در آموزش بورس, بورس, سرمایه گذاری, کاربردی بورس کالای ایران چیست | صفر تا صد بورس کالا
بازار مالی انواع مختلفی دارد، مانند بورس سهام و اوراق بهادار ، بورس آتی کالا ، بورس کالای ایران ، بورس انرژی و اخیرا بورس مسکن. بورس ایران نیز شامل بورس هایی است که نام برده شد. شرایط معامله در هر بورس متفاوت است و طبق ضوابط و شرایط آن بازار مشخص می شود. آگاهی از شرایط بازارهای مختلف به سرمایه گذاران بورسی کمک می کند که بتوانند به راحتی از مزایای معامله در بورس بهره مند شوند. بورس کالای ایران هم ضوابط خاص خود را دارد که قصد داریم در این مطلب آموزشی جامع، صفر تا صد بورس کالای ایران را بررسی کنیم و ببینیم که بورس کالا چیست و به چه صورت کار می کند و سرمایه گذاری در آن چه مزایا و محدودیت هایی دارد، پس به هیچ عنوان این مطلب رو از دست ندهید.
بورس کالای ایران
بازار سرمایه به چهار دسته بازار بورس، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود. بورس کالا مانند بورس، فرابورس و بورس انرژی، متشکل و سازمان یافته است و در آن کالاهای معینی خرید و فروش می شوند. بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر سال ۸۵ با ترکیب بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. در این بازار تعداد زیادی عرضه‌کننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به خرید و فروش می نمایند.
جهت ثبت نام سریع خودرو در بورس کالا، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
تولیدکنندگان می توانند با استفاده از ابزارهای داد و ستد در بورس، در برابر نوسانات قیمت ایمن شوند. بازرگانان نیز قادرند با همین روش با اطمینان خاطر بیشتری از قیمت های آتی برای صادرات و واردات محصولات موردنظر خود تصمیم گیری کنند. شایان ذکر است به این منظور که بتوانید در این بازار به فعالیت بپردازید، باید کد دریافت نمایید. این کد با کد بورسی فرق می کند. این مرحله فقط برای یک بار صورت می پذیرد و ضرورت دارد هر خریداری در بورس کالا، از طریق کارگزار خود اقدام به دریافت کد بورس کالا کند.
بورس کالا چیست؟
بورس کالا بازار هدفمندی است که در راستای رفع کاستی های بازارهای سنتی به وجود آمده است و با هدف تسهیل و توسعه مبادلات کالایی در بازارهای مالی پیشرفته، در حال فعالیت است. بازار بورس کالا با هدف رفع کاستی های بازار سنتی برای توسعه مبادلات کالایی و اضافه کردن کاربردهای بیشتر جهت ایجاد بستری جامع ایجاد شده است. بورس کالا یکی از ۵ بورس فعال در ایران است. در سال ۱۳۸۲ شورای عالی بورس اقدام به راه‌اندازی و گسترش بورس های کالایی در ایران کرد.
حتما بخوانید : عرضه خودروهای وارداتی در بورس
بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با ترکیب بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و بعد از پذیره نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار شروع کرد.
چنانچه بخواهیم یک تعریف ساده از بورس کالا بیان کنیم، باید گفت که بورس کالا فضایی است برای مجموعه ای از عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان که برای خرید و فروش کالای خاصی به اشکال گوناگون با توجه به ماهیت کالا به آن بازار وارد می شوند. همچنین یکی دیگر از قابلیت های این بازار که می توان به این تعریف اضافه کرد، قانونمند بودن این بازار به حساب می آید. شاید اگر هدف این بازار را به این تعریف اضافه کنیم، تعریف ما از بازار بورس کالا کامل تر گردد.
چه افرادی به بورس کالا مراجعه می کنند؟
- گروه اول افرادی هستند كه قصد دارند از ريسک نوسان كاذب قيمت ها در امان باشند. در حقیقت بورس های كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف كنندگان عمده در بازار شناخته می شود.
- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت بهره می برند و سود خود را حداكثر می كنند. در بورس های كالا، اين گروه با نام سوداگران معروف شده اند.
شیوه انجام داد و ستد در بورس کالا
داد و ستد کالاها در بورس کالای ایران طی مراحل زیر صورت می پذیرد :
۱) انتخاب کارگزار؛ از آنجایی که تمام بورس های دنیا، کارگزار محور هستند، بنابراین در هیچ بورسی امکان معامله مستقل برای معامله گران وجود ندارد و حتما باید هر گونه خرید یا فروش از طریق یک کارگزار، انجام شود و از همین روی نخستین گام هر معامله گر در بورس انتخاب کارگزار خواهد بود.
۲) تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار همراه با پیشنهاد قیمت
۳) واریز حداقل سپرده مورد نیاز معامله به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
۴) انتقال سفارش مشتری به تالار معاملات به وسیله کارگزار
۵) شرکت در حراج به وسیله کارگزار و انجام معامله در تالار
۶) واریز باقیمانده وجه معامله پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
۷) تسویه اسنادی معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملاتی
۸) تسویه مالی معاملات در اتاق پایاپای
۹) نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزینه ها به حساب معامله گران به وسیله حساب بانکی
اهداف اصلی ایجاد بورس کالا
- کشف قیمت کالاها به شکل رقابتی
- کاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک
- قابلیت انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب
- ایجاد بازاری منسجم و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی کالا
- حذف واسطه‌گری در معاملات و خریدوفروش مستقیم میان فروشنده و خریدار
- سامان دهی بازار کالاهای خاص مانند محصولات فلزی کشاورزی، انرژی و پتروشیمی
نحوه انجام معاملات در بورس کالا
- در نخستین گام متقاضی می بایست درخواست خرید و یا فروش را به کارگزار اعلام کند و سپس کارگزار سفارش متقاضی را در تالار معاملات قرار دهد.
- در گام دوم، سفارش متقاضی در تالار معاملات بورس کالا ثبت شود و به روش حراج آماده معامله خواهد بود.
- در قدم سوم و بعد از ثبت سفارش، داد و ستد شروع می شود، سپس گزارش نهایی که شامل وضعیت سپرده های لازم، کارمزد معامله و تسویه روزانه است برای کارگزار ارسال می گردد.
- در نهایت و در قدم چهارم اتاق پایاپای، حساب های خود را با همه کارگزاری ها، تسویه کرده و متقابلا کارگزار هم حساب خود را با متقاضی تسویه می کند و در انتها آگهی انجام معامله برای متقاضی ارسال می شود.
شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
در انعقاد هر کدام از قراردادها موارد زیر باید به صورت دقیق مشخص گردد؛
- واحد پول
- تاریخ تحویل
- انبار یا محل تحویل
- استاندارد و ابعاد کالا
- مقدار کالای مورد معامله
- استاندارد تحویل و نوع بسته‌بندی
- واحد اندازه‌گیری کالای مورد معامله
- زمان معامله شامل روز و ساعت معامله
- مشخصات دقیق کالا و نوع قرارداد مورد معامله
انواع قراردادها در بورس کالای ایران
قرارداد نقدی : در این نوع قرارداد، پرداخت بها و تحویل کالا در زمان معامله صورت می پذیرد.
قرارداد سلف : قراردادی است که طبق آن، بهای آن هنگام معامله و تحویل کالا در زمان معینی در آینده انجام خواهد شد.
قرارداد نسیه : در این قرارداد، کالا در زمان معامله تحویل داده می شود، اما بهای آن در سررسید پرداخت خواهد شد.
قرارداد اختیار معامله : قرارداد اختیار معامله قراردادی است که در آن یک طرف، اختیار خرید و یا فروش کالایی را از طرف دیگر خریداری می کند. قرارداد اختیار معامله به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم بندی می شود. در هر کدام از این دو نوع قرارداد، دو طرف خریدار و فروشنده با یکدیگر وارد داد و ستد خواهند شد.
حتما بخوانید : حساب وکالتی در بورس کالا چیست؟
قرارداد آتی : قراردادی است که در آن، فروشنده متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الآن تعیین می کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند. اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین را به هر یک از طرفین پرداخت کند. در نهایت در سررسید بهای کالا تسویه خواهد شد.
قرارداد سلف استاندارد : قراردادی است که طبق آن عرضه کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد می فروشد تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم نماید. خریدار می تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد ۲ و ۳ دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به‌اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده می شود.
گواهی سپرده کالایی : طبق مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که به وسیله انبارهای مورد تائید بورس صادر می شود.
صندوق های کالایی : صندوق کالایی قابل معامله یکی از ابزارهای مالی نوین است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می دهد که به جای خرید و نگهداری کالای موردنظر و تحمل هزینه های حمل و نقل، انبارداری و خسارت های احتمالی آن، اوراق این صندوق ها را بخرند. با خرید این اوراق، سرمایه گذار در عین داشتن مالکیت کالای موردنظر، مسئولیت نگهداری ازآن کالا را بر عهده نخواهد داشت.
زمینه های فعالیت بورس کالای ایران
- معاملات مشتقه
- کالاهای بازار فرعی
- محصولات کشاورزی
- محصولات شیمیایی و پتروشیمی
- محصولات صنعتی، معدنی و کانی های فلزی
مزایای سرمایه گذاری در بورس کالای ایران
- معافیت های معاملاتی برای انجام معامله
- حذف واسطه اضافی در راستای انجام معاملات
- شفافیت قیمت ها و خرید و فروش در بازار بورس کالا
- کشف قیمت کالا متاثر از روند عرضه تقاضا و نه به صلاحدید فروشنده
- اعتماد سازی مناسب به منظور انتقال سرمایه غیر فعال به بورس کالا
- عدم نگرانی از روند انجام فرآیند معاملاتی به دلیل نظارت کامل اتاق پایاپای
- سرعت بسیار بالای انجام معاملات در بورس کالا با استفاده از قوانین مزایده و مناقصه
- فراهم آمدن فضایی امن و مناسب برای خرید و فروش مستقیم میان خریدار و فروشنده
- اصالت کالاهای در حال معامله و همینطور فروشندگان احراز هویت شده و فعال در بورس کالا
- اطلاعات فروشنده و خریدار در معرض دید همگان قرار دارد و امکان تقلب بسیار پایین آمده است
- حرکت به سمت فرهنگسازی مناسب جهت انجام معاملات کالاهای فیزیکی در بازارهای الکترونیکی
- ارائه خدمات با نهایت شفافیت و صداقت در فرآیند انجام معامله، عدم دست کاری قیمت و یا ایجاد معاملات صوری
- جبران کردن خسارت های مربوط به کالای معامله شده، به وسیله اتاق پایاپای و عدم نیاز به مراجعه به دعاوی قضایی
محدودیت های سرمایه گذاری در بورس کالای ایران
- حجم خرید از میزان مشخصی نباید کم تر باشد
- این بازار برای افرادی که به دنبال فرار مالیاتی هستند مناسب نخواهد بود
- برخی کالاها در بورس کالا به صورت سبد عرضه می شود و امکان انتخاب برای خریدار وجود ندارد
- عرضه ها به صورت دائم صورت می پذیرد و در صورت وقفه، عرضه کننده از بورس کالا اخراج خواهد شد
نتیجه گیری و کلام پایانی
همه داد و ستدها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد انجام می گیرد. به طور کلی، قراردادهای نقدی، سلف، نسیه، آتی، اختیار معامله، صلح و معاوضه برای خرید و فروش کالا وجود دارد. در این مطلب به صورت خلاصه به ماهیت کلی بازار بورس کالا در ایران پرداختیم، همین طور انواع و فرآیند معاملات در آن را بررسی کردیم و در نهایت مزایا و معایت سرمایه گذاری در بازار بورس کالای ایران را بر شمردیم. دیدگاه شما در رابطه با بازار بورس کالا چیست؟ از شما دعوت می کنیم تا اگر تجربه ای از حضور در این بازار دارید، آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و سایر خوانندگان سایت کد بورسی در میان بگذارید.
اگر دوست دارید یاد بگیرید عرضه خودرو در بورس کالا چگونه است همین الان این مقاله را مطالعه فرمایید.
دیدگاه
نظر بدهید