نقش روانشناسی در بازارهای مالی بسیار پررنگ است، دکتر فان تارپ در مقاله ای می نویسد تقریبا هر سرمایه گذار موفقی را که می شناسم نشان می دهد که یک درس را به خوبی آموخته است و آن درس اینست که موفقیت در بازار از یک فرآیند کنترل درونی به وجود می آید و این موضوع بسیار مهم است، به دست آورذدن کنترل درونی یا دانستن نقش روانشناسی در بورس، ممکن است برای بعضی از سرمایه گذاران کار چنان سخت و پیچیده ای نباشد اما برای اکثریت مردم بسیار دشوار است.

در بورس، هر معامله گری سرنوشت خود را در دست دارد و هیچ سرمایه گذاری نمی تواند بدون درک درست این موضوع، یک فرد موفقی باشد.

روانشناسی در بازار بورس

توماس اس بولکووسکی می نویسد که یک ایمیل از یک معامله گر تازه کار دریافت کردم که در آن پرسیده بود: چرا من نمی توانم سهام خود را به موئقع بفروشم این شخص اگر می دید که قیمت سهمی را که خریده بالا رفته بلافاصله فکر می کرد قیمت به بیشترین نقطه ممکن رسیده و آن را بلافاصله می فروخت و اگر قیمت سهامی را که خریداری کرده بود پایین می رفت مانند آهویی که در جنگل و در معرض خطر قرار گرفته بی حرکت باقی می ماند و من پیشنهاد های زیر را به او دادم:

*از دستور توقف زیان استفاده کن

*از قوه تخیل خود استفاده کن ، تصور کن که این سهام متعلق به تو نیست فکر کن دوستت این سهام را خریداری کزده ، چه پیشنهادی به او خواهی داد خودت نیز همان کار را انجام بده

*تظاهر کن که حرفه ای هستی

چند نکته کلیدی: 

*روی تکنیک تمرکز کنید اگر شما بر اساس سیگنالها و برنامه های معاملاتی خود عمل کنید پول بیشتری کسب می کنید.

*برای معاملات خود هدف قیمتی و حد ضرر را در نظر داشته باشید و در صورتی که این حدود را از ابتدای کار برای خود تعیین کنید موفقتر عمل خواهید کرد.

*مثبت فکر کنید همیشه تصور کنید که معامله ای را که در حال شروع آن هستید به بهترین معامله سال برای شما تبدیل خواهد شد.

*هزینه انجام این کسب و کار را به خود یادآوری کنید.

*از جمله های مثبت خبری استفاده کنید، زیرا که این جمله ها مانند دارو برای روح شما عمل می کنند و جمله های مثبت را سه بار در روز تکرار کنید.

واقعیت های مهم که باید در نظر بگیرید: 

بیشتر افراد موفق در بازار با کنترل ریسک به موفقیت رسیده اند؛ کنترل ریسک به کنترل درونی بسیار زیادی نیازمند است بیشتر نوسان گیران موفق، میزان موفقیت در حدود ۳۵ تا ۵۰ درصد را در نظر می گیرند؛ آنها موفق هستند به این خاطر که حجم و تعداد معاملات موفقشان بیشتر از معاملات ناموفقشان است، بیشتر سرمایه گذاران محافظه کار موفق، برخلاف جهت بازار حرکت می کنند و دقیقا همان کاری را انجام می دهند که دیگران از انجام آن هراس دارند آنها صبور هستند و مایلند همیشه برای بهترین موقعیتها به اندازه کافی صبر کنند بنابراین همانطور که گفته شد موفقیت در سرمایه گذاری و معامله گری بیش از هر عامل دیگر نیاز به کنترل درونی دارد.

چگونه کنترل درونی را افزایش دهیم؟

برای اینکه کنترل درونی مان را افزایش دهیم به نظر می رسد باید به این سه عامل توجه ویژه ای داشته باشیم: روانشناسی، مدیریت پول، ایجاد و بهبود دائمی سیستم ؛ خیلی از افراد ایجاد سیستم را بیش از حد مورد تاٌکید قرار می دهند در حالیکه هر سه عامل مهم هستند، افراد موفقتر و آنهایی که ذهن پیچیده ای دارند باور دارند که هر سه عامل باید در کنار هم قرار گیرند ولی روانشناسی از جایگاه بالاتری برخوردار است.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

ثبت نام رایگانسرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال

روانشناسی بازار بورس اهمیت بسیار بالایی دارد و به افراد و اشخاص کمک می کند تا در موقع لازم بتوانند احساسات خود را کنترل کنند و اشنباهاتشان را به حداقل برسانند؛ در حقیقت می توان گفت که هدف اصلی روانشناسی در بورس، رسیدن به یک آرامش درونی برای کنترل احساسات و هیجانات در شرایط سخت است مثلاٌ نگه داشتن یک سهم برای مدت طولانی در پرتفوی به این معناست که فرد می خواهد از بروز زیان دوری کند.

کاربرد روانشناسی بازار بورس در معاملات

بازارهای مالی به همان میزان که می توانند موجب چند برابر شدن سرمایه و افزایش سودآوری شوند به همان اندازه می توانند پرخطر باشند و باعث از بین رفتن سرمایه افراد باشند بنابراین می توان گفت که روانشناسی بازار بورس و بازارهای مالی دیگر و شناخت رفتارهای سرمایه گذاران از عوامل اصلی برای موفقیت در این بازارها هستند باید افراد بتوانند در کنار تحلیلهای بنیادی و تکنیکال خود متوجه باشند که بهترین زمان برای ورود به بازار بورس یا سهم مورد نظر چه موقع است و اینکه چه زمانی پولها از بازارهای موازی مانند طلا، مسکن، ارز ، خارج شده و به سمت بازار بورس هدایت می شوند و یا اینکه چه زمانی پول هوشمند وارد سهم یا صنعت خاصی می شود که تشخیص تمامی این موارد با کمک رفتارشناسی و روانشناسی در بازار بورس امکانپذیر خواهد شد.

رفتار سرمایه گذاران : اگر از هر سرمایه گذاری سوال شود چه هدفی از سرمایه گذاری دارد بیشتر اوقات پاسخ ساده ای داده می شود و آن هم اینکه خواهان سود هستند، در درون هر یک از ما خواسته هایی وجود دارد که شاید همیشه آن را ابراز نمی کنیم و یا حتی ممکن است از وجود آن خواسته بی اطلاع باشیم و عدم اطلاع از این خواسته های نهفته در درون می تواند اغلب ما را به سمتی هدایت کند که خطاهای بسیاری را در سرمایه گذاری مرتکب شویم و هم از نظر احساسی و هم از نظر مالی ضربه ببینیم و این موضوع را نادیده بگیریم که سرمایه گذاری یک عمل دقیق و هوشیارانه است و یا ممکن است ریسک های معقول را نپذیریم و یا وارد معامله نشویم فقط به خاطر اینکه از فقیر شدن یا از دست دادن سرمایه می ترسیم خیلی مهم است که تمایلات پنهان دورن خودمان را بشناسیم تا بتوانیم از این طریق تصمیمات بهتر و هوشمندانه تری بگیریم.

یکی دیگر از مشکلات احساسی در بورس، وابستگی احساسی به یک سهم یا یک دارایی است مثلا اگر از پدر یا پدر بزرگمان مقداری سهم رسیده دوست داشته باشیم بدون توجه به روند سهم و وضع شرکت، آن سهم را نگهداری کنیم در حالیکه اگر واقع بین باشیم باید آن سهم را بررسی کرده و اگر ارزش نگه داشتن را دارد آن را نگه داریم و اگر روند مناسبی ندارد آنرا بفروشیم.

حتما بخوانید : روانشناسی بازار بورس | نکات طلایی روانشناختی معامله در بورس

---

احساساتی بودن شاید در زندگی و روابط شخصی شما ارزشمند باشد اما سرمایه گذاری متفاوت از اینهاست در سرمایه گذاری برای وجود هر دارایی در پرتفوی، شما باید یک دلیل قانع کننده داشته باشید و اگر یک دارایی، هدفی که مد نظر شماست را محقق نمی کند باید برای فروش آن تصمیم بگیرید.

رفتار تقلیدی: هر روزه هزاران سهام در بازار معاملات مورد معامله قرار می گیرد و سرمایه گذاران با انبوهی از پیشنهادات و نظرات از طرف کارگزاران، مجلات، سایتهای اینترنتی، تلویزیون و … روبرو می شوند بعضی از افراد فکر می کنند که آخرین پیشنهادات خرید که شنیده اند بهتر از همه است و در نتیجه اقدام به خرید و فروش و یا جایگزینی سهام می کنند همه ما باید بتوانیم با یادگیری روشهای علمی انتخاب سهام و با دقت زیاد در این زمینه، سرمایه گذاری بهتر و مطمئن تری را انجام دهیم بنابراین نباید به شایعات عکس العمل نشان داد و خرید و فروش بدون دلیل محکم پذیرفته نیست.

چگونه می توانیم متوجه شویم که یک سرمایه گذار احساساتی هستیم؟ 

سرمایه گذاران موفق با اهمیت ثبات احساسی در سرمایه گذاری به خوبی آشنا شده اند به این معنی که آنها تصمیمات خود را بر اساس اطلاعات تحلیل شده و مفید می گیرند نه با احساسات و هیجانات بی دلیل، حالا اگر شما این خصوصیات را دارید یک سرمایه گذار یا معامله گر احساسی هستید:

*وقتی سهمی کمی افت می کند بلافاصله آن را به فروش می رسانید : اگر شما سهمتان را به خاطر اینکه کمی ضرر کرده اید می فروشید شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

*متمرکز شدن شدید روی اخبار: درست است که باید اخبار بازار را پیگیری و رصد کنید ولی اگر شما تمام وقتتان را به خواندن اخبار و اطلاعات سهام مرتبط می گذارانید این رفتار سالم نیست و شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

*وقتی که شما به خاطر سودی که هنوز محقق نشده خوشحال هستید: سود تحقق یافته همان سودی است که از یک دارایی به دست می آید فقط اگر آنرا در قیمت و زمان مشخص بفروشید، اگر شما پس از خرید سهم، با شروع رشد قیمت فوراٌ احساس خوشحالی ” شدید ” دارید شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

*اندوهگین شدن به خاطر ضرر و زیانی که هنوز قطعی نشده: زیان تحقق نیافته، بر عکس سود تحقق یافته است اگر هر زمان که سهم شما از قیمت خریداری شده کمی کاهش یافت و شما احساس نومیدی و اندوه کردید، شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

*ترس از بررسی قیمت سهام: اگر متوجه شده اید که به احتمال قوی قیمت سهم شما کاهش یافته ولی از بررسی قیمت سهم خودتان ترس دارید چون نمی خواهید با حقیقت مواجه شوید در این صورت شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

*با هر خبر بد، ترس وجود شما را فرا میگیرد: باید اخبار و اطلاعات را به صورت واقع بینانه بررسی کنید و در راستای آن تصمیم درست بگیرید، اگر شما با شنیدن هر خبر بد رسیده از بازار، هراسان می شوید شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

*بررسی پشت سرهم قیمت سهام: بورس ذاتاٌ دارای نوسان است و هر سهم روزانه نوسانات بسیار دارد، اگر مرتبا با کارگزار تماس می گیرید و یا مدام در سایت قیمت سهام را بررسی می کنید شما یک سرمایه گذار احساسی هستید.

راه حل های پیشنهادی جهت کاهش احساسات در سرمایه گذاری

*تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری: ایجاد پرتفوی دارایی تکنیک بسیار مهمی است که باعث کاهش احساسات به بازار می شود زیرا اگر پرتفوی درستی را چیده باشید تا حدودی خیالتان راحت و آسوده است زیرا اگر یکی از سهم ها افت داشته باشد مابقی سهم ها از افت شدید شما جلوگیری خواهد کرد، تنوع سازی دارایی ها می تواند اشکال مختلفی داشته باشد: سرمایه گذاری در صنایع مختلف ، مناطق جغرافیایی مختلف، انواع اوراق بهادار، بنابراین تنوع سازی می تواند از کاهش شدید ارزش سرمایه شما جلوگیری کند و در نهایت راهکاری باشد برای جلوگیری از رفتارهای احساسی و هیجانی.

*داشتن طرح و استراتژی: وجود یک استراتژی دقیق و قوی و نوشته شده بر روی کاغذ در سرمایه گذاری حیاتیست به طور مثال: اهداف سرمایه گذاری، بازه زمانی سرمایه گذاری، هدف کلی پرتفوی؛ بسیاری از سرمایه گذاران موفق با اهداف قیمت و حد ضرر کار می کنند بطور مثال استراتژی برخی از افراد اینست که اگر قیمت سهام ۸ یا ۱۰ درصد از قیمت خرید اولیه آن ها کاهش یافت آن سهم را می فروشند.

*عدم سرمایه گذاری با پول وام یا قرض: زمانی که شما با سرمایه خودتان در حال معامله هستید نوسانات بازار، احساسات مخرب کمتری را در شما ایجاد می کند، بنابراین بهترین راه اینست که شما هیچگاه با پول وام یا قرض گرفتن مبادرت به خرید سهام نکنید.

حتما بخوانید : روانشناسی بازار چیست و کاربرد آن در معاملات چگونه است؟

---

*شروع سرمایه گذاری با مبالغ کم: اگر مبلغ سرمایه گذاری بالا باشد اگر چه در هنگام سودآوری از جذابیت بسیار بالاتری برخوردار است ولی اگر مبلغ بالا باشد می تواند میزان استرس و هیجانات را افزایش دهد، با مبلغ کم شروع کنید و رفته رفته با افزایش میزان مهارت در بورس، می توانید مبلغ سرمایه گذاری را بیشتر کنید.

*پذیرش فرصتهای از دست رفته: احساس از دست رفتن فرصت یکی از احساساتی است که می تواند باعث شتاب زدگی در انجام معاملات شود به طور مثال اگر شما قصد خرید سهمی را داشته اید ولی به هر دلیلی آن را نخریده اید ویا نتوانسته اید که بخرید و بعد آن سهم رشد کرده به احتمال قوی آرزو می کنید که کاش آن سهم را خریده بودید که البته آرزو کردن هیچ سودی برای شما نخواهد داشت و توصیه بزرگان اینست که به جای آرزو کردن، بر روی رشد مهارت سرمایه گذاری کار کنید تا فرصتهای بعدی را به موقع و به خوبی شناسایی کنید.

در بورس افراد بسیار کمی ممکن است باشند که همیشه در فرصتهای مناسب سهامی را خریده یا فروخته باشند و اگر این موضوع را بپذیرید اقدامات احساسی و هیجانی شما در معاملات کاهش پیدا میکند.

اشتباهات رایج روانشناختی در معاملات بورس: اگر ما با اشتباهاتی که اغلب افراد در هنگام ورود به بورس مرتکب می شوند آشنا شویم به کمک خواهد کرد که تا ۹۵ درصد از وقوع این اشتباهات جلوگیری شود، به هر حال بخش بزرگی از یک معامله و تجارت موفق وابسته به تسلط افراد روی ذهن و افکارشان است در اینجا به ۳ مورد از این اشتباهات اشاره می کنیم:

سرمایه گذاری فومو : این کلمه مخفف به معنای از دست دادن است در روانشناسی بورس، سرمایه گذار فومو به شخصی گفته می شود که نسبت به هر سرمایه گذاری که می خواهد انجام دهد به شدت خوش بین است اما استدلال و تفکر خیلی از سرمایه گذاران همین است که می تواند بسیار مهم و دردسرساز باشد روانشناسی بازار بورس به سرمایه گذاران فومو که نگران جا ماندن از فرصت های پیش آمده هستند پیشنهاد می کند که از چت رومها و اتاق های گفتگو فاصله بگیرند و حداقل برای مدت یک هفته به تنهایی خرید و فروش کنند و خودشان را محدود به برنامه ریزیهای خودشان کنند و به تنهایی معامله انجام دهند اینکار به افراد کمک میکند تا استراتژی معاملاتی و زمان مناسب برای ورود و خروج به سهم را بدانند و معاملاتشان را بدون وابستگی انجام دهند.

سرمایه گذاری : در بحث روانشناسی بازار بورس، منظور از سرمایه گذاران انتقامحو، افرادی هستند که حاضرند کل حسابشان را نابود کنند وتنها برای یکبار ضرر کردن، همه چیز را از دست بدهند این روش ممکن است یکی دو بار جواب دهد اما ادامه این روند می تواند به شدت به سرمایه گذاران آسیب بزند باید این را بدانید که بازار نگران سرمایه شما نیست و این خود شما هستید که باید مسئولیت سرمایه تان را برعهده بگیرید.

حتما بخوانید : ترفندهای بازیگران سهام در بورس چگونه است؟

---

راه حلی که در این مورد پیشنهاد می شود بسیار ساده است و آن هم اینکه باید اندازه سرمایه تان را پایین بیاورید و در اندازه های کوچکتر معامله کنید و در این صورت است که دیگر از ضررهای هنگفت و بسیار بالا ناراحت نمی شوید و در نتیجه به جای تصمیم های احساسی، تصمیمات منطقی می گیرید.

سرمایه گذاری : از نظر روانشناختی بازار بورس ممکن است این مورد یک اشتباه روانی نباشد بلکه برداشت رایج غلط از برخی اشتباهات اساسی است که موجب می شود افراد، انتخاب های ضعیفی در سرمایه گذاری داشته باشند مطمئنا نباید به سرمایه گذاری مثل شرط بندی برخورد شود اما اشتباه شرط بندی به ما می گوید که یکسری اتفاقات به نوعی بر روی نتایج بعدی موٌثر است بر اساس این استدلال، در حقیقت باید نوعی تعامل همیشگی وجود داشته باشد بعضی از سرمایه گذارانی که در این مغلطه افتاده اند فکر می کنند مثلاٌ در ۵ فرصت سرمایه گذاری ضرر کرده اند و در فرصتهای بعدی حتماٌ برد با آنهاست که این تصور کاملاٌ اشتباه است.

راه حلی که روانشناسی برای اشتباه شرط بندی ارائه می دهد بسیار سهل و آسان است و به راحتی می توان آن را درک کرد بنابراین باید حواستان را جمع کنید و مطمئن شوید که تحت تاٌثیر این طرز فکر قرار نگیرید و هر سرمایه گذاری را مستقل از سرمایه گذاری قبلی در نظر بگیرید و به یاد داشته باشید که تجارت به نوعی، بازی اعداد است و شما هستید که باید این اشتباهات روانی را از بین ببرید و فقط بر روی سرمایه گذاریتان تمرکز کنید.

خلاصه مطلب و کلام پایانی

روانشناسی به عنوان یک مهارت در بورس پذیرفته شده است و سرمایه گذاران موفق در کنار مباحث بنیادی و تکنیکال از این مهارت برای انجام معاملات صحیح استفاده می کنند و افرادی که به این مهارت کاربردی مجهز نباشند نمی توانند فعالیت موفق و پرسودی داشته باشند و پس از گذشت مدت زمان کوتاهی با این بازار خداحافظی می کنند و یا ممکن است دچار مشکلاتی در بهداشت روان شوند، بنابراین ضروری به نظر می رسد که پیش از ورود به دنیای بورس، علاوه بر یادگیری مهارتهای تکنیکی، زمانی را هم برای یادگیری روانشناسی در بورس اختصاص دهید.

همان طور که در ابتدای مطلب قول داده بودیم، در این مطلب به موضوع روانشناسی در بازار بورس پرداختیم. 

همچنین اگر دوست دارید بدانید عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام چیست ، این مطلب را مطالعه کنید.