفوذ هکرها به سیستمهای خود، نفوذ به داده های محرمانه مشتریان یا حتی سرقت فناوریهای مهم روبرو شود که این امر میتواند منجر به ضررهای مالی و اعتباری بسیار جدی برای شرکت شود. علاوه بر این، ریسک فناوری ممکن است ناشی از عدم توانایی شرکتها در استفاده بهینه از فناوریهای جدید و نوآوریهای مورد نیاز برای رقابت در بازارهای مالی باشد.
به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است به دلیل عدم دسترسی به تکنولوژیهای مدرن و نوآوریها، از رقابت در بازار محروم شود و در نتیجه با خسارتهای مالی و اقتصادی مواجه شود. در این زمینه، این ریسک نشاندهنده اهمیت استفاده از فناوریهای جدید و نوآوریها برای توسعه و رشد شرکتها در بازارهای مالی است و نشاندهنده اهمیت مدیریت این ریسک برای حفظ پایداری و رشد سرمایهگذاریها و شرکتها در این بازارها میباشد.
۱۱٫ ریسک قانونی
ریسک قانونی به عنوان یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی کامل، به مواردی اشاره دارد که ممکن است از نظر قانونی برای یک شرکت یا سرمایه گذار عواقب منفی داشته باشد. این نوع از ریسک ممکن است از نظر قوانین مالی، مالیاتی، محیطی یا حقوقی به وجود بیاید. برای مثال، یک شرکتی که در کشوری فعالیت میکند که قوانین محیطی بسیار سخت گیرانه دارد، ممکن است با ریسک قانونی مواجه شود.
حتما بخوانید : نسبت ریسک به ریوارد – منظور از نسبت ریسک به سود چیست؟
اگر این شرکت نتواند تمامی مقررات محیطی را رعایت کند، ممکن است با جریمههای قانونی و حتی تعلیق فعالیت مواجه شود که به طور مستقیم میتواند به سقوط مالی شرکت منجر شود. همچنین، ریسک قانونی میتواند به عنوان یک موضوع مهم در بازارهای مالی بینالمللی مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال، تحریمهای بینالمللی میتواند برای شرکتها و سرمایه گذارانی که در کشورهای تحت تحریم فعالیت میکنند، ریسک قانونی ایجاد کند.
این تحریمها ممکن است منجر به تعلیق یا لغو قراردادهای بینالمللی، مسدود شدن داراییها یا حتی جریمههای مالی شود که برای سرمایه گذاران و شرکتها از نظر قانونی بسیار خطرناک است. بنابراین، ریسک قانونی به عنوان یکی از عوامل مهم در تصمیمگیریهای سرمایه گذاری بینالمللی مورد توجه قرار میگیرد و تأثیر چشمگیری بر روند تصمیمگیری و عملکرد مالی دارد.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب با ۱۱ مورد از انواع ریسک در بازارهای مالی آشنا شدیم.
همچنین اگر دوست برای یادگیری مهارت های پولساز اقدام کنید، این مطلب مناسب ترین گزینه برای راهنمایی رایگان شماست؛
حال که دیگر با انواع ریسک در بازارهای مالی آشنا هستید، فکر می کنید کدامیک برای شما در روند سرمایه گذاری و کسب سود مهم تر است؟ (تجربه های خود را لطفا با ما و سایر مخاطبان کد بورسی به اشتراک بگذارید)
دیدگاه
نظر بدهید