تا به حال اصطلاح فروش تعهدی در بورس به گوشتان خورده است؟ می دانید فروش تعهدی در بورس به چه معناست؟ اگر نمی دانید اصلا مشکلی ندارد، چرا که در این مطلب قصد داریم همه چیز درباره فروش تعهدی سهم و نحوه خرید و فروش تعهدی در بورس را مورد بررسی قرار دهیم تا به صورت کامل و به زبانی ساده با مفهوم فروش تعهدی در بورس آشنایی پیدا کنید. بنابراین اگر دوست دارید بدانید فروش تعهدی در بورس چیست و کدام کارگزاری ها فروش تعهدی دارند با ادامه مطلب از کد بورسی همراه باشید.

فروش تعهدی در بورس

در مدل متعارف جهانی، رابطه بین فروشنده و مالک اوراق بهادار به صورت استقراض تعریف شده است، بدین شکل که فروشنده با قرض کردن اوراق بهادار از مالک و پرداخت بهره از پیش مشخص شده، به فروش اوراق بهادار در بازار و پیاده‌ سازی استراتژی معاملاتی خود اقدام می کند. به منظور انجام فروش تعهدی، متقاضی باید با مشاهده اطلاعات سهام موجود برای فروش تعهدی، در صورت وجود سهم مدنظر برای فروش اقدام کند. شایان ذکر است که در زمان فروش، متقاضی می بایست وجه تضمین اولیه معامله را در حساب خود نزد کارگزار پرداخته باشد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و …  بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید. 

دریافت کد بورسیسریع و رایگان

به منظور انجام معاملات فروش تعهدی، از طریق سامانه آنلاین سهام باید اقدام نمایید. افرادی که کد بورسی از کارگزاری مجاز دارا هستند، می توانند برای فروش تعهدی در کارگزاری مورد نظر اقدام نمایند. برای فعال شدن دسترسی افراد به فروش تعهدی، مالکان و متقاضیان می بایست قرارداد مربوط به فروش تعهدی را امضا نمایند و پس از امضای قرارداد، دسترسی فروش تعهدی برای متقاضیان از طریق سامانه آنلاین سهام فعال می شود. این را در خاطر داشته باشید که در این صورت به کد بورسی جدید برای انجام معاملات فروش تعهدی احتیاجی نخواهید داشت.

ساز و کار فروش تعهدی سهام چگونه است؟

فروش تعهدی بدین شکل کار می‌ کند که شما از فردی که سهام فملی را در اختیار دارد، سهم قرض می‌ گیرید و آن را بلافاصله در بازار و به قیمت روز می فروشید و در ادامه متعهد می‌ شوید که همان مقدار سهم را به اضافه نرخ بهره یا کارمزد استقراض‌ تان به قرض‌ دهنده برگردانید. برای مثال، این طور فرض کنید که قیمت هر سهم فملی در بازار سرمایه، امروز ۱۲۰۰ تومان باشد. پیش بینی شما این است که تا هفته آینده، قیمت هر سهم فملی به ۸۰۰ تومان خواهد رسید. شما از یک قرض‌ دهنده، ۱۰۰۰ سهم فملی را قرض می‌ کنید و آن را بلافاصله در بازار می فروشید.

حتما بخوانید : فروش تعهدی چیست و چه کاربردی دارد؟

---

در اینجا، فروش ۱۰۰۰ سهمِ ۱۲۰۰ تومانی، یک میلیون و دویست هزار تومان در اختیارتان قرار خواهد داد. یک هفته بعد، پیش‌ بینی شما درست از آب در می‌ آید و قیمت هر واحد از این سهم به ۸۰۰ تومان کاهش پیدا می کند. حالا شما ۱۰۰۰ سهمِ ۸۰۰ تومانی را از بازار خریداری می کنید که در مجموع ۸۰۰ هزار تومان برای‌ شما هزینه به همراه خواهد داشت و آن را به قرض‌ دهنده بر می گردانید.

جالب است بدانید که در این معامله، شما ۴۰۰ هزار تومان سود به دست آورده اید، البته به غیر از کارمزد معاملات و نرخ بهره‌ ای که به قرض‌ دهنده می پردازید، ولی این کار چه فایده‌ ای برای شما دارد؟ شما سهمی را که در اختیار نداشته اید ولی گمان می کردید با افت قیمت مواجه می شود را در بازار فروخته اید و بعد، همان سهم را در قیمت پایین‌ تر مجددا خریده اید و به قرض‌ دهنده پس داده‌ اید. در حقیقت شما از روند نزولی هم برای سوددهی خود ساخته اید.

 فرآیند انجام معاملات فروش تعهدی

1. متقاضی به وکالت از مالک و به نام مالک سهم را در بازار می فروشد.
2. متقاضی صبر می کند تا سهم کاهش قیمتی که از قبل پیش بینی کرده است را تجربه کند.
3. در ادامه متقاضی سهم را به وکالت از مالک و به نام مالک از بازار می خرد.
4. بعد از بازگرداندن سهم به مالک، اختلاف بین قیمت خرید و فروش به‌ عنوان سود متقاضی به وی تعلق خواهد داشت که البته کارمزد کارگزاری و بهره مالک اصلی سهم نیز باید از آن سود ناخالص کسر شود تا سود خالص شما در آن معامله مشخص شود.

نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید اینجاست که اگر پیش‌ بینی متقاضی، برای کاهش قیمت سهم درست از آب در نیاید و قیمت سهم در بازار افزایش پیدا کند، آنگاه متقاضی باید سهم را با قیمتی بالاتر از آن چیزی که به فروش رسانده است از بازار بخرد و به صاحب آن بازگرداند. در این شرایط متقاضی در این معامله متحمل زیان خواهد شد.

مهم ترین مزیت های معاملات فروش تعهدی چیست؟

1. اگر برای سهامی که مالک در اختیار متقاضیان قرار داده است، سود تقسیمی در نظر گرفته شود، مالک می‌ تواند به میزان این سود، از وجوه حاصل از فروش تعهدی، از حساب عملیاتی خود برداشت کند. در حقیقت در فروش تعهدی، مالک می‌ تواند سریع و راحت به سود تقسیمی سهام خود نیز دسترسی داشته باشد و فروش تعهدی مانعی برای این کار به حساب نمی آید.
2. افرادی که می خواهند سهام خود را برای بلندمدت نگهداری نمایند و سرمایه‌ خود را به‌ صورت سهم، راکد نگه دارند و می توانند با استفاده از قرارداد فروش تعهدی در بازه ای که قصد فروش سهم را ندارند، آن را در اختیار متقاضیان فروش تعهدی قرار دهند و سودی را از این طریق به دست آورند که در صورتی که تنها سهامداری می کردند، به دست نمی آوردند. متقاضیان، سهم قرض گرفته‌ شده را به وکالت از مالک در بازار می فروشند. وجوه حاصل از فروش سهام به حساب مالک واریز خواهد شد و مالک می‌ تواند این وجوه را به صورت سپرده بانکی یا خرید صندوق‌ های قابل معامله با درآمد ثابت، سرمایه گذاری کند.

اگر نتواند سهام مورد نظر را در زمان مشخص به مالک برگرداند، چه اتفاقی می افتد؟

چنانچه متقاضی به هر دلیلی قادر نباشد در زمان مشخص شده، سهام مالک را به آن برگرداند، در این شرایط در روز سررسید، فروش تعهدی تسویه نقدی خواهد شد و متقاضی باید جرائم مربوطه را به مالک بپردازد. با توجه به این که در شرایط بازار صعودی، متقاضی متحمل زیان می‌ شود، بنابراین متقاضیان به منظور ثبت درخواست فروش تعهدی، مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین باید در حساب عملیاتی خود نگه دارند تا در صورت عدم ایفای تعهد جرائم مربوطه از وجه تضمین متقاضی به مالک پرداخت گردد، پس به صورت کلی مشکل خاصی برای مالک اصلی پیش نخواهد آمد و این کار خطرات زیادی به همراه ندارد.

میزان ریسک سرمایه‌ گذاری در فروش استقراضی

با توجه به این‌ که عدد صفر حداقل قیمت یک سهم به حساب می آید و حداکثری برای رشد قیمت سهمی وجود ندارد و امکان دارد رشد سهمی ادامه‌ دار باشد، بنابراین ریسک این عمل به شدت بالاست و تنها معامله‌ گران حرفه‌ ای بازار این توانایی را دارند که از این روش در راستای کسب سود استفاده نمایند.

مشخصات قراردادهای معاملات فروش تعهدی در بورس

• نمادهای قابل فروش به صورت تعهدی به وسیله هیات مدیره بورس مشخص می شوند و بازار اطلاع‌ پیدا خواهد کرد.
• نوع سفارش‌ های فروش تعهدی به صورت انجام و ابطال و نوع سفارش‌‌ های خرید وکالتی به صورت روز یا انجام و ابطال است.
• سررسید قراردادهای فروش تعهدی با توجه به فراهم کردن امکان فعالیت متقاضیان با دید زمان میان‌ مدت و بلندمدت و احتمالا بیش از ۶۰ روز کاری خواهد بود. در نظر داشته باشید که تاریخ سررسید برای هر فرد از تاریخ انجام فروش تعهدی برای هر موقعیت قابل محاسبه خواهد بود.
• خسارت نکول : وقتی که مالک خواهان بازگرداندن سهام خود را به متقاضی اعلام کرده و همین طور در سررسید قرارداد، چنانچه به هر علتی غیر از توقف نماد، قرارداد فروش تعهدی به صورت نقدی تسویه شود، متقاضی می بایست خسارت نکول به مالک بپردازد. میزان خسارت به صورتی مشخص خواهد شد که متقاضی احتمالا بری خرید وکالتی اقدام نماید و در غیر این صورت، مالک بتواند با تحمل زیان کمتر، در روزهای معاملاتی بعدی برای خرید سهام از دست رفته اقدام کند.
• حداکثر موقعیت باز فروش در سطح نماد : در هر نمادی که به منظور انجام معاملات فروش تعهدی از طرف بورس مجاز اعلام شده است، میزان مشخصی از موقعیت‌ های باز فروش تعیین شده که انجام فروش تعهدی بیشتر از این میزان روی نماد مذکور قابل انجام نخواهد بود. این حجم به صورت درصدی از سهام شناور آزاد نماد مربوطه مشخص می شود.
• حداکثر موقعیت باز ایجاد شده در هر روز معاملاتی : در هر روز معاملاتی میزان مشخصی از معاملات هر نماد می‌ تواند به شکل تعهدی انجام گردد. این سقف مطابق با درصدی از میانگین حجم معاملات هر نماد در بازه زمانی مشخص تعیین خواهد شد.
• وجه تضمین اولیه : متقاضی در زمان ارسال سفارش فروش تعهدی بایستی به اندازه وجه تضمین اولیه به اضافه هزینه‌ های معاملاتی در حساب فروش تعهدی خود نقدینگی داشته باشد. وجه تضمین اولیه در حدود ۳۰ درصد ارزش سفارش و هزینه‌ های معاملاتی مشابه هزینه‌ های معاملات عادی در نظر گرفته شده است.
• دوره تنفس : مالک در دوره تنفس قادر نیست بازگرداندن سهام خود را از متقاضیانی که برای فروش سهام اقداک کرده اند درخواست کند، به همین خاطر سرمایه‌ گذاران به فروش قراردادهایی که دوره تنفس طولانی تری دارند تمایل به مراتب بیشتری دارند، چرا که در این قراردادها ریسک درخواست بازگرداندن سهام به وسیله مالک کم تر است و سرمایه‌ گذار می‌ تواند به استراتژی معاملاتی خود پایبند بماند و معاملات خود را در زمانی که مد نظرش از به اتمام برساند.

نحوه فعالیت مشتریان اعتباری برای انجام معاملات فروش تعهدی

به منظور انجام معاملات فروش تعهدی، حساب متقاضی نزد کارگزار از حساب معاملات عادی اوراق بهادار مجزا خواهد بود. متقاضی در زمان واریز وجوه به حساب خود نزد کارگزاری، می‌ تواند انتخاب کند که وجه واریزی در حساب عادی یا حساب فروش تعهدی در نظر گرفته شود. انتقال این وجوه میان حساب‌ ها و نیز برداشت آن در صورت وجود مانده مثبت قابل انجام است.

حتما بخوانید : بازار دو طرفه بورس – بازار دو سویه بورس به چه معناست؟

---

به همین خاطر مشتریان اعتباری قادرند بدون توجه به حساب معاملات عادی سهام خود، با واریز وجه به حساب فروش تعهدی، وجه تضمین مورد نیاز را برای انجام معاملات فروش تعهدی تامین کنند. تخصیص اعتبار از طرف شرکت کارگزاری به منظور تامین وجوه تضمین مجاز نخواهد بود. مشتریان اعتباری که می خواهند به عنوان مالک در سازوکار فروش تعهدی فعالیت کنند، می بایست بدهکاری ایشان به کارگزار کمتر از ۵۰ درصد حساب تضمین آن‌ ها باشد، وگرنه امکان انجام این نوع از معاملات برای آن ها وجود نخواهد داشت.

خلاصه مطلب و کلام پایانی

در این مقاله ابزار مالی فروش تعهدی را به شما عزیزان معرفی کردیم تا حتی زمانی که با بازار نزولی مواجه هستید، بتوانید سود لازم برای خود را محقق کنید. البته این را نیز باید در نظر داشته باشید که سرمایه گذاران در بازار بورس به علاوه ابزار فروش تعهدی، قادرند از ابزارهایی مانند معاملات مشتقه؛ آتی سبد سهام، اختیار معامله سهام نیز به منظور کسب سود در بازار نزولی بهره بگیرید. البته یکی از برتری های فروش تعهدی به نسبت مشتقات سهام این است که برای فروش تعهدی تحلیل سهم کفایت می کند و این در حالی است که در آتی شاخص یا اختیار معامله سهام، در کنار تحلیل سهم، تحلیل روی قیمت مشتقه ها انجام می شود و معاملات در بازار مشتقه انجام می شود.

همان طور که گفتیم معاملات فروش تعهدی، به وسیله سامانه آنلاین سهام انجام می شود. در حقیقت افرادی که کد بورسی از کارگزاری مجاز دریافت کرده اند، توانایی فروش تعهدی را خواهند داشت. لازم به ذکر است که به منظور فعال شدن دسترسی افراد به منظور فروش تعهدی، متقاضیان و مالکان باید قرارداد مربوط به فروش تعهدی را امضا نمایند. بعد از امضای قرارداد، دسترسی فروش تعهدی برای متقاضیان از طریق سامانه آنلاین سهام فعال می شود و در ادامه می توانند برای فروش تعهدی سهم های مورد نظر خود اقدام نمایند و دیگر برای انجام معاملات فروش تعهدی به کد بورسی جدیدی احتیاج نخواهند داشت.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، همه چیزی که لازم بود در مورد فروش تعهدی در بورس بدانید را بیان کردیم. 

اگر دوست دارید برای آشنایی با معاملات دو طرفه اقدام کنید، این مطلب شما را به بهترین شکل راهنمایی می کند.