خوندن خلاصه کتاب قدرت عادت چارلز دوهیگ قطعا جذابیت ها و نکات آموزشی خودش رو داره. در این راستا توصیه می کنم که اگر این کتاب رو مطالعه نمی کنید حداقل خلاصه کتاب قدرت عادت چارلز دوهیگ رو در این مطلب از دست ندید. امیدوارم که از خوندن خلاصه کتاب قدرت عادت چارلز دوهیگ نهایت لذت رو ببرید و مطمئنم در انتها از خوندن این مقاله راضی خواهید بود چون اطلاعات و جملات بسیار خوبی در این خلاصه در خواهید یافت.

آیا می خواهید از قدرت عادات خود آگاه شوید؟

  احتمالا این جمله را بارها شنیده اید؛ “ترک عادت موجب مرض است”، اما اگر بخواهیم مقداری تامل کنیم متوجه می شویم که ترک عادت های بد میتوانند بسیار هم مفید باشند، برای درک بهتر این موضوع، ما به شما چکیده ای از کتاب قدرت عادت اثر چارلز دوهیگ نویسنده و ژورنالیست امریکایی که کمک به شناخت عادات خوب و بد و همچنین ایجاد تغییر در آنها می کند را پیشنهادمی کنیم.
این کتاب ما را بر روی عادات رفتاریِ روزمره مان متمرکز می کند و این نکته را می آموزد که عاداتِ فردی، چطور بخش بزرگی از زندگی انسان را دربر می گیرند و راهکارهایی جهت تغییرِ عاداتی که شکست ها و پیروزی هایمان را تحت تاثیر خود قرار می دهد، ارایه می کند.
در برآوردهایی که چارلز دوهیگ در این کتاب انجام داده است عنوان می شود که رفتارهای انسان تقریبا ۴۰ درصد ناآگاهانه و بر حسب عادت صورت می گیرد.
نکته ی مهم دیگری که تحقیق و مطالعه در زمینه ی (عاداتِ انسان) را دشوارتر می کند این است که، به دلیل خصوصیات و جزییاتِ رفتاریِ منحصر به فرد هر شخص، دستیابی به یک قاعده ی مشخص برای تغییر الگوها و عادات انسان امکان پذیر نیست، چون که رفتارها و عاداتِ ما در برخورد با افراد، نسبت به یکدیگر یکسان نیست ونسبت به هر انسان متفاوت است.
مثلا از نظر نویسنده ی این مقاله، ترکِ عادتِ با موبایل به تختخواب رفتن با ترکِ عادتِ مقایسه خود با دیگران عادت های متفاوتی هستند که در عین حال هر دوی آنها با تغییرِ شیوه ی رفتارِ یک فرد با دوستانش، تفاوت های زیادی دارند. همچنین عادات و نوع ترک آن در هر فرد نسبت به دیگری متفاوت است، به خاطر همین دلایل است که برای ترک عادات و الگوها هیچ فرمول خاصی نمی شود در نظر گرفت.

خلاصه کتاب قدرت عادت چارلز دوهیگ به سه دسته اصلی تقسیم شده است :

۱- عادت های افراد
۲- عادت های سازمان ها
۳- عادت های جوامع
از آنجاییکه عادت، یک جریانِ عادی رفتاریست که مرتباً تکرار می شود و به طور ناخودآگاه رخ می دهد، در اینجا با یک “حلقه یا چرخه ی عادت” که سه پارامتر اساسی دارد مواجه هستیم:
۱- نشانه یا برانگیختن (مانند: هشدار یا پیامی در گوشی تلفن همراه)
۲- اقدام یا شروع کردن ( مانند: بررسی کردن گوشی تلفن همراه)
۳- دریافت پاداش یا نتیجه (مانند: دریافت پیامک از یک دوست و یا سرگرمی در شبکه های مجازی در گوشی تلفن همراه)
در ادامه، با در نظر گرفتن مطالب بالا در خصوص هدف اصلی این کتاب که تشخیص، تحلیل و در نهایت تغییر عادات رفتاری در هر فرد می باشد، بیشتر صحبت خواهیم کرد.

در ابتدا این سوال در ذهن هر فرد شکل میگیرد که آیا قاعده ای برای شناخت عادات و تغییر آنها در زندگی انسان وجود دارد؟
پاسخ این سوال “بله” است، چرا که هر فصلِ‌ این کتاب به تمام جنبه‌‌های وجود عادات و الگوها، شیوه ی عملکردشان، قاعده ای برای شناخت و شکل‌دهی به آنها در زندگی، طی مراحل زیر پرداخته است:
•مرحله اول “شناسایی کارهای روتین و رفتارهای تکراری “:
پژوهشگران MIT، در شروع هر رفتار و عملکردی به چرخه‌ی عصب ‌شناختی ساده‌ای دست یافته ‌اند که طبق توضیحاتی که در بالا ذکر شد؛ به آن حلقه یا همان چرخه ی عادت (نشانه/اقدام/پاداش) گفته می شود.
• حال این سوال پیش می آید که، چگونه یک عادت تشخیص داده می شود و سپس جهت تغییر آن و جایگزین کردن عادت جدید اقدام می شود؟
” با شناسایی حلقه ‌ی عادت” چون هر فردی برای پی بردن به عادت های خود باید به شناسایی اجزای چرخه‌های عصبی خود اقدام نماید.
اولین قدم، شناسایی رفتار وکاریست که مدام تکرار‌ میشود؛
مثلا ورزش، کار روتینی است که قصد ایجاد تغییر در آن را داریم و می خواهیم به یک الگوی ثابت در زندگی مان تبدیل شود، لذا به دلیل ایجاد همین تغییر «کاهش وزن، دوری از رخوت و یا تخلیه انرژی» دست کم، بیش از سه بار در طول یک هفته می بایست ورزش کنیم تا این کار روتین به یک عادت و الگوی پایدار تبدیل شود.
زمان کافی داشتن، اقدام از روی علاقمندی و یا جلوگیری از اضطراب های ناشی از زندگی روز مره از دلایل روی آوردن به ورزش و همان کار تکراریست که افراد برای آنکه این روند، تبدیل به یک عادت پایدار شود تلاش می کنند تا مکرراً آن را تکرار کنند.
• در اینجا این پرسش پیش می آید که دلیل روی آوردن به این کار تکراری چیست؟ اضافه وزن ؟ کسالت؟ افسردگی؟
پاسخ اینجاست که همه ما قبل از انجام‌ هر کاری به یک سرگرمی و لذت نیازمندیم، اما پاداش این کار چه چیزی است؟
•مرحله دوم ” نتیجه گیری یا پاداش”:
از آنجا که نتیجه و پاداش‌ها، احساس رضایت مندی در انسان ایجاد می کنند، همیشه قدرت بیشتری دارند ولی افراد؛ بیشتر اوقات از تمایلاتی که رفتارها و یا عاداتشان را پدیدآورنده‌ می آورند اطلاعی ندارند.
اگر بدانیم کدام تمایلات و علاقمندی های ما، رفتارهای خاصی از خود را ایجاد میکنند ، نتایج نیز مفید و در عین حال متفاوت خواهند بود البته ممکن است رسیدن به نتیجه یا پاداش هفته ها به طول بیانجامد ولی در طول آن مدت نباید برای ایجاد تغییر در روند کار ویا سرعت بخشیدن به آن، خود را تحت فشار بگذاریم؛ در آن مدت باید خود را مثل یک محقق برای گردآوری یک سری اطلاعات در نظر بگیریم.
بعد از متوجه شدن و درک درست این موضوع، اهمیتی ندارد که به جای ورزش کردن چه فعالیتی انجام می‌دهید و یا چه تصمیمی می‌گیرید؛ نکته ی اصلی آزمایش کردن فرضیه‌های مختلفی ست تا بدانیم کدام علاقمندی یا تمایل، عامل به وجود آمدن “کار تکراری” می‌شود.

سوال هایی که در اینجا مطرح می شود نیز به شرح زیر است:
• آیا علاقمندی تان به خود ورزش است یا علت آن رهایی از اضافه وزن است؟
• آیا شما به خود ورزش کردن علاقه دارید یا رهایی از اضطراب و رخوت؟
• در شرایطی که دارید این نوع تفریح، جهت بر طرف کردن کسالتتان است یا کسب انرژی حاصل از ورزش کردن؟
برای یافتن یک عادت ثابتِ هر علاقمندی، هنگام نتیجه گیری؛ پس از انجام هر کار سه نکته اولیه که به ذهنتان می رسد را یادداشت کنید.
این سه نکته ای که یادداشت می کنید، می‌تواند دربرگیرنده ی فکرهای ناگهانی تان، احساساتتان و یا افکارتان نسبت به آن احساس باشد و یا نه، فقط سه کلمه ای باشد که سریعا به ذهنتان می رسد.
درآخر، شما می توانید با آزمودن نتایج مختلف؛ آنچه را که دقیقا به آن علاقمند هستید را از سایر موارد جداسازی‌کنید و در نظر داشته باشید که این نکته در روند تغییر عادات بسیارحایز اهمیت است.
با شناسایی پاداش یا همان نتیجه کار تکراری، مرحله ی بعدی شناخت آغازگرها و یا نشانه ها می باشد.
•مرحله سوم “تفکیک و یا جداسازی آغازگرها(نشانه ها)”:
شناسایی عوامل به وجود آورنده ی عادات ما به این دلیل دشوار است که هنگام مشخص شدن دلایل رفتارمان، اطلاعات زیادی به یکباره آشکار می شوند که ما را دچار سردرگمی می کنند که پس از بررسی و تحلیل هر یک از آن عوامل، عادات پایدار پدیدار می شوند.
در این مرحله نیز با سوالات زیر مواجه می شویم:
• آیا زمانی که با اتومبیل تان به سمت محل کار خود می روید به خودی ‌خود به‌ چپ می‌پیچید یا عاملی باعث تحریک این عادت می‌شود؟ مثل وجود یک درخت؟ وجود تابلوی راهنمایی و رانندگی در خیابان؟ آگاهی در اینکه مسیر سمت چپ مسیر اصلی ست؟ یا تمامی موارد ذکر شده؟
• آیا هنگامی که به همراه فرزند خود در اتومبیل تان به سمت مدرسه اش در حرکت هستید و در یک لحظه می فهمید که به طور کاملا ناخودآگاه به سمت محل کار خود در حرکت هستید نه مدرسه فرزندتان به این فکر میکنید که چه عامل یا عواملی باعث رخ دادن این اشتباه شده اند؟ آیا توانسته اید عاملی که باعث فعال شدن ناخودآگاه عادت به محل کار رفتن به‌جای بردن فرزندتان به مدرسه شده است را شناسایی کنید؟
• آیا صبح ها چون گرسنه میشوید در یک زمان مشخص صبحانه میل میکنید؟ یا چون فرزند یا همسرتان مشغول صبحانه خوردن هستند، شما نیز باید این رفتار را انجام دهید؟ یا چون صرفا آماده هستید باید صبحانه میل کنید؟ و یا فقط به این دلیل که ساعت هفت و سی دقیقه صبح است باید صبحانه بخورید؟
برای شناسایی هر یک از این عوامل، می‌توانیم از یک الگو استفاده کنیم. از این الگوهای ثابت میتوانیم برای تحلیل دقیق عادات استفاده کنیم.
آزمایشات و تحقیقات نشان داده‌اند که حدودا همه ی عوامل عادت‌مدار میتوانند به‌یکی از پنج دسته ی زیر تعلق داشته باشند:
۱- زمان
۲- مکان یا موقعیت
۳- وضعیت احساسی
۴- رفتار پیشین
۵- سایر افراد
•مرحله چهارم ” برنامه ریزی”:
زمانیکه به درک صحیحی از چرخه عادات خود می رسید، آن هنگام نتیجه ای که به آن رسیده اید، عامل رفتار شما می باشد.
شما می‌توانید با یک برنامه‌ریزی، تغییر عادات و نیز انتخاب الگویی که نتیجه دلخواهتان را در بر دارد کار تکراری یا رفتار مفیدتری را انتخاب کنید و برای این کار چیزی که به آن نیازمندید یک برنامه ی دقیق و منسجم است.
هر رفتار و یا عادت انتخابیست که بیشتر مواقع تعمدا آن را انجام می دهیم وپس از آن به این فکر می کنیم که چه طور باعث توقف آن شویم، ولی اغلب مواقع همیشه آن را انجام می دهیم؛ به طور کلی هر یک از این عادت ها مانند فرمول هایی می باشند که مغز ما به طور خودکار آنها را انجام میدهد، مثلا وقتی با عاملی مواجه می شویم با انجام عادتی تکراری در انتظار دریافت پاداش همیشگی خواهیم بود.
بسیار روشن است که تغییر دادن بعضی از الگوها و عادات رفتاری کاری بسیار سخت است؛ ولی اصول کلی که در بالا ذکر شد، نقطه ای برای شروع است.
اغلب اوقات عوض کردن یک عادت یا یک الگوی رفتاری با آزمایشات مختلف، زمان زیاد و یا شکست های متعدد همراه است ولی زمانیکه ‌نوع عملکرد یک عادت را متوجه می شوید با شناخت محرک، کار تکراری و پاداش بر آن تسلط پیدا می کنید.

خصوصیات، نقاط ضعف و قوت کتاب قدرت عادت چیست؟

• از آنجا که برای تهیه این کتاب از منابع متعددی استفاده شده، همچنین با صاحب نظران بسیاری در این زمینه گفتگو شده است و بر اساس مطالعات واقعی تدوین شده است نه صرفا محتوای انگیزشی، می توان گفت این خود از مهمترین ویژگی های مثبت این کتاب است.
• حجیم بودن، طولانی بودن یا برخی مطالب اضافی(داستان شرکت آلمینیوم آلکویا) از مهمترین نقاط ضعف این کتاب می باشد.
• در بعضی از بخش ها بسیاری از موارد در غالب یک عادت و تغییر آن در بخش عادات سازمانی به عنوان یک فرایند سازمانی مطرح شده است و بر برانگیختن اقدام و پاداش سازمانی تاکید فراوانی شده است که زیر ساخت اصلی مبحث را دچار ضعف کرده است.

  در نتیجه، این کتاب نه تنها مانند سایرکتاب هایی از این قبیل فقط شامل توصیه ها، نکات و اندرزها است؛ بلکه امید است پس ازخواندن آن، یک اصل و قاعده درخصوص دانستن نوع کارکرد عادات، آزمودن آنها، تحلیل و تغییر آنها نیز ارایه دهد.

“تغییر” مسیریست که هرگز به طور کامل تمام نمیشود، ولی اینگونه نیست که هیچوقت نیز اتفاق نیافتد.

---

 

دانلود و یا خرید نسخه چاپی این کتاب:

خرید کتاب قدرت عادت اثر چارلز دوهینگخرید یا دانلود نسخه کامل این کتاب