انواع سبد سهام در بورس رو میشناسی؟ همیشه شنیده ایم که می گویند سبد سهام یا همان پرتفوی سهامداری مناسب و بهینه ای بچینید تا سود مناسبی کسب کنید و ریسک سرمایه گذاریتان کاهش یابد ولی آیا همه افراد می دانند سبد سهام چیست و انواع سبد سهام در بورس کدام است؟ پیش آمده است که ببینید اکثریت سهام های بازار مثبت هستند ولی پرتفوی شما منفی است! در این شرایط یعنی شما سبد سهام مناسبی را برای خود در نظر نگرفته اید و میتوانید با شناخت انواع سبد سهام ، پرتفوی بورسی خود را بهینه تر بچینید تا در زمان صعود بازار بیشتر سود کنید و در روند های کاهشی بورس نیز سهام های پرتفوی شما با کاهش کم تری مواجه شوند.

انواع سبد سهام در بورس

میتوان گفت که در بازار بورس شاید به تعداد سهامداران و فعالان بورسی، روش و شکل متفاوت برای تشکیل سبد سهام وجود داشته باشد، ولی  کارشناسان و متخصصان تلاش کرده اند تا انواع سبد سهام را در قالب ۵ حالت کلی دسته بندی نمایند که در ادامه یک به یک آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. مدیریت پرتفو در معنی لغوی به انجام معامله‌ های بورسی با رعایت تمامی جوانب اقتصادی و سیاسی و استفاده از ابزار و روش‌ های تحلیل سهام را مدیریت پرتفوی گفته می شود.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و …  بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید. 

دریافت کد بورسیسریع و رایگان

شاید یکی از اصلی ترین وظیفه شرکت‌ ها، مدیریت دارایی و یا مدیریت پرتفوی است که به معنی تعیین نقطه ضعف و قوت، تهدیدها، فرصت‌ ها، رشد و … در مسیر افزایش سرمایه است. در نظر داشته باشید که به مجموع ارزش مالی و نقدی پرتفوی یک شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گفته می شود. چنانچه شما در سبد خود ۷ سهم داشته باشید، مجموع ارزش این سهم ها را ارزش سبد بورسی شما گفته می شود. ارزش پرتفوی شما مدام در حال تغییر است، به خاطر این که قیمت سهام سبد شما همیشه تغییر می کند و ثبات در آن ایجاد نخواهد شد.

۱) سبد دفاعی یا محتاطانه

به صورت معمول سبد دفاعی یا همان محتاطانه شامل سهم‌ هایی می شود که بتای چندان بالایی ندارند. این نوع سبد با نوسانات شدید بازار دچار هیجان نمی شود و به نوعی ایزوله است. سهام این نوع سبد، معمولا می بایست از وضعیت بنیادی قوی برخوردار بوده و مرتبط با شرکت‌ ها و گروه‌ هایی که هیجانات شدید بازار را دنبال می‌ کنند، نباشد. سهام یک سبد محتاطانه از شرکت‌ هایی خریده می شوند که محصول یا خدمات آن ها همیشه از یک تقاضای پیوسته و در یک محدوده نسبتا ثابت و مشخص در واحد زمان برخوردار باشد. سهام محتاطانه و دفاعی، در خلال تمام سیکل‌ های بازار می‌ توانند خود را از ضرر و زیان‌ های شدید و ضربه‌ های منفی بازار حفظ کنند.

از دیگر خصوصیات همچین سبدهایی دارا بودن سهم‌ هایی است که در اصطلاح غیرچرخه‌ ای هستند. در این نوع سهام، وضعیت اقتصادی کشور و مردم به تقاضای خرید محصولات یا خدمات شرکت مرتبط با سهم، تاثیری نمی‌ گذارد. شرکت در دوره‌ ای خاص رشد و در دوره‌ ای دیگر رکود ندارد و می‌ تواند حیات و سوددهی خودش را حتی در حالات آشفته اقتصادی حفظ نماید. نکته کلیدی در تشکیل این چنین سبدهایی، داشتن سهامی با P/E پایین نسبت به متوسط بازار و همچنین سهامی با بتای پایین است. سهام این سبد همان طور که در برابر افت شدید بازار مصون هستند، در روند رشد بازار هم نمی‌ توانند مطابق آهنگ رشد بازار رشد کنند، از همین روی سرمایه‌ گذاران جوان و به دنبال هیجان، یا سرمایه‌ گذارانی که افق سرمایه‌ گذاری کوتاه‌ مدت دارند برای تشکیل همچین سبدهایی اقدام نمی کنند.

۲) سبد تهاجمی

سبد تهاجمی شامل سهم‌ هایی با ریسک و در نتیجه بازده بالا است. جالب است بدانید که به این خاطر به این نوع تشکیل سبد، تهاجمی گفته می شود که سرمایه‌ گذار در این حالت تلاش می کند تا بازدهی بالاتری را نسبت به بازدهی میانگین بازار (شاخص کل بورس) کسب کند، از همین روی نیز حد بالایی از ریسک را متحمل می شود.

حتما بخوانید : نکات مهم در معاملات بورس که همه باید بلد باشند!

---

سهام این سبد معمولا از ضریب بتای بالا و در نتیجه اثر پذیری بیشتر از نوسانات بازار برخوردار می باشند، چرا که هر جقدر بتای سهم افزایش یابد، میزان اثر پذیری رفتار آن از رفتار و نوسانات بازار نیز افزایش خواهد یافت. شرکت‌ هایی که سهام آن ها خاصیت تهاجمی دارند، به صورت معمول در مرحله‌ های اولیه رشد خود قرار دارند. مدیریت بهینه ریسک در چنین سبدهایی به اضافه کنترل زیان‌ های احتمالی و همچنین شناسایی به موقع سودهای کسب شده، کلیدهای موفقیت است.

۳) سبد سوداگرانه

سبد سوداگرانه ریسک به مراتب بالاتری به همراه دارد. متخصصان توصیه می‌ کنند بیش از ۱۰ درصد از سرمایه قابل سرمایه‌ گذاری در چنین سبدی قرار نگیرد. این نوع سبد، بیشتر طبق شایعات مدیریت می‌ شود. هر چقدر تجربه افراد بیشتر باشد در گرداندن چنین سبدی موفق‌ تر خواهند بود. در ایران به چنین نوع سرمایه‌ گذاری، سفته بازی هم گفته می شود. در این نوع سبد، انتخاب یک سهم درست می‌ تواند سود زیادی را در زمان کوتاهی نصیب فرد نماید.

گزینه‌ های هدف این سبد، سهام نوسانی هستند. سهام نوسانی، به سهامی می گویند که به نسبت پتانسیل بازدهی مثبتی که دارند، از ریسک زیادی هم برخوردارند. کسانی که این نوع سهام را خریداری می کنند، بر این باورند که بدون انجام تحلیل‌ های آنچنانی به همراه در نظر گرفتن جزئیات، می‌ توان از افزایش قیمت سهام سود کسب کرد. همچنین این نوع از سرمایه‌ گذاری، نمی‌ تواند به صورت خاص در رده سرمایه‌ گذاری‌ های رسمی و با قاعده دیگر قرار گیرد.

۴) سبد مبتنی بر سود سهام

سبد مبتنی بر سود سهام که به آن سبد درآمدی نیز گفته می شود، همان طور که از اسمش مشخص است، به کسب بازدهی از طریق سود تقسیمی هر سهم متکی است. سهامداران به منظور تشکیل چنین سبدی می‌ توانند به دنبال سهامی بگردند که به‌ رغم افت زیادی که در قیمت داشته اند، همچنان دارای سیاست تقسیم سود به میزان خوب و بالایی باشند. این شرکت‌ ها نه تنها در عرصه ارائه خدمات فعالند، بلکه از سودسازی سرمایه نیز برخوردار می باشند که این سودسازی سرمایه می‌ تواند منجر به رشد قیمتی سهم آن ها نیز شود و سرمایه‌ گذار از محل فروش سهام خود در قیمت‌ های بالا نیز می‌ تواند سود شناسایی نماید.

حتما بخوانید : نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک در بورس

---

بدین منظور نسبتی که بیان‌ کننده میزان کارآیی این سبد است حاصل تقسیم سود سالانه به ازای هر سهم بر قیمت هر سهم است. در حقیقت با این نسبت فرد میزان درآمدی که به ازای هر یک تومان سرمایه‌ گذاری‌ خود از طریق سود تقسیمی سالانه کسب می کند را محاسبه می‌ کند. این مقدار سود تقسیمی در شرکت‌ ها، به نوع تجارت شرکت، جایگاه آن در بازار، درآمد‌ها و cash flow آن بستگی دارد. این نوع سبد بیشتر مورد تمایل سرمایه‌ گذاران ارزش محور است تا آن دسته سرمایه‌ گذارانی که برای رشد قیمتی سهم اهمیت بیشتری قائل هستند.

۵) سبد ترکیبی

سبد ترکیبی مخصوص به سهام نیست و اقلام دیگری نیز در آن حضور دارند. سبد ترکیبی که نام دیگر آن سبد هیبریدی است، در واقع ترکیبی از فعالیت اقتصادی در اوراق قرضه، بورس‌ های کالایی، املاک و مستغلات و حتی سرمایه‌ گذاری در زمینه هنر است. در این رویکرد انعطاف پذیری زیادی است.

یک روش معمول برای دریافت درآمد از چنین سبدهایی، خرید اوراق قرضه با سررسیدهای متفاوت از هم است. این سبد به صورت ترکیبی از مواردی که اشاره شد، تشکیل شده و نسبت‌ های تخصیص هر کدام در سبد تقریبا به صورت ثابت است. به صورت معمول اقلام تشکیل‌ دهنده چنین سبدی بهتر است همبستگی منفی نسبت به همدیگر داشته باشند.

حتما بخوانید : استراتژی مدیریت سبد سهام و راهکار جادویی مدیریت پرتفوی

---

تعریف همبستگی؛ اندازه احتمالی حرکت دو اوراق بهادار نسبت به هم را همبستگی می گویند. این نسبت یا ضریب، عددی بین ۱- و ۱+ است. لازم به ذکر است که ضریب همبستگی مثبت نشان دهنده این است که هر دو قیمت با هم نوسان می‌ کنند و جهت بالا یا پایین رفتن هر دو قیمت با هم یکسان و هم جهت است، از همین روی برای ضریب همبستگی منفی برعکس این حالت است، ولی ضریب همبستگی صفر بدین معناست که هیچ کدام از دو قیمت به همدیگر وابسته نیست و کاملا به صورت متفاوت از عملکرد یکدیگر عمل می‌ کنند.

نکات طلایی برای تشکیل سبد سهام مناسب

1. هیچ وقت تک سهم نشوید : مطمئنا در بازار بورس سهم‌ های بسیاری وجود دارند که در یک سال حتی چند هزار درصد رشد را تجربه کرده اند. این رویه بر اساس اصل تکرار تاریخ امکان دارد برای سایر سهام های مشابه نیز رخ دهد. با این وجود که سرمایه گذاران برای کسب چنین سودهایی روز شماری می کنند، اما این امکان وجود دارد که برعکس این قضیه رخ دهد و موجب ضرر و زیان سبد شود و به دلیل عدم تشکیل Portfolio و متنوع سازی، بخش عمده سرمایه خود را از دست بدهیم. پیشنهاد این است که یک یا دو سهم را خریداری کنند ولی این فرضیه اشتباه است باید سابقه نمادها را بررسی کنیم. اگر جزو معامله گران ریسک ‌پذیر هستید و قصد تک سهم شدن را دارید امکان از دست رفتن سرمایه شما به شدت بالاست!
2. وزن سرمایه به صورت مناسب توزیع شود : تصور کنید سبد سهامی متشکل از ۵ سهم را برای خود تشکیل داده اید و این در حالی است که ۸۰ درصد وزن سرمایه خود را در یک سهم سرمایه گذاری کرده اید. با این که مبحث مدیریت توزیع وزن سرمایه بحث کاملا تخصصی در دل مدیریت بورس است، ولی توزیع سرمایه باید به شکلی باشد که اصل تشکیل پرتفوی را دچار مشکل نکند. شاید ۵ الی ۱۵ درصد از وزن سرمایه را برای هر سهم تخصیص دهیم کار عاقلانه ای باشد. در هر شرایط بازار احساس کردید می بایست بخش زیاد سرمایه خود را به یک سهم تخصیص دهید، در نظر داشته باشید که دچار پدیده‌ ای به نام جهت‌ گیری تاییدی شده‌ اید و قصد دارید بازار را پیش‌ بینی نمایید.
3. در چند صنعت سرمایه گذاری کنیم : حتی با ایجاد آن و متنوع سازی نیز کار تمام نمی شود. چنانچه پرتفو خود را در یک صنعت ذخیره کرده باشیم در حقیقت تفاوت چندانی با تک سهم شدن ندارد. ایجاد Portfolio از یک صنعت خاص بسیار کار اشتباهی است. فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب کرده ایم. بنابراین چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق با رکود مواجه شود، احتمالاً تمامی سهم‌ ها افت قیمت خواهند داشت.

نتیجه گیری و کلام آخر

در انتها امیدوارم خوانندگان این مقاله بتوانند مطابق با سرمایه و روحیاتشان، انواع سبد سهام را شناخته باشید و بتوانید بهترین سبد سهام را متناسب با روحیات و شرایط خود انتخاب نمایید. تشکیل یک سبد سهام، نسبت به خرید یک شاخص بورسی کاملا فرق میکند و نیاز به تلاش و بررسی دقیق بازار دارد. بعد از تشکیل سبد سهام شخصی، شما می بایست همیشه سهام و اوراق و … موجود در آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید و تعادل سبد خود را همواره حفظ نمایید و آن را ارتقا دهید که این ثبات سرمایه‌ گذاری ایجاد شده باعث می شود تا کارمزدهای پرداختی شما به کارگزاری برای انجام معامله تا حدود زیادی کاهش یابد.

سرمایه‌ گذاری روی یک سهم یا هر چیز دیگری به مقدار خیلی زیاد یا خیلی کم، ریسک شما را افزایش خواهد داد، لذا همیشه حفظ تعادل و متنوع سازی را در دستور کار خود قرار دهید. هرچند به منظور تشکیل سبد سهام بهینه به تلاش و بررسی فراوانی نیاز دارید، ولی در عین حال داشتن یک پرتفوی مناسب، اعتماد به نفس معاملاتی شما را بسیار زیاد می کند و امکان مدیریت مالی بیشتری را برای شما به ارمغان می آورد.

همان طور که قول داده بودیم، انواع سبد سهام در بورس را به صورت کامل معرفی کردیم.

اگر به سرمایه گذاری در بورس علاقه دارید، مطلب بهترین زمان فروش سهام و نکات طلایی در تشخیص زمان مناسب فروش سهام را به هیچ وجه از دست ندهید.

از نظر بهترین سبد سهام در حال حاضر شامل کدام سهام هاست؟