مطالعه ی فرآیندهای ذهنی و رفتار در شرایط مختلف، این فرآیندها در زمینه ی معاملات بازار باعث به وجود آمدن احساسات، انگیزه ها و گاهی طمع و یا امیدواری می شوند؛ به طور مثال: نگه داشتن یک سهم برای مدت زمان بسیار طولانی، در واقع نشان دهنده ی این است که فرد می خواهد از بروز زیان اجتناب کند.
در مورد معامله، می توان فردی را که مواجه با یک روند کاهشی که هنوز هم قیمت آن در حال پایین رفتن است را در نظر بگیریم؛ این فرد سهم خود را به خاطر تنفر از ضرر وزیان نگاه می دارد به این امید که این سهم به سمت بالا باز خواهد گشت زیان ضرر بیشتری متحمل می شود.
گاهی اوقات هم مفهوم اجتناب از زیان، باعث می شود که فرد همینکه می بیند مقدار کمی سود عایدش می شود، سهام خود را می فروشد؛ حتی گاهی اوقات افراد رفتارهای غیر منطقی دیگری را نیز از خود بروز می دهند؛ مثلاٌ موفقیتها را به مهارت خود و شکستها را به بدشانسی نسبت می دهند.
موارد ذکر شده تنها اندکی از موردهایی هستند که معامله گران به دلیل عدم برخورداری از مهارتهای روانشناختی مناسب از خود نشان می دهند و به زیانهای بیشتری دامن می زنند.در حقیقت در بازار سرمایه گذاری و معاملات، کنترل احساسات و درک معنای واقعی و عمیق روانشناختی معاملات، تفاوت میان موفقیت و شکست خواهد بود.

روانشناسی بازار چیست و کاربرد آن در معاملات چگونه است؟

همان گونه که بازار های مالی از جمله بازار بورس تهران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود آوری باشند، به همان اندازه  نیز می تواند باعث از بین رفتن سرمایه و ضرر در مدتی کوتاه بشوند. به همین دلیل روانشناسی بازار بورس و سایر بازارهای مالی و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازارها به حساب می آید. این که شما بتوانید در‌ کنار تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، تشخیص بدهید که چه زمانی مناسب ورود به بازار بورس یا سهم مورد نظرتان است؟ چه زمانی پول هوشمند به سمت سهم یا صنعتی خاص روانه میشود؟ تشخیص اینکه چه زمانی پولها در بازار های موازی مانند طلا، ارز یا مسکن خارج و به سمت بازار بورس هدایت میشوند؟ و امثال این موارد مربوط به روانشناسی بازار بورس خواهند شد.

پس مخاطب ما در این مقاله افرادی هستند که در بازار‌ بورس به دنبال ساختن سود بیشتر و به دنبال پیش بینی های دقیق تر در بورس هستند و به طور کلان تری از تحلیل تکنیکال و بنیادی به بازار سرمایه توجه میکنند.

عوامل موثر برای سرمایه گذار در بازار سرمایه

۱-تسلط به تحلیل بنیادی

۲- تسلط به تحلیل تکنیکال

۳-شناخت رفتار معامله گران و روانشناسی بازار بورس

۴-تجربه فردی

۵- تاثیر خبرهای خوب و بد

۶- نداشتن عصب بی جا

۷- داشتن تفکر و دید مثبت

۸-نداشتن ترس از جا ماندن از سود

نقش نظم و انضباط در فرآیند معامله گری:

در این زمینه نباید فراموش کردکه فرد معامله گرباید در خود، نظم وانضباطی ایجاد نماید؛ که همانا داشتن اعتماد به نفس است؛ و به این منظور فرد معامله گر برای اینکه موفق باشد لازم است همیشه در حال آموختن و یادگیری باشدو مهارتهای تصمیم گیری را در خود پرورش دهد تا اینکه بعد از مدتی این ویژگیها برایش درونی شود و بتواند تصمیمات درست را از نادرست تشخیص دهد.
واقعیت این است که بسیاری از افراد تازه کار با کنترل نکردن احساسات خود بیشتر پول خود را در سال اول از دست می دهند و از بازار کناره می گیرند، در حالیکه اگر با آموزشهای صحیح و به جا کارشان را ادامه دهند برایشان موفقیت نزدیک خواهد بود.

معامله گر خوب و معامله گر بد چه ویژگیهایی دارند؟

تفاوت افراد در انجام معاملات به وجود تفاوت در روانشناسی معاملات در آنها برمی گردد؛ مثلاٌ دو فرد را در نظر بگیریدکه بسیار به هم شبیه هستند (به فرض دوقلو هستند ) ولی میان آنها تفاوتهای شناختی وجود دارد و شیوه ی تفکر آنها متفاوت است؛ یکی از این دو، ممکن است بیش از اندازه حریص یا ترسو باشد این فرد مسلماٌ نمی تواند معاملات پرسودی را برای خودش رقم بزند و فرد دیگر تعهد محکم به پیروی از استراتژی خود داشته باشد و در نتیجه در معاملاتش موفق تر عمل خواهد کرد.
۱-معامله گر خوب:
فردی است که به روشهای آزموده شده و از قبل استفاده شده احترام بگذارد و به آنها پایبندی کامل داشته باشد و ضمناٌ به طور مرتب مطالعه کرده و با روشهای نوین وتازه آشنا شود.
۲-معامله گر بد:
فردی احساساتی است که به احساساتش اجازه می دهد برایش تصمیم بگیرند و خودش با تکیه بر تجربیاتش نمی تواند تصمیما ت درست را در یابد؛ معمولاٌ اتخاذ روش احساساتی منجر به انجام ناپایدار و ناهمخوان معاملات شده و نهایتاٌ به شکست می انجامد.
نکته: توانایی روانشناختی، بدون تردید مهمترین و اصلی ترین عاملی است که فرد بدون آن اطلاعات نمی تواند معامله گر موفقی باشد.

توصیه های مهم وارن بافت برای سرمایه گذاران مبتدی و تازه کار:
حتماٌ تاکنون نام وارن بافت را شنیده اید؛ او هم اکنون سومین فرد ثروتمند جهان است؛ او می گوید من به عنوان سرمایه دار با افراد با تجربه ملاقات می کنم و در پایان ملاقات، من دارای تجربه می شوم و او دارای سرمایه (بنابراین می توان گفت تجربه در کار سرمایه گذاری یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت در این کار است ) و هر جا صحبت از سرمایه و سرمایه گذاری می شود، نام او به عنوان بزرگترین سرمایه گذاران دنیا خودنمایی می کند.

حالا ۸ توصیه کلیدی وارن بافت برای افرادی که تازه وارد کار سرمایه گذاری شده اند:

۱-در سرمایه گذاریها، زیاد از حد تنوع به خرج ندهید؛ برخلاف برخی از سرمایه گذاران، که تنوع را در سرمایه گذاری مفید می دانند؛ وارن بافت این کار را اشتباه می داند و به عقیده ی او تنوع بخشی در سرمایه گذاریها،کار اشتباهی است که بعضی از سرمایه گذاران مبتدی به آن دچار می شوند زیرا که به نظر اوسرمایه گذار نمی تواند به میزان لازم روی شرکت های مختلف تمرکز داشته باشد و همین مورد احتمال ضرر را بیشتر می کند.
۲-در مرحله ی اول، روی استعداد خودتان سرمایه گذاری کنید: در این مورد وارن بافت معتقد است که تا جایی که امکان دارد حوزه ی مهارت های خودتان را گسترش دهید و همواره بکوشید توانا ییهای خود را افزایش دهید.
۳-به تصمیمات سرمایه گذاری خود شک نکنید: در این زمینه وارن بافت اعتراف می کند که این کار بسیار سخت است؛ اما برای موفق شدن باید شخص بر خود مسلط بوده و بتواند حرفهای دیگران را نادیده بگیرد و به تصمیم خود اعتماد کند، البته به شرط اینکه قبل از سرمایه گذاری اطلاعات کافی در مورد شرکت و تصمیماتش به دست آورد.
۴-هیچگاه در شرکتی که در میزان کارآیی آن شرکت اطلاعاتی ندارید سرمایه گذاری نکنید.
وارن بافت می گوید: اگر نتوانستید در عرض ۱۰ دقیقه بفهمید که شرکت چه می کند؛ هرگز در آن شرکت سرمایه گذاری نکنید و قبل از سرمایه گذاری و تصمیم نهایی، حتماٌبه میزان لازم تحقیق کنید.
۵-از صحت اخباری که دریافت می کنیداطمینان حاصل کنید: در ابتدا باید بدانیدکه تیترهای مجلات خبری، همیشه درست نیستند و شما باید بتوانیداخبار صحیح را از ناصحیح و کذب تشخیص دهید.
۶-شما با خرید سهام یک شرکت، صاحب بخشی از آن می شوید؛ بنابراین باید برای موفق شدن، تمام شرایط و جوانب شرکت را مطالعه و زیر نظر بگیرید.
۷-شکست را تجربه ای ارزشمند تلقی کنید: او معتقد است که خودش نیز اشتباهات و شکست های زیادی را تجربه کرده است و درسهای زیادی از آنها آموخته است، و همچنین می گوید: برای پیشرفت، به جای عقب نشینی بهتر است تجربه ی حاصل از آن را پشتوانه ی مسیر قرار داده و رو به جلو حرکت کنید.
وارن بافت توصیه می کند: تجربیاتتان را یادداشت کنید، تا در آینده نخواهید دوباره آنها را تجربه کنید.
۸-در سرمایه گذاری صبور باشید: از دیدگاه وارن بافت، اگر شما سهامی را کمتر از ارزش واقعیش خریده اید؛ به سود خواهید رسید و اگر در شرکتی که در حال رشد است سرمایه گذاری کرده اید، باید بیشتر صبور بوده و مطمئن باشید که با کمی صبر، سود بالایی برداشت خواهید کرد.
او معتقد است که سهام را باید چند ده سال نگه داشت و اگر کسانی هستند که در زمان کوتاه، سهامشان را معامله می کنند،مجبورند در نهایت، بیشتر سود خود را بابت کارمزد و مالیلت بپردازند.

سخن پایانی و نتیجه:
مشاهدات نشان داده که استفاده از تجارب افراد موفق در سرمایه گذاری می تواند بسیار مفید بوده و کمک بزرگی برای پیشرفت در کسب و کار باشد؛ و به همین علت است که همواره توصیه های وارن بافت مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته و می گیرد؛ توصیه هایی که کمک می کند از بروز برخی شکستها جلوگیری کنیم.